"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1353 E., 2023/430 K.
KARAR : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 10. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/912 E., 2022/778 K.
Taraflar arasındaki mutat meskene iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... Cumhuriyet Başsavcılığı ve davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de; Uluslararası Çocuk Kaçırma İade kararına ilişkin verilen kararların Yargıtayda duruşmalı olarak inceleneceğine ilişkin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinde hüküm bulunmadığı ve 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun'un (5717 sayılı Kanun) uygulanmasından doğan davaların öncelikle ve acele görülmesi gerektiğinden duruşma isteğinin reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.... Cumhuriyet Başsavcılığı 22.12.2020 tarihli davaname ile; Türk vatandaşı ... ile Alman vatandaşı ...'nin evliliklerinden olan 13.03.2020 doğumlu Amsterdam doğumlu Türk vatandaşı...'nin annesi tarafından, ziyaret amaçlı Türkiye'ye getirildiğini ancak anne ve çocuğun 02.08.2020 tarihinde Hollanda'ya dönmesi gerekirken dönmediklerini, çocuğun annesi tarafından başvurucu babanın rızası hilafına Türkiye'de alıkonulmakta olduğunun iddia edildiğini, davalı annenin çocuğu iade etmeyeceği yönünde açıkça beyanda bulunduğunu belirterek; çocuğun Hollanda ülkesine iade edilip edilmeyeceği hususunda bir karar verilmesini talep etmiştir.
2. Başvuruda bulunan baba vekili; cevaba cevap dilekçesinde özetle; iade şartlarının oluştuğunu, çocuğun Hollanda`da doğduğunu ve anne tarafından Türkiye`ye getirilene kadar Hollanda`da yaşadığını, mutat meskeninin Hollanda olduğunu, velayetin müşterek olduğunu, iade talebinin reddini gerektirir bir sebep olmadığını, davalı annenin asılsız iddialarda bulunduğunu, müvekkilinin sigara dahi tek tük kullanan , spor yapan, Tesla adlı şirkette satış koordinatörü olarak çalışan biri olduğunu, davalı kadının müvekkiline sevgi dolu mesajlar atığını, davalı annenin yüksek seviyede alkol tükettiğini, normal bir psikolojide olmadığını, davalının iddialarına karşı şikayette bulunduklarını, müvekkilinin sarma sigara içtiğini iddia ederek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı anne vekili süresinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; davacının müvekkiline fiziksel ve psikolojik olarak şiddet uygulaması nedeni ile boşanma davası açtığını, davacı ve Alman vatandaşı olan ailesinin müvekkiline ırkçı muamelelerde bulunduğunu, çocuğun da tamamıyla Alman öğretisinde büyümesinin istenildiğini, davacı babanın uyuşturucu kullandığını, çocuğa ilgisiz olduğunu, çocuğun bebek yaşta olduğunu, çocuğun mutat meskeninin İstanbul olduğunu ve çocuğun Türk vatandaşı olduğunu, Hollanda ile herhangi bir resmi ilişiği olmadığını, davacının Alman vatandaşı olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; çocuğun annesi tarafından mutat meskeni olan Hollanda'dan Türkiye'ye getirildiği, iadenin bir yıllık süre dolmadan istenildiği, ancak çocuğun yaşının küçüklüğü nedeniyle anne bakım ve şefkatine muhtaç olduğu, çocuğun üstün yararı gözetildiğinde annenin yanından ayrılarak geri dönmesinin çocuğun fiziki ve psikolojik gelişimlerini olumsuz etkileyeceği kanaatine varıldığı, çocuğun anne bakım ve şefkatine ihtiyacının olduğu hususunun Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşmenin 13 üncü maddesinin b bendi kapsamında iadeye engel hususlardan olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı baba vekili ve ... Cumhuriyet Başsavcılığı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.... Cumhuriyet Başsavcılığı, Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, her ne kadar başvuru sahibinin uyuşturucu madde kullanımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de, dosya içerisindeki kan ve idrar raporundan anlaşıldığı üzere kan ve idrar testinde bu yönde bir delil bulunmadığını, kararın gerekçeli olmadığını belirterek; Mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı baba vekili; Mahkeme kararının usul ve yasaya, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesine