"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/762 E., 2023/453 K.
DAVA TARİHİ : 05.09.2019
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Elazığ 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/879 E., 2022/195 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma ve kadının ziynet eşyası alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve karşı boşanma davalarının kabulüne, tarafların boşanmalarına ve fer'ilerine, kadının ziynet eşyası alacağı davasının reddine karar verilmiştir. Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, hükümde açıkça tarafların kimlik bilgilerine yer verilmediği, her iki taraf yararına da maddî ve manevî tazminata hükmedildiği anlaşılmakla tarafların istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen kararının kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine, karşı davanın reddine, kadının ziynet eşyası alacağı talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz yoluna başvurulamaz. Temyize konu edilen miktarın, kesinlik sınırının altında kalması hâlinde 6100 sayılı Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dosya içeriğine göre temyize konu edilen ziynet alacağı miktar Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL’nin altında kalmaktadır. Açıklanan nedenlerle davacı-davalı kadının ziynet alacağı davasına yönelik temyiz dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Davalı-davacı erkek vekilinin tüm, davacı-davalı kadın vekilinin sair yönlerden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı kadın vekili dava ve cevaba cevap dilekçesinde özetle; erkeğin sorumluluklarını yerine getirmediğini, erkeğin annesinin tarafların evliliklerine müdahale ettiğini, erkeğin kadının banka kartını elinden aldığını, ihtiyaçları karşılamaktan kaçındığını, kadına ve çocuklara fiziksel şiddet uyguladığını, ziynet eşyalarının evliliğin ilk günü kadından alındığını ve geri verilmediğini iddia ederek asıl davanın kabulüne karşı davanın reddine, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin kadına verilmesine, çocuk yararına aylık 1.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, kadın yararına 100.000,00 TL maddî ve 100.000,00 TL manevî tazminata, ziynet eşyası alacağının aynen iadesine, aksi takdirde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 250,00 TL ziynet alacağına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; kadının sorumluluklarını yerine getirmediğini, çocuklarıyla ilgilenmediğini, evin temizliğini ve yemeğini yapmadığını, evin sürekli dağınık olduğunu, eve misafir çağırmak istemediğini, kadına düğünde takılan ziynetleri satıp yerine yeni altınlar aldığını iddia ederek asıl davanın reddine karşı davanın kabulüne, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin erkeğe verilmesine, çocuk yararına aylık 1.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, erkek yararına yasal faizi ile birlikte 100.000,00 TL maddî ve 100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 15.03.2021 tarih ve 2019/40 E 2021/175 K sayılı kararı ile; erkeğin kadına fiziksel şiddet uyguladığını, kadının maaş kartının erkekte olduğunu, erkeğin kadının eve misafir gelen akrabaları ile ilgilenmediği; kadının ise; evin dağınık olduğu, evin temizliğini yapmadığı ve yemek konusunda yetersiz olduğu bu haliyle erkeğin kusurunun kadına nazaran daha fazla olduğu anlaşıldığından asıl ve karşı davanın kabulüne, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, ortak çocuğun velâyeti hakkında karar verilmesine yer olmadığına, çocuk için reşit olduğu tarihe kadar aylık 500,00 TL tedbir nafakasına, kadın yararına 35.000,00 TL maddî ve 30.000,00 TL manevî tazminata, ziynet eşyası alacağı talebinin reddine, erkek yararına 10.000,00 TL maddî ve 5.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı kadın vekili, erkeğin davasının kabulü, kusur tespiti, kadın yararına hükmedilen tazminat miktarı, erkek yararına hükmedilen tazminat ve ziynet eşya alacağı yönlerinden; davalı-davacı erkek vekili, kadının davasının kabulü, kusur tespiti, tedbir nafakası, kadın lehine hükmedilen tazminat, erkek yararına hükmedilen tazminat miktarı yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 25.11.2021 tarih ve 2021/667 Esas, 2021/934 Karar sayılı kararı ile; hükümde tarafların kimlik bilgilerinin yer almadığını, kusur durumu göz önüne alındığında her iki taraf yararına tazminata hükmedilemeyeceği anlaşılmakla tarafların istinaf talebinin kabulüne, diğer istinaf nedenleri bu aşamada incelenmeksizin İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, tarafların boşanma ve fer'îleri yönünden Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 27 inci maddesine uygun ve dosya kapsamı ile uyumlu surette infazda tereddüt yaratmayacak şekilde hüküm kurmak sureti ile karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; erkeğin, kadına şiddet uyguladığı, kadının çalıştığı ve maaş kartının davalı