"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2739 E., 2023/519 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 5. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/207 E., 2022/485 K.
Taraflar arasındaki babalık davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının annesi ...'in 1961 yılında Hulusi ... ile evlendiğini, 1965 yılında 4-5 ... kadar ayrı yaşadıklarını, bu süreçte davacının annesinin ... ile duygusal ve cinsel birliktelik yaşadığını ve bu birliktelikten davacının annesinin davacıya hamile kaldığını, 1966 yılında davacının dünyaya geldiğini ve babası olarak nüfusa ... Hulusi ...'ın yazılı olduğunu, 1969 yılında boşandıklarını, 2009 yılında davacının annesinin önemli bir ameliyat geçirdiğini ve öleceğini düşündüğünden davacıya gerçek babasının ... olduğunu söylediğini, müvekkilinin Bursa 1. Aile Mahkemesinin 2010/1366 Esas sayılı dosyasında soybağının reddi davası açtığını, ...'ın 2007 yılında vefat ettiğini, bunun üzerine davacının Bursa 4. Aile Mahkemesinin 2010/520 Esas sayılı dosyasında babalık davası açtığını, Bursa 1. Aile Mahkemesinin dosyasının takip edilmediğinden, Nevin ... tarafından eşinin ve çocuklarının canıyla tehdit edildiği için davadan vazgeçmek zorunda kaldığını ancak Bursa 4. Aile Mahkemesinin dosyasının feragat nedeniyle karara çıktığını, feragat adı altında hüküm kurulan Bursa 4. Aile Mahkemesi 2010/520 Esas- 2012/9 Karar sayılı ilam içerisindeki feragatin, hem teknik olarak feragat olmaması nedeniyle, hem de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 311 ... maddesi gereği hata, hile, ikrah/tehdit sebepleriyle iptali gerektiğini, davacının biyolojik babasının ... olduğunu iddia ederek babalığın hükmen tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; davanın öncelikle taraf sıfatı husumet yokluğundan ve daha önce bu dava ile aynı konuda açılmış ve kesinleşmiş karar olması nedeniyle kesin hüküm ve dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalılar ..., Nilgün ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; öncelikle zamanaşımı itirazlarının bulunduğunu, davanın süresinde açılmadığını, davacının Bursa 4. Aile Mahkemesinin 2010/520 Esas sayılı babalık dosyasından 06.01.2012 tarihinde feragat ettiğini, Bursa 1. Aile Mahkemesinin 2020/1366 Esas sayılı dosyasında açmış olduğu soybağının reddi davasını takip etmediğini bu nedenle davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini bildirerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "... müteveffanın özellikle kızı olan ve 26/02/2020 tarihinde vefat eden Nevin ... tarafından davacının ve ailesinin tehdit edildiği, bu tehdit ile birlikte davacıya 200,000,00 TL. para verildiği, zaten davalılar tarafının da kabulündedir. Davacının eşi olan ... hakkında Bursa SGK İl Müdürlüğü'ne yazılan yazı cevabında, dava dışı ...'in 30/11/2013 tarihinden itibaren aktif sigortalı çalışmasının bulunmadığı, bildirilmiştir. Tanık beyanları, taraf beyanları ve gelen yazı cevaplarından davacının ve ailesinin tehdit edildiği sabittir. Davacı taraf, bu tehdit ve baskı neticesinde Bursa 4. Aile Mahkemesinde görülen 2010/520 esas - 2012/9 karar sayılı dosyaya vazgeçme dilekçesi sunmuştur. Davacı taraf açık açık vazgeçme dilekçesi vermesine rağmen bu vazgeçme dilekçesi, ilgili Mahkemece feragat olarak yorumlanıp feragat nedeni ile davanın reddine karar verilmiştir. 6100 sayılı HMK madde 311/2' de '' Feragat ve kabule ilişkin irade beyanları, hata, hile veya ikrah sebeplerinden biriyle sakatlanmış ise beyanda bulunan taraf, borçlar hukuku kuralları çerçevesinde, iradeyi sakatlayan sebebi ispat etmek şartıyla, feragat veya kabulün iptali için dava açabilir '' şeklinde düzenlenmiştir. Esasen iradesi vazgeçme olan ve ancak ilgili Mahkemece feragat olarak yorumlanıp karar verilen feragat kararına ilişkin olarak ilgili Mahkemenin yapmış olduğu bu hatanın davacı tarafın mağduriyetine yol açacak şekilde yorumlamak 4721 sayılı TMK madde 2 dürüstlük ve madde 4 hakkaniyet ilkesi ile bağdaşmayacağından ilgili Mahkemenin vermiş olduğu kararın İptali yönünde vicdani kanaat oluşmuş ve irade bozukluğu nedeni ile iptaline karar vermek gerekmiştir. Türk Borçlar Kanunu madde 39/1'e göre '' Yanılma veya aldatma sebebiyle ya da korkutulma sonucunda sözleşme yapan taraf, yanılma veya aldatmayı öğrendiği ya da korkutmanın etkisinin ortadan kalktığı andan başlayarak bir yıl içinde sözleşme ile bağlı olmadığını bildirmez veya verdiği şeyi geri istemezse, sözleşmeyi onamış sayılır'' demektedir. Somut olayda davacı taraf, korkutulmaya uğramış olduğu müteveffa NEVİN ...'ın 26/02/2020 tarihinde vefat etmesinden 44 gün sonra 10/04/2020 tarihinde iş bu davayı süresi içinde açmıştır. Bu nedenle davalıların hak düşürücü süre itirazı Mahkememizce dinlenmemiştir.
