"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/376 E., 2017/36 K.
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki çocuğun ergin oluncaya kadar ... koruması altında olduğunun tespiti davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.09.1992 tarihli, 1992/381 Esas, 1992/343 Karar sayılı kararı ile kardeşi Şenol ve Şerif ile birlikte 2828 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun (2828 sayılı Kanun) 22 nci ve devamı maddeleri uyarınca koruma kararı verilerek Tekirdağ İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü Yetiştirme Yurduna teslim edildiğini, 18 yaşını ikmal edinceye kadar Tekirdağ Yetiştirme Yurdunda kurum yetkililerinin bilgisi dahilinde kalmaya ve kurum hizmetlerinden yararlanmaya devam ettiğini, izinli olduğu dönem içinde 2011 yılı itibarıyla 1995/769 sayılı ref kararı ile kurumdaki kaydının silindiğini, hakkında hiçbir sosyal inceleme raporu alınmadığını ve ref kararının görevsiz mahkeme tarafından usul ve yasaya aykırı olarak verildiğini, ref kararının kendisine tebliğ edilmediğini ve kurumda kalmaya devam ettiğini, kamu personeli olmak için müracaat etmek istediğinde ref kararına muttali olduğunu ileri sürerek 2828 sayılı Kanunu’nun 24 üncü maddesi gereğince davasının kabulü ile 18 yaşına kadar ... korumasında kaldığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; iddiaların asılsız olduğunu, sık sık yurttan kaçtığını, yapılan çağrılara rağmen yurda dönmediğini, 04.07.1995 tarihli sosyal inceleme raporuna istinaden korunma kararının kaldırılması davası açıldığını ve haklı sebeple davanın kabulüne karar verildiğini, resmi belgelerin aksine inandırıcı olmayan beyanların dinlenilme olanağının bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 31.12.2012 tarih ve 2011/122 Esas, 2012/571 Karar sayılı kararı ile Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.09.1992 tarihli, 1992/381 Esas, 1992/343 Karar sayılı kararı ile davacı kardeşlerinin ... bakım ve koruması altına alındığı, ergin olduğu tarihe kadar kurumda kalmasına karşın Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 1995/295 Esas, 1995/294 Karar sayılı kararı ile korunma kararının kaldırıldığı, bu karardan davacının ... personeli olmak için başvurduğunda haberdar olduğunu, izinli olduğu dönemine rağmen bu kararın aldığı, olayın bu şekilde olduğunun tanık beyanları ile sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulü ile davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili tarafından hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 02.04.2016 tarih, 2013/24287 Esas, 2014/7594 Karar sayılı kararı ile davacının 2828 sayılı Kanun uyarınca koruma altına alınarak yetiştirme yurduna yerleştirildiğini belirterek ergin oluncaya kadar yetiştirme yurdunda kaldığının tesbitini talep ettiği, davanın Asliye Hukuk Mahkemesince karara bağlandığı, 2828 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesi gereğince bu tespitin bir mahkeme kararı ile olabileceği, mahkemelerin görevi kamu düzeni ile ilgili olduğu, Mahkemece, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerektiği, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun (5395 sayılı Kanun) 26 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında mahkemeler ve çocuk hâkiminin bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan tedbir kararlarını almakla görevli olduğu çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerinin ve gerektiğinde çocuk hakiminin bu kanunda yazılı koruyucu ve destekleyici tedbirlerle ilgili olarak da karar vermeye görevli olduğu, Tekirdağ İlinde çocuk mahkemesi bulunduğu, bu durumda tesbit kararının çocuk mahkemesinde verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın görev yönünden bozulmasına karar verilmiştir.
