"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/215 E., 2023/594 K.
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı boşanma davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda ... kadın yararına maddî tazminata karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... kadın vekili dava dilekçesinde; davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 161, 162 ve devamı maddeleri gereğince boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin anneye bırakılmasına, ortak çocuklar yararına ayrı ayrı aylık 8.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, kadın yararına aylık 20.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, kadın yararına faizi ile birlikte 10.000.000,00 TL maddî ve 5.000.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; asıl davanın reddi ile karşı davanın kabulüne, tarafların 4721 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince boşanmalarına,ortak çocukların velâyetinin babaya verilmesine, erkek yararına 500.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.09.2018 tarihli kararı ile erkeğin eğlence yerlerine gittiği, para karşılığı kadınlarla birlikte olduğu, bir tartışma esnasında eşine şiddet uyguladığı, eşinin annesinin yanında aç köpeksiniz siz dediği, boşanmaya sebep olan olaylarda erkeğin tam kusurlu olduğu belirtilerek erkeğin davasının reddine, kadının zina ve şiddete dayalı boşanma talebinin kabulü ile tarafların boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin anneye verilmesine, ortak çocuklar yararına aylık ayrı ayrı 5.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, kadın yararına aylık 7.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, kadın yararına 300.000,00 TL maddî ve 200.000,00 TL manevi tazminata karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin 18.09.2018 tarihli kararına karşı;
1. Davacı- karşı davalı kadın vekili, hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; tazminat ve nafakaların miktarı yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı- karşı davacı erkek vekili hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek özetle; her iki boşanma davası, tazminatlar, nafakalar, velâyet, kişisel ilişki ve kendi taleplerinin reddi yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.12.2021 tarihli kararı ile istinaf başvurularının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) inci alt bendi gereğince kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle; İlk Derece Mahkemesinin şiddete yönelik davanın kabulüne ilişkin kararın kaldırılmasına, kadının 4721 sayılı Kanun'un 162 nci maddesi gereği açtığı davanın reddine, ortak çocuklar yararına ayrı ayrı 7.000,00 TL iştirak nafakasına, kadın yararına kararın kesinleşmesi ile birlikte yasal faiz uygulanarak 1.000.000,00 TL maddî ve 800.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine, erkeğin manevi tazminat talebinin reddine, tarafların sair istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin23.12.2021 tarihli kararına karşı davacı-karşı davalı kadın tarafından, tazminat ve nafaka miktarları ile nafakaların artış oranına karar verilmemesi yönünden; davalı-karşı davacı erkek tarafından ise her iki boşanma davası ile boşanmanın ferileri ve tashih şerhi yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemiz 15.11.2022 tarihli kararı ile tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumlarına, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur derecelerine, paranın alım gücüne, ihlal edilen mevcut ve beklenen menfaatlerin kapsamına nazaran, davacı-karşı davalı kadın yararına hükmolunan maddî tazminatın az olduğundan bahisle hükmün bozulmasına, bozma kapsamı dışında kalan temyize konu diğer bölümlerin ise onanmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla bozma ilamına uyulmakla tarafların ekonomik ve sosyal durumlarına, paranın alım gücüne, günün ekonomik koşulları ile ihlal edilen mevcut ve beklenen menfaate göre az olduğundan davacı- karşı davalının maddî tazminatın miktarına yönelik istinaf talebinin kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının buna ilişkin kısmının kaldırılmasına, kadın lehine 1.500.000,00 TL maddî tazminata karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı- karşı davalı kadın vekili, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; erkeğin sosyal ekonomik durumu, ailenin standardı, kusur oranı ve hakkaniyet ilkesi bir bütün olarak dikkate alındığında kadın lehine hükmedilen maddî tazminat tutarlarının düşük olduğunu, hükmedilen maddî tazminat miktarının erkeğin yalnızca 1 aylık kira geliri olduğunu, emsal kiralardan bu hususun anlaşılmasının münmkün olduğunu, evliliğin erkeğin birden fazla kişi ile kadını aldatması, süreklilik arz eden zina ve şiddet eylemleri ve aşağılamaları, dayanılmaz boyuttaki fiziksel ve psikolojik şiddet, ortak çocuklara da şiddet uygulaması ile sona erdiğini, boşanma ile kadının hayat standardının önemli ölçüde azaldığını, istinaf incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına karşın lehe vekâlet ücreti takdir edilmediğini belirterek maddî tazminatın miktarı ve vekâlet ücreti yönlerinden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı- karşı davacı erkek vekili, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, kararda yeterli gerekçe açıklanmadığını, kadının çalışmadığına yönelik beyanların gerçeği yansıtmadığını, kadının Hollanda'da düzenli bir çalışmasının olduğunu ve gelir elde ettiğini, kadının Hollanda'dan Türkiye'ye sağlık turları düzenlediğini, erkeğe ait evde oturup, Hollanda'da erkeğe ait başkaca bir taşınmazın ise kirasını aldığını, ayrıca erkeğin ortağı olduğu Hollanda'da kurulmuş olan bir şirketin üzerine kayıtlı olan 2 katlı binayı da kiraya verdiğini ve bu binanın da kirasını aldığını, kadının Hollanda'da bir temizlik şirketi açtığını ve bu şekilde düzenli gelir elde ettiğini, sadece erkeğin ekonomik durumu üzerinden tek taraflı karar verildiğini, yüksek oranda artış yapıldığını, kadın lehine hükmedilen maddî tazminatın fahiş olduğunu belirterek maddî tazminatın miktarı yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflarca açılan karşılıklı boşanma davasında kadın yararına hükmedilen maddî tazminatın miktarı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 174 üncü maddesinin birinci fıkrası, 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrası, 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olduğu anlaşılmakla; davacı -davalı kadın vekilinin istinaf vekâlet ücretine yönelik temyiz itirazları yersizdir.
2.Taraf vekillerinin, davacı -davalı kadın yararına hükmedilen maddî tazminatın miktarına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaatlerin kapsamı dikkate alındığında davacı -davalı kadın yararına takdir edilen maddî tazminat az olup, bozma ilâmının amacına uygun bulunmamıştır. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesindeki hakkaniyet ilkesi ile 6098 sayılı Kanun'un 50 nci ve 51 inci maddesi hükümleri dikkate alınarak 4721 sayılı Kanun'un 174 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca daha uygun miktarda maddî tazminat takdiri gerekir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm tesisi doğru bulunmamış, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, davacı -davalı kadın yararına hükmedilen maddî tazminatın miktarı yönünden BOZULMASINA,
2-Davalı -davacı erkek vekilinin kadın yararına hükmedilen maddî tazminatın miktarına, davacı -davalı kadın vekilinin ise istinaf vekâlet ücretine yönelik temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz karar harcının temyiz eden ...'ya yükletilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde...'e iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.