Uyuşmazlığa konu davacı ... Korkmazer (...), davacının annesi ... ve davalı (müteveffa) ...'dan alınan kan örneklerinin İstanbul Adli Tıp Kurumu Biyoloji İhtisas Dairesine gönderilmesi ile yapılan DNA testi sonucu verilen 03/01/2022 tarih ve 91778600-101.02-2021-152310/10781 sayılı raporu ile tarafların DNA profillerinin karşılaştırılması sonucu; ...'a ait DNA profili ile anne ... ve baba olduğu iddia edilen ... adlı şahıslara ait DNA profillerinin karşılaştırması yapıldı. Elde edilen sonuçlar itibarıyla; baba olduğu iddia edilen ...'ın, ... için babalık indeksi 1.456.701.636.733.064 olarak hesaplandı. ...'ın %99,99 ihtimalle ...'ın Biyolojik babası olabileceği'nin tespit edildiği..." gerekçesi ile davanın kabulüne, Bursa 4 Aile Mahkemesi 2010/520 E. - 2012/9 K. sayılı ilam içerisindeki feragatin, hem teknik olarak feragat olmaması (davadan vazgeçme/ geri alma söz konusu) hem de 6100 sayılı Kanun'un 311 ... maddesi gereğince irade bozukluğu nedeni ile iptaline, ... Korkmazer'in babasının, müteveffa ... olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalılar ... ve ... vekili, taraflar arasında daha önce açılan davanın feragatle sonuçlandığını, davacının iradesinin hata, hile veya tehditle sakatlandığı hususunun ispatlanmadığını, ispatlandığı kabul edilse dahi tehdidin ortadan kalkmasından itibaren 1 yıl içerisinde ileri sürmesi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalılar ..., ... ve ... vekili, davanın derdestlikten reddi gerektiğini, taraflar arasında daha önce açılan davanın feragatle sonuçlandığını, mahkeme gerekçesinin kendi içerisinde çelişkili olduğunu, İlk Derece Mahkemesinin karar verirken 6100 sayılı Kanun hükümlerini açıkça ihlal ettiğini, diğer Yerel Mahkeme (Bursa 4. Aile Mahkemesi) feragat hususunda hatalı karar vermiş ise bu hatanın bir başka İlk Derece Mahkemesi tarafından değil, kanun yolu ile (İstinaf ve temyiz yolu ile) üst Mahkemeler tarafından düzeltilebileceğini, somut olayda Bursa 4. Aile Mahkemesi 2012/520 Esas sayılı dosyası ile Yargıtay yolu açık olmak üzere feragat nedeniyle davanın reddine karar verildiğini, verilen kararla ilgili olarak halen kanun yolu açık iken, söz konusu kararın bir başka mahkeme kararı ile geçersiz sayılması ve ortadan kaldırılmasının kanuna aykırı olduğunu, feragatin geçerli bir feragat olduğunu, davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki yazılar, kararın dayandığı deliller ile kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri ile re'sen bakılacak kamu düzenini ilgilendiren hususlar dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri ayrı ayrı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalılar ... ve ... vekili, istinaf dilekçesini tekrarla, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalılar ..., ... ve ... vekili, istinaf dilekçesini tekrarla, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, babalığın hükmen tespiti istemine ilişkin olup, uyuşmazlık, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, hak düşürücü süre içinde dava açılıp açılmadığı, aynı dereceli bir mahkemenin başka bir mahkeme kararının iptaline karar verip veremeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 4 üncü, 182 nci, 301 ..., 302 nci, 303 üncü, 304 üncü, 333 üncü maddeleri, 6100 sayılı Kanun'un 311 ..., 369 uncu, 370 ... ve 371 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilleri tarafından temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.