erkekte olduğu, ehliyet almak gibi en doğal hakkını kısıtladığı; her ne kadar kadının evle ilgilenmediği ileri sürülmüşse de bu hususun ispatlanamadığı, bu haliyle erkeğin tam kusurlu olduğu, asıl davanın kabulüne, karşı davanın ve fer'ilerinin reddine, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, kadın yararına 30.000,00 TL maddî ve 35.000,00 TL manevî tazminata, altınların kadından zorla alındığı ve iade edilmediği hususu ispatlanamadığından ziynet eşyası alacağı talebinin reddine karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin 13.04.2022 tarih ve yukarıdaki başlıkta sayısı belirtilen ek kararı ile; karşı davanın reddine karar verilmesi nedeniyle kadın yararına vekâlet ücretine hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı-davalı kadın vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ziynet alacağı talebinin reddi ve kadın yararına hükmedilen tazminatların miktarı yönlerinden istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalı-davacı erkek vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; asıl davanın kabulü, kusur tespiti, kadın yararına hükmedilen tazminatlar, karşı davanın reddi, ek karar ile kadın yararına hükmedilen vekâlet ücreti yönlerinden istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince; davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplanıp değerlendirildiği, usulü işlemlerin kanuna uygun olarak yerine getirildiği, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu itibarla; İlk Derece Mahkemesi kararında gösterilen gerekçeler ile kusura ilişkin yapılan değerlendirmede ve kadının boşanma davasının kabulüne, erkeğin davasının reddine karar verilmesinde, kadına maddî ve manevî tazminat takdir edilmesinde ve takdir edilen tazminatların miktarında, erkeğin tam kusurlu olduğu anlaşıldığından maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddine, ziynet eşyalarının erkek tarafından alındığı hususu ispat edilemediği gibi kadın yemin deliline de dayanmadığından, ziynet alacağı talebi yönünden davanın reddine karar verilmesinde, karşı davanın reddine karar verildiğinden kadın yararına vekâlet ücreti takdirinde de herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden, taraf vekillerinin istinaf taleplerinin ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-davalı kadın vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; ziynet alacağı talebinin reddi ve kadın yararına hükmedilen tazminatların miktarı yönlerinden temyiz yoluna başvurmuştur.
2.Davalı-davacı erkek vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; asıl davanın kabulü, kusur tespiti, kadın yararına hükmedilen tazminatlar ve miktarları, karşı davanın reddi yönlerinden temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık tarafların karşılıklı açılan evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedenine dayalı boşanma davasında; taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, kadının asıl davasının ve erkeğin karşı davasının kabulü şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği, kadın yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi şartlarının mevcut olup olmadığı, oluşmuş tazminatların miktarlarının hakkaniyete uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanun'un (4721 sayılı Kanun) 1 inci, 2 inci, 4 üncü, 6 ncı maddesi, 166 birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesi birinci ve ikinci fıkrası, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeler Kanunun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı-davacı erkek vekilinin tüm, davacı-davalı kadın vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında davacı-davalı kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminat azdır. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi ile 6098 sayılı Kanun'un 50 nci ve 51 inci maddelerinde düzenlenen hakkaniyet kuralları dikkate alınarak 4721 sayılı Kanun'un 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları uyarınca daha uygun miktarda maddî ve manevî tazminat takdiri gerekir. Bu yönler gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı-davalı kadın vekilinin reddedilen ziynet alacağı davasına yönelik temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
2.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davacı-davalı kadın vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının kadın lehine hükmedilen maddî ve manevî tazminat miktarları yönünden ORTADAN KALDIRILMASINA,
3.İlk Derece Mahkemesi kararının kadın lehine hükmedilen maddî ve manevî tazminat miktarları yönünden BOZULMASINA,
4.Davalı-davacı erkek vekilinin tüm, davacı-davalı kadın vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmanın kapsamı dışında kalan temyize konu diğer bölümlerinin ise 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden İlhami'ye yükletilmesine,
Peşin alınan harcın istek halinde yatıran Hülya'ya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.