"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2418 E., 2023/568 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 7. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/535 E., 2022/1103 K.
Taraflar arasındaki tanıma ve tenfiz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile yabancı mahkeme boşanma kararının tanınması ve tenfizine karar verilmiştir.
Kararın davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı kadın vekili tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edildiği, bu sebeple de temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin yatırılmadığı belirlenmiştir.
Adli yardım, temyiz yoluna başvuru sırasında talep edilmekle; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 336 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, adli yardım talebini inceleme görevi Yargıtay'a aittir.
Adli yardım, 6100 sayılı Kanun’un 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre gerçek kişiler ile kamuya yararlı dernek ve vakıfların yararlanabileceği adli yardımın şartları, ödeme gücünden yoksun olma ve talebin açıkça dayanaktan yoksun olmamasıdır. Adli yardım talebinde bulunan gerçek kişi veya tüzel kişinin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir. Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı, bu belgeler incelenerek belirlenecektir.
Bu açıklamalar ışığında adli yardım talebinde bulunan tarafın, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken temyiz yoluna başvuru giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşıldığından, adli yardım talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde; tarafların Hollanda Rottterdam Aile Mahkemesinde boşandıklarını, ortak çocukların velâyetinin anneye verildiğini, çocuklar yararına nafakaya hükmedildiğini ve kararın 01.02.2022 tarihinde kesinleştiğini iddia ederek; yabancı mahkeme kararının tanınmasına ve tenfizine hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde; açılan davayı kabul ettiklerini belirterek boşanma kararının tanınması ve tenfizine hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yabancı mahkemenin boşanma kararında kamu düzenine aykırılık bulunmadığı ve kesinleşme şerhi ile apostil şerhinin dosyada mevcut olduğu gerekçesi ile; tarafların boşanmalarına ilişkin Hollanda Rottterdam Aile Mahkemesi kararının tanınması ve tenfizine, davacı yararına 5.100,00 TL vekâlet ücretine ve davacının yaptığı yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın ön inceleme duruşmasından önce sunulan cevap dilekçesi ile kabul edildiğini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı üzerinde bırakılması gerektiğini, davacı üzerinde bırakılmasa dahi davanın ön inceleme duruşmasından önce kabul edilmiş olması nedeniyle miktarının yanlış takdir edildiğini belirterek; yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönlerinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 20.11.2013 tarihli ve 2013/7831 Esas ve 2013/27118 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere ilk oturumda davayı kabul eden ve davanın açılmasına sebebiyet vermeyen davalının 6100 sayılı Kanun'un 312 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yargılama giderlerinden sorumlu tutulamayacağı, somut olayda davalının cevap dilekçesi ve ön inceleme duruşmasında vekili aracılığıyla aleyhine açılan davayı kabul ettiği, davalının yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi hususunda idari yoldan işlem tesisine engel bir davranışının da ispatlanmadığı, dolayısıyla aleyhine dava açılmasına sebebiyet de vermediği, tüm bu hususlar dikkate alındığında yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerekirken yargılama giderlerinin davalıdan tahsiline ve davacı yararına ücreti vekâlete hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile; istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili bentlerinin kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davacının yaptığı yargılama giderlerinin üstünde bırakılmasına ve davacı yararına vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; yabancı mahkeme kararının boşanma yanında velâyet, kişisel ilişki ve nafaka hükümleri içermesi nedeniyle kararın idari yolla tenfizinin mümkün olmadığını, davalının ön inceleme duruşmasında "sulh olma durumumuz yoktur" şeklinde beyanda bulunduğunu ve kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Bölge Adliye Mahkemesinin kurduğu yargılama giderleri ve vekâlet ücreti hükmünün usul ve kanuna uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 312 nci maddesinin ikinci fıkrası, 323 üncü, 326 ncı ve 330 uncu maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, delillerin takdirinde hata görülmemesine göre davacı kadın vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebi ile başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.