"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3469 E., 2023/201 K.
KARAR : Kısmen Kabulü ile Yeniden Esas Hakkında Hüküm Kurulması
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı boşanma davalarında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminat ile yoksulluk nafakasının miktarı yönlerinden bozulmasına, bozma kapsamı dışında kalan temyize konu yönlerin onanmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminat ile yoksulluk nafakasının miktarı artırılarak karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... erkek vekili dava dilekçesinde; evlilik birliğinin kadının kusurlu davranışları ile temelinden sarsıldığını iddia ederek tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına ve erkek yararına 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Dava dilekçesi davalı-davacı kadına usulüne uygun olarak 29.03.2018 tarihinde tebliğ edilmiş, davalı-davacı kadın davaya yasal süre içinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
2.Davalı-davacı kadın vekili birleşen dava dilekçesinde; evlilik birliğinin erkeğin kusurlu davranışları ile temelinden sarsıldığını iddia ederek tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, kadın yararına aylık 2.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 150.000,00 TL maddî, 150.000,00 TL manevî tazminata, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince; boşanmaya sebebiyet veren ve gerçekleşen olaylarda erkeğe ekonomik şiddet uygulayan, erkeğin ailesini istemeyen, hakaret eden ve küçümseyici sözler söyleyen kadın ile kadına fiziksel ve ekonomik şiddet uygulayan ve ilgisiz, küçümseyici ve alaycı tavırlar sergileyen erkeğin eşit kusurlu oldukları ve kadın yararına nafakalara hükmedilebilmesinin yasal koşullarının oluştuğu gerekçesiyle; her iki davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadın lehine ara karar ile hükmedilen aylık 750,00 TL tedbir nafakasının İlk Derece Mahkemesinin karar tarihinden hükmün kesinleşmesi tarihine kadar aylık 1.000,00 TL tedbir nafakası olarak ve hükmün kesinleşmesinden sonra da aylık 1.000,00 TL yoksulluk nafakası olarak devamına ve tarafların maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı ... kadın vekili erkeğin davasının kabulü, kusur belirlemesi ve lehine hükmedilen nafaka ve tazminatların miktarı; davalı-davacı erkek vekili tarafından ise kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi, aleyhine hükmedilen tazminat ve nafakalar ile reddedilen tazminat talepleri yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 27.10.2021 tarihli ve 2021/1728 Esas, 2021/2936 Karar sayılı kararında; erkeğin kadının ailesini istemediği vakıasına dilekçelerinde usulünce dayanmadığı, boşanmaya sebebiyet veren ve gerçekleşen olaylarda erkeğe ekonomik şiddet uygulayan, hakaret edip ve küçümseyici sözler söyleyen kadının az, kadına fiziksel ve ekonomik şiddet uygulayan ve ilgisiz, küçümseyici ve alaycı tavırlar sergileyen erkeğin ağır kusurlu olduğu ve kusur durumuna göre boşanmakla eşinin maddi desteğini yitiren ve kişilik hakları ihlal edilen kadın yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği, kadının tazminat taleplerinin reddedilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle; kadının kusur belirlemesi ve reddedilen tazminat taleplerine ilişkin istinaf başvurusunun kabulüne, kusur belirlemesine ilişkin gerekçenin düzeltilmesine, İlk Derece Mahkemesi kararının kadının tazminat taleplerinin reddine dair hükmünün kaldırılarak 30.000,00 TL maddî, 30.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine ve kadının sair, erkeğin ise tüm istinaf itirazlarının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı ... kadın vekili erkeğin davasının kabulü, kusur belirlemesi, nafaka ve tazminatların miktarı; davalı-davacı erkek vekili tarafından ise kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi, tazminat ve nafakalar ile reddedilen tazminat talepleri yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 04.10.2022 tarihli ve 2022/1645 Esas, 2022/7687 Karar sayılı kararı ile; tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminat miktarı ile tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, nafakanın niteliği ve günün ekonomik koşullarına göre kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası miktarının az olduğu gerekçesiyle; Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına ve bozmanın kapsamı dışındaki temyize konu diğer hükümlerin onanmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma kararına uyulmasına karar verilerek kesinleşen konularda karar verilmesine yer olmadığına, kadının yoksulluk nafakasına dair istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili hükmünün kaldırılmasına, asıl dava tarihinden İlk Derece Mahkemesinin karar tarihine kadar kadar aylık 750,00 TL ve karar tarihinden kararın kesinleşmesi tarihine kadar aylık 1.000,00 TL tedbir nafakası ile kararın kesinleşmesinden sonra aylık 2.000,00 TL yoksulluk nafakasının erkekten alınarak kadına verilmesine ve 75.000,00 TL maddî, 75.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine, tazminatlara kararın kesinleşmesi tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kadının tam kusurlu olduğunu, kusur belirlemesinin hatalı yapıldığını, kadının davasının ve fer'î taleplerinin reddedilmesi, erkeğin tazminat taleplerinin kabul edilmesi gerektiğini ve fer'î miktarlarının fazla olduğunu belirterek; kesinleşen hususlar ve tazminatlar ile yoksulluk nafakasının miktarı yönünden temyize başvurmuştur.
2.Davalı-davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; tazminatlar ile yoksulluk nafakasının miktarının az olduğunu ve bozma kararı sonrası yapılan istinaf yargılaması için kadın yararına vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek; tazminatlar ile yoksulluk nafakasının miktarı ve kadın yararına istinaf yargılaması vekâlet ücretine hükmedilmemesi yönünden temyize başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşen yönlere ilişkin temyiz incelemesi yapılıp yapılamayacağı, bozma kararına uyulmasına karar veren Bölge Adliye Mahkemesinin bozmanın amacına uygun karar verip vermediği, kadın yararına hükmedilen tazminatlar ve yoksulluk nafakasının miktarının hakkaniyete uygun olup olmadığı ve bozma kararı sonrası duruşmalı olarak yapılan istinaf yargılaması için kadın yararına vekâlet ücretine hükmedilip hükmedilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 174 üncü, 175 inci ve 330 uncu maddeleri. 6098 sayılı Türk Boçlar Kanunu'nun 50 ve 51 inci maddeleri. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2021 tarihli ve 2021/2-96 Esas, 2021/205 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmadığı gibi bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak oluşturan yönlerin de yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2021 tarihli ve 2021/2-96 Esas, 2021/205 Karar sayılı kararında da belirtildiği gibi, bozma kararı sonrası kanun gereği duruşmalı olarak yapılan istinaf yargılaması için vekâlet ücretine hükmedilemeyeceği anlaşılmakla; taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.