"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/779 E., 2023/814 K.
...
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yıldızeli Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2021/338 E., 2022/233 K.
Taraflar arasındaki yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne, yabancı mahkeme kararının tanınmasına ve tenfizine karar verilmiştir. Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak eksiklikler giderilmek üzere Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın . Reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Hollanda Devleti'nde Aile Mahkemesi olarak görevli Hollanda ... Amsterdam (Asliye Hukuk) Mahkemesi'nin C/13/668295- FA RK 193806 sayılı dosyasında verilen karar ile boşandığını, Hollanda Devleti Aile Mahkemesi'nin 30.09.2019 tarihinde kesinleşen buna ilişkin belgelerin dilekçeleri ekinde mahkemeye sunulduğunu, yabancı mahkeme tarafından verilen boşanma kararının Türkiye'de geçerli olması için 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un ( 5718 sayılı Kanun) 50 nci ve devamı maddelerine göre tanıma ve tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Dava dilekçesi usulüne uygun olarak davalıya tebliğ edilmiş davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesi’nin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesi’nin 04.11.2020 tarih ve 2020/108 Esas, 2020/94 Karar sayılı kararı ile ; tarafların resmen evli iken yabancı mahkeme kararı ile boşandıkları, yabancı mahkeme kararının kesinleştiği, kararın Türk Hukuku hükümlerince tanınması için gerekli şartları taşıdığı, kamu düzenine aykırılık teşkil etmediği ve davacının dosya içerisindeki taraflara ait aile nüfus kayıtları, tercümesi yapılmış yabancı mahkeme kararı ile de davasını ispatladığı dikkate alınarak davanın kabulü ile yabancı mahkeme kararının tanınmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesi’nin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili, cevap süresi uzatım talebine olumlu- olumsuz bir karar verilmediğini, hukuki dinlenilme hakkının ihlal edildiğini, dosya arasında yabanca mahkeme kararının ve usulüne uygun onaylı tercümesinin bulunmadığını ileri sürerek kararın tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesi’nin 13.01.2021 tarih ve 2021/50 Esas, 2021/14 Karar sayılı kararı ile yabancı mahkeme ilamının kesinleştiğini gösterir aslı veya konsolosluk yada noterden onaylı veya mahkemece tercüme ettirilmiş bir örneğinin bulunmadığı, davalı vekili süresinde 07.09.2020 tarihinde cevap süresi uzatım dilekçesi verdiği, mahkemece bu konuda olumlu yada olumsuz bir karar verilmediği, İlk Derece Mahkemesince, davalının cevap süresi uzatım talebi hakkında karar verilerek cevap verdiği takdirde, gösterdiği takdirde delilleri toplanarak ön inceleme ve tahkikat duruşmaları yapılarak bir karar verilmek üzere kararın kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesi’nin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tanımaya konu yabancı mahkeme ilamının mahkemeye usulüne uygun sunulmadığı, yabancı mahkeme ilamının kesinleştiğini gösterir aslı veya konsolosluk yada noterden onaylı veya mahkemece tercüme ettirilmiş bir örneğinin bulunmadığı; davacı vekiline ilgili belgeleri sunmak üzere süre verildiği ancak belgelerin süresi içerisinde sunulmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, mahkemenin ara kararı gereğince, 23.05.2023 tarihinde uyap sisteminden yabancı mahkeme ilamının kesinleştiğini gösterir aslı veya konsolosluk yada noterden onaylı veya mahkemece tercüme ettirilmiş bir örneğinin dosyaya sunulduğunu, mahkemece eksik inceleme ile dosyaya sunulan evrakların kontrol edilmeden karar verildiğini ileri sürerek kararın tümü yönünden kaldırılmasına yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile gönderme kararı sonrasında Mahkemece davacı vekiline yabancı mahkeme kararının kesinleştiğini gösterir aslı veya konsolosluk ya da noterden onaylı veya mahkemece tercüme ettirilmiş bir örneğinin sunulması için gelecek celseye kadar süre verildiği, verilen sürede belgelerin sunulmadığı, İlk Derece Mahkemesi’nin kararında herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı, usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki beyan ve itirazlarını tekrarla davanın kabulü gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, mahkemece sonuçları hatırlatılmadan verilen sürenin taraf açısından sonuç doğurup doğurmayacağı ile yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine karar verilmemesinin hatalı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5718 sayılı Kanun 50 nci ve devamı maddeleri, 6100 sayılı Kanun’un 114 üncü maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci maddesi ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Bölge Adliye Mahkemesi'nin 13.01.2021 tarihli gönderme kararı ile tanımaya konu yabancı mahkeme ilamının mahkemeye usulüne uygun sunulmadığı, yabancı mahkeme ilamının kesinleştiğini gösterir aslı veya konsolosluk yada noterden onaylı veya mahkemece tercüme ettirilmiş bir örneğinin bulunmadığı gerekçesi ile eksikliğin giderilmesini teminen kararın kaldırılmasına mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Gönderme kararı sonrasında İlk Derece Mahkemesince18.05.2022 tarihli celsede davacı vekiline yabancı mahkeme ilamının kesinleştiğini gösterir aslı veya konsolosluk yada noterden onaylı veya mahkemece tercüme ettirilmiş bir örneğinin dosyaya sunulması için gelecek celseye kadar süre verilmesine karar verilmiş ve bir sonraki celse davacı vekiline ilgili belgeleri sunmak üzere süre verildiği ancak belgelerin süresi içerisinde sunulmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuş ve Bölge Adliye Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile " ... İlk Derece Mahkemesince 18.05.2022 tarihli celsesinde, davacı vekiline yabancı mahkeme kararının kesinleştiğini gösterir aslı veya konsolosluk ya da noterden onaylı veya mahkemece tercüme ettirilmiş bir örneğinin sunulması için gelecek celseye kadar süre verildiği, ancak yine belgelerin sunulmadığı, sonraki celse ise belgeler süresinde sunulmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine..." şeklinde karar verilmiş ise de; İlk Derece Mahkemesince davacı vekiline belge aslının veya noterden onaylanmış suretinin gelecek celseye kadar sunulması için süre verilmesine karşın, ara karar yerine getirilmez ise sonuçlarının ne olacağına dair ihtarat yapılmadığı, ihtarda davacıya yüklenen bir yükümlülük bulunmadığından ihtarın usulüne uygun olmadığı, kaldı ki, İlk Derece Mahkemesinin süre verdiği ara karar içeriğine göre "noterden onaylı suretin sunulması" ibaresinin bulunduğu, davacı vekili tarafından yabancı mahkeme kararının noterden onaylı suretinin avukat uyap portal üzerinden 20.05.2022 tarihinde dosyaya gönderildiği; belge asıllarının da daha sonra dosya arasına alındığı anlaşılmaktadır. O halde dosya arasına alınan yabancı mahkeme kararının noterden onaylı suretinin ve belge asıllarının süresinde sunulduğunun kabulü ile toplanan diğer delillerle hep birlikte değerlendirilip sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, davacının hukuki dinlenilme hakkına aykırı olarak usulüne uygun olmayan ihtarat dikkate alınmak suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan ilk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...