"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/319 E., 2023/937 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Burdur Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/598 E., 2021/591 K.
Taraflar arasındaki ölüme bağlı mal rejiminin tasfiyesi ile katkı payı ve katılma alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalı-davacı mirasçısı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı-davacı mirasçısı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... dava dilekçesinde; eşi ...'nin öldüğünü, evlilik birliği içinde eşi ... adına edinilen mallara katkısının olduğunu belirterek, mal rejiminin tasfiyesi ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000,00 TL katkı payı ve katılma alacağı ile 1.000,00 değer artış payı alacağının tasfiyenin sona ermesinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar-davacı mirasçısıları ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı-davacı mirasçısı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini savunmuştur.
3. Davalı-davacı mirasçısı ... cevap dilekçesi sunmamış olup 06.03.2020 tarihli ön inceleme duruşmasında açılan davayı kabul etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 30.06.2021 tarihinde vefat ettiği, davacının ölümü ile mirasçıları arasında elbirliği mülkiyeti oluştuğu, mirasçılar aralarında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğu, somut olayda davacının yasal mirasçılarının davalılar olduğu, bu yönden davacının ölümü ile davacı ve davalı sıfatının birleştiği gerekçesiyle, esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, yargılama giderlerinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı mirasçısı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı-davacı mirasçısı ... vekili istinaf dilekçesinde; müvekkilinin ve diğer davalıların pasif ehliyetinin bulunmadığını, davanın terekeye karşı açıldığını, davacının ölümü ile müvekkilin tek mirasçı olarak atandığını, müvekkilinin davayı kabul ettiğini, yargılama giderlerinin buna göre belirlenmesi gerektiğini belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; eşler arasındaki mal rejiminin eş ...'nin 17.10.2016 tarihinde ölümü ile sona erdiği, davacı ...'in ise, işbu dava devam ederken 30.06.2021 tarihinde öldüğü, dava dilekçesinde davalı olarak gösterilen kişilerin davacı ve muris eşin ortak çocukları olup her iki eşin başkaca mirasçısı bulunmadığı; mal rejiminin tasfiyesi sonucunda belirlenecek alacaklar terekeye ait borç olup, mirasçıların miras paylaşımından önce ödenmesi gerektiği; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve Mahkemece yapılan değerlendirmenin isabetli olduğu gerekçesiyle, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı mirasçısı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı-davacı mirasçısı ... vekili temyiz dilekçesinde; davacı-davalı sıfatlarının ..., ... ve ... yönünden birleşmediğini, müvekkilinin tek mirasçı olduğunu, davacının vasiyetnâme ile müvekkili tek mirasçı olarak atadığını, vasiyetin okunduğunu ve kesinleştiğini, müvekkilinin davacının tek mirasçısı olarak alacak hakkı olduğunu, kararın hatalı olduğunu, müvekkilinin ve diğer davalıların pasif ehliyetinin bulunmadığını, davanın terekeye karşı açıldığını, yargılamaya devam edilerek davanın kabulüne karar verilerek yargılama giderlerinin buna göre belirlenmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraf teşkili, davacı-davalı sıfatlarının birleşmesi, yargılama gideleri noktasında toplanmaktadır. Dava, ölüme bağlı mal rejiminin tasfiyesi ile katkı payı ve katılma alacağı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26 ncı maddesi, 33 üncü maddesi, 50 ve davamı maddeleri, 55 inci maddesi, 59 uncu maddesi, 60 ıncı maddesi, 114 üncü maddesi, 115 inci maddesi, 165 inci maddesi, 323 üncü maddesi, 326 ncı maddesi, 331 nci maddesi, 332 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 179 uncu maddesi, 225 inci maddesinin birinci fıkrası, 531 ve devamı maddeleri, 575 ve devamı maddeleri, 599 ve devamı maddeleri, 640 ve devamı maddeleri; 4722 sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'un 10 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Somut olayda, davacı ...'in ölüme bağlı mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklı işbu davayı açtığı, davacı ...'in yargılama devam ederken 30.06.2021 tarihinde vefat ettiği, muris eş ... ile davacı ...'in mirasçıların ortak çocukları olan ..., ..., ... ve ... olduğu, ancak Burdur Sulh Hukuk Mahkemesinin 2019/301 Esas, 2019/772 Karar sayılı kararı ile davacı ...'in mirasçı ...'ı vasiyet alacaklısı belirlediğinin tespitine karar verildiği, Burdur Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/925 Esas, 2021/1299 Karar sayılı kararı ile vasiyetin açılıp okunduğu ve işbu kararın kesinleştiği, Burdur 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2023/37 Esas sayılı vasiyetnamenin tenfizi dosyasının halen derdest olduğu anlaşılmaktadır.
2. Vasiyet alacaklısı vasiyete konu malvarlığı değerini mirasbırakanın ölümü ile kendiliğinden kazanmaz, vasiyet alacaklısının hakkı vasiyet borçlularına karşı ileri sürebileceği kişisel bir alacak hakkıdır (4721 sayılı Kanun md. 600/1).
3. Tüm bu açıklamalara göre, Mahkemece, vasiyetnamenin tenfizi dosyasının sonucu beklenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, davacı ...'in vasiyet alacaklısı olarak mirasçısı ...'ı atadığı göz ardı edilerek karar verilmesi hatalı olmuş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Temyiz peşin harcının istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.