3. Dairenin 07.07.2014 tarihli, 2014/14624 Esas, 2014/15569 Karar sayılı kararı ile davacı vekili tarafından başvurulan karar düzeltme talebinin reddine karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 01.12.2014 tarih ve 2014/622 Esas, 2014/671 Karar sayılı kararı ile tüm dosya kapsamı ve Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 02.04.2016 tarih, 2013/24287 Esas, 2014/7594 Karar sayılı ilamı doğrultusunda; dava konusu talebin 2828 sayılı Kanun’a göre alınmış olan korunma kararının kaldırılmasına ilişkin olduğu, 2828 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesindeki tedbir kararlarında da çocuk mahkemelerinin görevli olduğu, 5395 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesiyle 2828 sayılı Kanun uyarınca korunmaya muhtaç çocuklar hakkında korunma kararı alma ve koşullarının varlığı halinde bu kararı kaldırma görevinin Çocuk Mahkemelerinin görevi kapsamına alındığı, Tekirdağ İlinde çocuk mahkemesi bulunduğu, görevin kamu düzenine ilişkin olup, her aşamada Mahkemece kendiliğinden dikkate alınmasının gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
C. Tekirdağ Aile Mahkemesince Verilen Karar
Tekirdağ Aile Mahkemesi’nin 10.11.2015 tarih ve 2015/561 Esas, 2015/696 Karar sayılı kararı ile Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 02.04.2016 tarih, 2013/24287 Esas, 2014/7594 Karar sayılı kararı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde Tekirdağ Çocuk Mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
D. Yargı Yeri Belirleme Kararı
1.Tekirdağ Aile Mahkemesinin yukarıdaki paragrafında belirtilen kararına karşı davalı kurum vekili tarafından tümü yönünden temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2.Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’nin 06.10.2016 tarih ve 2016/1418 Esas, 2016/8636 Karar sayılı kararı ile “...Tekirdağ Aile Mahkemesince ise Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 02/04/2014 gün ve 2013/24287 E. - 2014/7594 K. sayılı kararıyla çocuk mahkemesinin görevli olduğunun belirtildiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. 6100 sayılı HMK’nın 22/2. maddesinde "İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir" hükmüne yer verilmiştir. Eldeki davada Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 02/04/2014 gün ve 2013/24287 E. - 2014/7594 K. sayılı bozma kararı ile Tekirdağ Çocuk Mahkemelerinin yetkili olduğu özel dairenin kabulünde olup bu kararın mahkemeleri bağlayıcı özelliği vardır. Bu durumda, davacının davalıya karşı açtığı davada, bozma doğrultusunda işlem yapılıp dosya yetkili olduğu Yargıtay kararı ile kesinleşen mahkemeye gönderildiğine göre, davanın Tekirdağ Çocuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği...” gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 21 ... ve 22 nci maddeleri gereğince Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
E.Tekirdağ Çocuk Mahkemesince Verilen Son Karar
Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Tekirdağ 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.09.1992 tarihli, 1992/381 Esas, 1992/343 Karar sayılı kararı ile davacı kardeşlerinin ... bakım ve koruması altına alındığı, ergin olduğu tarihe kadar kurumda kalmasına karşın Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1995/295 Esas, 1995/294 Karar sayılı kararı ile korunma kararının kaldırıldığı, bu karardan davacının ... personeli olmak için başvurduğunda haberdar olduğunu, izinli olduğu dönemine rağmen bu kararın aldığı, olayın bu şekilde olduğunun tanık beyanları ile sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının kurumu terk ettiğini, ihtarlara rağmen dönmediğini, bunun üzerine usulüne uygun olarak mahkemeye başvurulduğu ve korunma kararı verildiği, mahkemeler arasında alt üst durumunun olmadığını, bir mahkeme kararı varken aksi yönde bir karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, kurum tarafından tutulan ve aksi ispatlanıncaya kadar geçerli belgeler olduğunu ileri sürerek usul ve kanuna aykırı kararın tümü yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı kurum tarafından açılan ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasında 2828 sayılı Kanun uyarınca çocuk hakkında verilen korunma kararının kaldırılması kararına rağmen yeni bir dava ile davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumla ilişkisinin devam edip etmediğinin tespitinin hatalı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 2828 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi, 24 üncü maddesi, 5395 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin 6 ncı fıkrası,26 ncı maddesi, 6100 sayılı Kanun'nun 21 ... ve 22 nci maddeleri, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.01.2013 tarih ve 2012/2 - 563 E - 2013/69 K sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, mahkemece bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olduğu anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.