aykırı olduğunu, yargılamanın 6 haftalık süre içinde tamamlanmadığını, davanın velayet davası olmadığını, mahkeme gerekçesini kabul etmediklerini, iade şartlarının somut olayda gerçekleştiğini, müşterek çocuğun mutat meskeninin Hollanda olduğunu, davalı annenin aşırı derecede alkol kullandığını, çocuğun annede kalmasının çocuğun menfaatine aykırı olduğunu, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşmenin 13 üncü maddesinin b bendinde belirtilen istisnalara ilişkin şartlarının oluşmadığını, davalının iddialarının iftira niteliğinde olduğunu, 19.02.2021 tarihli müvekkilinin uyuşturucu bağımlılığı olmadığına ilişkin Almanca dilinde düzenlenmiş belgeyi dosyaya sunduklarını ayrıca dinlenen tanıklarında beyanlarında müvekkilinin uyuşturucu kullanmadığını beyan ettiğini belirterek, Mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulü ile çocuğun Hollanda'da bulunan babaya iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; müşterek çocuk 13.03.2020 doğum tarihli ...'ın yaşının küçüklüğü nedeniyle anne bakım ve şefkatine muhtaç olduğu, annenin yanından ayrılarak geri dönmesinin çocuğun fiziki ve psikolojik gelişimlerini olumsuz etkileyeceği ve dinlenen davalı tanık beyanlarından iade başvurusunda bulunan ...'nin esrar içtiği ve aşırı alkol kullandığı, çocukla yeterince ilgilenmediği, sorumsuz davrandığı anlaşılmakla, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşmenin 13 üncü maddesinin b bendindeki şartların gerçekleştiği, ayrıca babanın Hollanda`da, ailesinin Almanya'da yaşamakta olup, çocuğun bakımı konusunda kendisine yardımcı olacak kimse de bulunmadığı, bu bakımdan İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile istinaf taleplerinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı baba vekili ve ... Cumhuriyet Başsavcılığı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... Cumhuriyet Başsavcılığı, Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, her ne kadar başvuru sahibinin uyuşturucu madde kullanımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de, dosya içerisindeki kan ve idrar raporundan anlaşıldığı üzere kan ve idrar testinde bu yönde bir delil bulunmadığını, kararın gerekçeli olmadığını belirterek; Mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı baba vekili; Mahkeme kararının usul ve yasaya, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesine aykırı olduğunu, yargılamanın 6 haftalık süre içinde tamamlanmadığını, davanın velayet davası olmadığını, müvekkilinin Tesla adlı şirkette çalıştığını, maddi ve manevi olarak çocuğa bakabilecek güçte olduğunu, İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerinin gerekçelerini kabul etmediklerini, iade şartlarının somut olayda gerçekleştiğini, müşterek çocuğun mutat meskeninin Hollanda olduğunu, davalı annenin aşırı derecede alkol kullandığını, bu iddialarının araştırılmadığını, çocuğun annede kalmasının çocuğun menfaatine aykırı olduğunu, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşmenin 13 üncü maddesinin b bendinde belirtilen istisnalara ilişkin şartlarının oluşmadığını, davalının iddialarının iftira niteliğinde olduğunu, 19.02.2021 tarihli müvekkilinin uyuşturucu bağımlılığı olmadığına ilişkin Almanca dilinde düzenlenmiş belgeyi dosyaya sunduklarını ayrıca dinlenen davacı tanıklarının da beyanlarında müvekkilinin uyuşturucu kullanmadığını beyan ettiğini, ortada uyuşturucu bağımlılığı olmadığına dair belge varken görgü sahibi olmayan tanıkların beyanları ile hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, Mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulü ile çocuğun Hollanda'da bulunan babaya iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çocuğun mutat meskeni olduğu ileri sürülen Hollanda ülkesine iade edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5717 sayılı Kanun'un 7 nci, 9 uncu ve 24 üncü maddeleri, 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesinin 12 nci, 13 üncü maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı baba vekili ve ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.