"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/272 E.,2017/31 K.
DAVA TARİHİ : 13.01.2015
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının anne ve babasının cinayet suçundan tutuklu bulundukları, küçüğün anneannesi ve teyzesi ile birlikte oturduğu, anneannesinin eşinden ayrı yaşadığı, inek besleyerek geçimlerini sağladıkları, ... Özçeliğin kaldığı evin tek katlı, ahşap, banyosu bulunmayan bakımsız bir ev olduğu, gerekli birçok ev aletinin bulunmadığı, anneannesi ve teyzesinin sık sık evi terkettiği, çocuğun psikolojisinin bozuk olması nedeniyle Erbaa Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.12.1987 tarih ve 1987/119 D İş Esas - Karar sayılı kararı ile korunma kararı alındığı, Erbaa Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.10.1996 tarih ve 1996/319 Esas, 1996/372 Karar numaralı kararı ile ergin olmadan kaldırıldığı, davacının anne babasının cezaevinden çıkmış olmaları, çocuklarını özlemeleri nedeni ile kuruma başvurarak kısa süre çocuklarını görmek istemeleri, bu süreç içerisinde maddi durumlarının olmaması nedeni ile ayni ve nakdi yardım taleplerini belirterek müracaat ettikleri 18.10.1995 tarihli başvurularının bulunmasının ihtimalinin olmadığını, okuma yazma bilmediklerini, kurumdan dilekçeye imza atmamız halinde çocuğu teslim ederiz dedikleri için babanın dilekçeye imza attığını, kaldırılma kararına kadar koruma kararı devam etmiş olup davalı kurumun bu süreç içerisinde ne ayni ne de nakdî yardım yaptığını, ne de çocuğu takip ettiğini, davacının anne ve babasının yeni ceza evinden çıkmış olmaları nedeni ile iş bulma olanaklarının olmadığını, davalı kurumun bu durumdaki bir aileye çocuğu teslim ettiğini, o güne kadar her hangi bir olumsuzluğu bulunmayan çocuk için sosyal inceleme raporunda aile sevgisinin eksikliğini okula devam etmediği gibi nedenlerle rapor tanzim edildiğini, rapora istinaden korunma kararının kaldırıldığını, çok acele alınan koruma kararının kaldırılması davasında annesine husumet yöneltilmediği gibi kararın küçüğün ve annesinin haberi olmaksızın hukuku aykırı olarak alındığını, korunma kararının kaldırıldığı tarihlerde davacının 16 yaşında olduğunu, korunma kararının kaldırılmasını gerektirecek koşulların olmadığını belirtilerek ergin olduğu tarihe kadar kurumun korumasında kaldığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; iddiaların asılsız olduğunu, davanın görevsiz mahkemede açıldığını, görevli mahkemenin Çocuk Mahkemesi olduğunu, korunma kararının davacı ergin olmadan önce haklı nedenlerle kaldırıldığını, 2828 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesi gereğince davacının korunma kararının ergin olmadan önce mahkemece kaldırıldığını, ilgilinin 3413 sayılı Kanun'un haklarından yararlanmaması yönünde davalı idarece yapılan işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Tekirdağ Aile Mahkemesi’nin 09.06.2015 tarihli 2015/35 Esas, 2015/399 Karar sayılı kararı ile çocuğun haftasonları babasının yanına izinli olarak geldiği, babaya gösterilen belge altındaki imzanın babaya ait olduğu ancak okuma yazması olmadığı için içinde yazanların ne olduğunu bilmediğini beyan ettiği, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumun koruması altında kaldığı gerekçesi ile davanın kabulü ile davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Tekirdağ Aile Mahkemesi’nin (III) numaralı paragrafta belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 25.02.2016 tarih ve 2015/18744 Esas, 2016/3470 Karar sayılı kararı ile davacının 2828 sayılı Kanun uyarınca korunma altına alınarak yetiştirme yurduna yerleştirildiğini belirterek ergin oluncaya kadar yetiştirme yurdunda kaldığının tesbitini talep ettiği, davanın Aile Mahkemesince karara bağlandığı, 2828 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesi gereğince bu tespitin bir mahkeme kararı ile olabileceği, mahkemelerin görevi kamu düzeni ile ilgili olduğu, mahkemece, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerektiği, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun (5395 sayılı Kanun) 26 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında mahkemeler ve çocuk hakiminin bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan tedbir kararlarını almakla görevli olduğu çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerinin ve gerektiğinde çocuk hakiminin bu kanunda yazılı koruyucu ve destekleyici tedbirlerle ilgili olarak da karar vermeye görevli olduğu belirtilmiştir. Tekirdağ da çocuk mahkemesi bulunmaktadır. Bu durumda tesbit kararının çocuk mahkemesinde verilmesi gerektiğinden, mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.Tekirdağ Aile Mahkemesi' nin 14.06.2016 tarih, 2016/313 E. 2016/438 Karar sayılı ilamı ile Toplanan deliller, Yargıtay bozma ilamı ve tüm dosya kapsamı ile davaya bakmaya Çocuk Mahkemeleri görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
