"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/659 E., 2023/460 K.
KARAR : Başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : KDZ.Ereğli Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/856 E., 2022/29 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin ilgili hükümlerinin kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı karşı davalı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; evlilik sürecinde kadının evi birden fazla kez habersiz terk ettiğini, ailesinin müvekkilini ve ailesini darp ve tehdit ettiklerini, bir müddet sonra kadının müvekkilini arayarak evlerine dönmek istediğini söylediğini, ancak 2020 yılı Kasım ayında davalı-karşı davacının hiç kimseye haber vermeden müşterek konutu yine terk ettiğini, evlilik birliğinin üzerine yüklediği sorumluluklarını yerine getirmediğini belirterek tarafların boşanmalarına, faizi ile 50.000.00 TL maddî ve 50.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı karşı davacı kadın vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin görmüş olduğu şiddet ve hakaretten ötürü kendi rıza ve isteği ile Kastamonu' daki abisinin yanına gittiğini, bağımsız ev açılmadığını, erkeğin ailesi tarafından hor görüldüğünü, erkeğin ilgisiz olduğunu, ailesiyle görüşmesine kısıtlamalar getirdiğini belirterek tarafların boşanmalarına, aylık 1.000,00 TL tedbir-yoksulluk nafakasına, 50.000,00 TL maddî ve 50.000,00 TL manevî tazminata, ziynetlerinin aynen iadesine mümkün olmadığı bedelinin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kadının evi sık sık terk ettiği, bunun sonucu olarak evlilik birliğinin üzerine yüklediği yükümlülükleri yerine getirmediği, ailesinin silahla tehdit ettiği, erkeğin ise bağımsız konut açmadığı ve şiddet uyguladığı, boşanmaya neden olan olaylarda tarafların eşit kusurlu oldukları gerekçesiyle her iki boşanma davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, tarafların tazminat taleplerinin reddine, koşulları oluştuğundan kadın yararına aylık 500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, ziynet talebinin tefrikine karar verilmiştir
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı karşı davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; kadının davasının kabulü, kusur, erkeğin reddedilen tazminat talepleri ve kadın lehine hükmedilen nafakalar yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı karşı davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; erkeğin davasının kabulü, kusur ve kadının reddedilen tazminat talepleri yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kadına yüklenen ailesinin erkeği silahla tehdit etmesi vakıasından sonra tarafların barıştıkları anlaşılmakla bu vakıanın kadına kusur olarak yüklenemeyeceği, Mahkemenin belirlediği diğer kusurlara göre boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin ağır, kadının az kusurlu olduğu gerekçesiyle kadının kusura ve kendi reddedilen tazminat taleplerine; erkeğin ise yoksulluk nafakasına yönelik istinaf talebinin kısmen kabulüne, kusurun gerekçesinin düzeltilmesine, kadın yararına 10.000,00 TL maddî, 10.000,00 TL manevî tazminata, kadın yararına aylık 500,00 TL'den iki yıllık 12.000,00 TL toptan yoksulluk nafakası takdirine, erkeğin sair istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı karşı davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadının davasının kabulü, kusur, erkeğin reddedilen tazminat talepleri ve kadın lehine hükmedilen nafakalar ve tazminatlar yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı karşı davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; erkeğin davasının reddi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesince bu konuda bir karar verilmemesi, kusur tespiti, tazminatların miktarı, nafakaya toptan hükmedilmesi ve istinaf aşamasında vekalet ücreti ve yargılama giderlerine hükmedilmemesi yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflarca açılan karşılıklı boşanma davalarında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, erkeğin ve kadının davasının kabulünün, erkeğin tazminat taleplerinin reddinin, kadın yararına nafaka ve tazminat takdirinin ve miktarlarının hakkaniyete ve dosya kapsamına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanun'un 4 üncü maddesi, 6 ncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesinin ikinci fıkrası, 175 inci ve 176 ncı maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Taraflar arasında karşılıklı olarak görülen evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedenine dayalı boşanma davalarının yapılan yargılaması sonunda, İlk Derece Mahkemesince tarafların eşit kusurlu olduğu gerekçesiyle her iki boşanma davasının kabulüyle tarafların boşanmalarına ve ferilerine karar verilmiş, hüküm her iki tarafça istinaf edilmekle birlikte, davalı karşı davacı kadın vekili "erkeğin kabul edilen boşanma davası, kusur belirlemesi, kadının reddedilen tazminat talepleri" yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
2. 6100 sayılı Kanun’un 359 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde Bölge Adliye Mahkemesi kararlarında tarafların ileri sürdüğü istinaf sebeplerinin gösterileceği; aynı Kanun'un 355 inci maddesinin birinci fıkrasında incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı yapılacağı ve 359 uncu maddesinin ikinci fıkrasında hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında, açık, süphe ve tereddüt uyandırmayacak sekilde gösterilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesi davalı karşı davacı kadının kusur belirlemesi ve reddedilen tazminat taleplerine, erkeğin ise yoksulluk nafakasına yönelik istinaf başvurusunu kabul ederek bu hususlarda yeniden esas hakkında hüküm tesisine, davacı karşı davalı erkeğin sair istinaf taleplerinin esastan reddine karar vermiştir. Davalı karşı davacı kadının, "erkeğin kabul edilen boşanma davasına" ilişkin istinaf başvurusu ise incelenmemiş ve bu yönden hüküm kurulmamıştır. Yukarıda da belirtildiği üzere, davalı karşı davacı kadın vekili tarafından erkeğin davasının kabulü yönünden de istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmasına karşın, Bölge Adliye Mahkemesince sadece kusur belirlemesi, kadının reddedilen tazminat talepleri yönünden inceleme yapılarak davalı-davacı kadın vekilinin, erkeğin kabul edilen boşanma davasına yönelik istinaf başvurusunun incelenmemiş olması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Bozma sebebine göre tarafların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan harcın istek halinde yatıranlara geri verilmesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 25.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.