"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/240 E., 2023/514 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Küçükçekmece 7. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/780 E., 2022/1313 K.
Taraflar arasındaki mutat meskene iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... 21.06.2021 tarihli davaname ile özetle; Ukrayna vatandaşı olan davacı ve davalının evliliklerinden dünyaya gelen 2018 doğumlu çocuğun Ağustos-Eylül 2019 tarihleri arasında babası olan davacının bilgisi ve rızası dışında Türkiye`ye getirildiğini ve o tarihten bu tarihe kadar Türkiye`de alıkonulduğunu belirterek çocuğun mutat meskeni olduğu iddia edilen Ukrayna`ya iadesi konusunda karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili süresinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; çocuğun doğum tarihinin 26.02.2008 olduğunu, tarafların anlaşmalı olarak Ukrayna`da boşandıklarını, davacının o Mahkeme kararında çocuğun anne yanında kalacağını beyan ettiğini, tarafların boşanmalarından sonra çocuğun anne yanında yaşadığını, babanın çocukla ilgilenmediğini, davalı annenin Türk vatandaşı Gökhan Kocaer ile evlenmesinden sonra çocuğu alarak 2019 yılında Türkiye`ye geldiğini, iki çocuğu daha olduğunu, çocuğun anne yanında iyi eğitildiğini, yaşı itibari ile çocuğun görüşünün alınması gerektiğini, iadeye karar verilmesi için aranan bir yıllık sürenin geçtiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; iadesi istenen küçüğün anne ve babasının Ukrayna’da boşandıkları, çocuğun boşanma tarihinden sonra annesi ile birlikte Ukrayna’da yaşadığı, 2019 yılında annesi ile birlikte Türkiye’ye geldiği ve annesinin burada evlilik yaptığı, çocuğun Türkiye’de mevcut aile düzeni ve eğitim hayatı olduğu, hayat standartlarının yüksek olduğu, ortak çocuğun dosya kapsamında alınan sosyal inceleme raporunda davalı ile birlikte İstanbul’da yaşamak istediğini beyan ettiği, Mahkemece alınan beyanında annesi ile mutlu olduğunu ve annesinden ayrı kalmasının mümkün olmadığını, babası ve akrabaları ile 3 yıldır görüşmediğini, babası ile görüşmek istemediğini, ayrıca Ukrayna’daki mevcut savaş halinden tedirginlik duyduğunu ifade ettiği, dosya içerisine sunulan tarafların ortak milli hukuku olan Ukrayna Hukuku’na ait Ukrayna Aile Kanunu 160 ncı maddesinde, ebeveynlerin ayrı yaşaması halinde çocuğun 14 yaşına varmış olması halinde ikamet yerinin çocuk tarafından belirleneceğinin düzenlendiği, bu değerlendirmelere göre çocuğun Ukrayna’ya iadesinin çocuğun psikolojisine onarılması zor olumsuz etkilerinin olacağı kanaatinin hasıl olduğu, ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu konuda vermiş olduğu kararlarda Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi Çerçevesinde Aile Hakkına Saygı Hakkı ve Çocuğun Üstün Menfaatinin Korunmasını öncelikli olarak gözettiği, iadenin çocuğun üstün yararına aykırı düşeceği ve Türkiye’deki mevcut düzeninin bozulmasının aile yaşamına orantısız müdahale olacağı, Ukrayna’daki mevcut savaş halinin çocuğun ruhsal ve bedensel sağlığını olumsuz etkileyebileceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
...; Mahkeme kararının kanuna aykırı olduğunu, ortak çocuğun babası olan davacının bilgisi ve rızası dışında Türkiye`ye getirildiğini, çocuğun baba ile kişisel ilişki kurmasının engellendiğini ve çocuğun babasının yanına gönderilmesinin çocuğun üstün yararına olacağını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; iadesi istenen küçüğün anne ve babasının Ukrayna’da boşandıkları, çocuğun boşanma tarihinden sonra annesi ile birlikte Ukrayna’da yaşadığı, 2019 yılında annesi ile birlikte Türkiye’ye geldiği, Mahkemece alınan beyanında annesi ile mutlu olduğunu ve annesinden ayrı kalmasının mümkün olmadığını, babası ile görüşmek istemediğini, Ukrayna’da ki mevcut savaş halinden tedirginlik duyduğunu ifade ettiği, tarafların ortak milli hukuku olan Ukrayna Hukuku’na ait Ukrayna Aile Kanunu 160 ıncı maddesinde ebeveynlerin ayrı yaşaması halinde çocuğun 14 yaşına varmış olması halinde ikamet yerinin çocuk tarafından belirleneceğinin düzenlendiği, Lahey Sözleşmesinin 13 üncü maddesinin b fıkrası ve iadesi istenen ülkedeki savaş hali ve çocuğun yüksek menfaatini gözetildiğinde Uluslarararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesinden kaynaklı çocuğun mutat meskeninin bulunduğu ülkeye iadesi talebinin reddine karar verilmesinin doğru olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
...; Mahkeme kararının yasaya aykırı olduğunu, ortak çocuğun babası olan davacının bilgisi ve rızası dışında Türkiye`ye getirildiğini, çocuğun baba ile kişisel ilişki kurmasının engellendiğini ve çocuğun babasının yanına gönderilmesinin çocuğun üstün yararına olacağını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tarafların ortak çocuğu Atain Marharyta Oleksandrivna`nin mutat meskeni olan Ukrayna ülkesine iade edilip edilmeyeceği, iade koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun`un (5717 sayılı Kanun) 7 nci, 9 uncu ve 24 üncü maddeleri; 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesinin 12 nci, 13 üncü ve 20 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı Küçük Çekmece Başsavcılığı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.