2.Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan yargılama, toplanan deliller, nüfus kayıt tablosu, dinlenen tanıklar ve tüm dosya kapsamına göre; davacının anne ve babasının cezaevine girmesi nedeni ile Erbaa Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 16.12.1987 tarih ve 1987/119 müteferrik kararı ile ... koruması altına alındığı,babanın cezaevinden çıktıktan sonra hafta sonları davacıyı yanına aldığı, çocuğun ( davacının ) izinli olarak ailesinin yanına gittiği, babanın kurumda imzaladığı dilekçeyi okuma yazması olmadığından içeriğini bilmeyerek izin dilekçesi olarak imzaladığını beyan ettiği, kurumca hazırlanan sosyal inceleme raporuna istinaden davacının korunma kararının Erbaa Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.10.1996 tarih ve 1996/319 Esas, 1996/372 Karar sayılı kararı ile kaldırıldığı, korunma kararı kaldırılırken davacıya ya da anne babasına husumet yöneltilmediği, kararın kesinleştirilmediği gerekçesi ile davanın kabulü ile, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının kurumu terk ettiğini, ihtarlara rağmen dönmediğini, bunun üzerine usulüne uygun olarak mahkemeye başvurulduğu ve korunma kararının kaldırılmasına karar verildiği, mahkemeler arasında alt- üst durumunun olmadığını, bir mahkeme kararı var iken aksi yönde bir karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, kurum tarafından tutulan ve aksi ispatlanıncaya kadar geçerli belgeler olduğunu ileri sürerek usul ve kanuna aykırı kararın tümü yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacı tarafından açılan ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davası olup, uyuşmazlık, 2828 sayılı Kanun uyarınca çocuk hakkında daha önce verilen korunma kararının kaldırılması kararına rağmen yeni bir dava ile davacının ergin olduğu tarihe kadar korunma altında olduğunun ve kurumda kaldığının tespitinin talep edip edilmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası. 2828 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi, 5395 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin 6 ncı fıkrası, 26 ncı maddesi. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.01.2013 tarih ve 2012/2 - 563 E., - 2013/69 K. sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Davacı dava dilekçesinde, Erbaa Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.12.1987 tarih ve 1987/119 D İş Esas - Karar sayılı kararı ile korunma altına alındığını, Erbaa Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.10.1996 tarih ve 1996/319 Esas, 1996/372 Karar numaralı kararı ile ergin olmadan kaldırıldığını, davacının anne ve babasının yeni ceza evinden çıkmış olmaları nedeni ile iş bulma olanaklarının olmadığını, davalı kurumun bu durumdaki bir aileye çocuğu teslim ettiğini, korunma kararının çok acele olarak küçüğün ve annesinin haberi olmaksızın hukuka aykırı olarak kaldırıldığını, korunma kararının kaldırıldığı tarihlerde davacının 16 yaşında olduğunu, korunma kararının kaldırılmasını gerektirecek koşulların olmadığını belirtilerek ergin olduğu tarihe kadar kurumun korumasında kaldığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Toplanan delillerden ve özellikle tanık olarak dinlenen tanık beyanlarından özellikle davacının babasının beyanında okuma yazması olmadığı için neye imza attığını bilmediği ancak kurumdan çıkartılması için hazırlanmış evrak olduğunu belirtmesine karşın devamında oğlunun bu olaydan bir yıl sonra yanına geldiğini belirttiği, diğer tanığın ise davacının ne zaman ve ne şekilde yurttan ayrıldığını bilmediğini beyan ettiği, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının ergin olduğu tarihe kadar sürekli ve düzenli olarak kurumda kaldığını ispatlanmadığı anlaşılmaktadır. Davacı vekilinin dava dilekçesinde kurumun çocuğu işi olmayan anne ve babasına teslim ettiği beyanı ile tanıkların bunu doğrular nitelikteki beyanları karşısında davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi ... olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle; ... kararının BOZULMASINA,
İşbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.