"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2051 E., 2023/1024 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Afyonkarahisar 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/60 E., 2021/522 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve fer'îlere karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümlerini kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-karşı davalı kadın vekili dava dilekçesinde; erkeğin müvekkiline fiziksel ve psikolojik şiddet uyguladığını, müvekkilinin eşinden korktuğu için de şikayetçi olamadığını, ortak çocukları ve eve karşı ilgisiz davrandığını, yükümlülüklerini yerine getirmediğini, başka kadınlarla vakit geçirdiğini, kadını aldattığını, kadının sosyal çevresi ile iletişime geçmesini yasakladığını, sürekli hakaretler ettiğini ileri sürerek tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereği boşanmalarına, müvekkil lehine aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davacı erkek vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; davacının iddialarının asılsız olduğunu, müvekkilinin iki yıl önce beyin kanaması geçirdiğini, kısmi felç kaldığını, müvekkilinin ayağa dahi kalkmakta zorlandığını, son zamanlarda evlilik birliğinin getirdiği yükümlülükleri yerine getirmediğini, davacının müvekkili felç geçirdikten sonra hiç ilgilenmediğini, kadının müvekkilinin kardeşine gelin bakın bu adama ben bu adama bakamam dediğini bu nedenlerle asıl davanın reddine karşı davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereği boşanmalarına, lehine 100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve karşı dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; erkeğin kadına sürekli hakaret ettiği, kadının hastalığı ile ilgilenmediği, arkadaşları ile görüşmesini istemediği, en son kadını darp ettiği; kadının ise eşinin hastalığı ile ilgilenmediği, "bakamam, alın götürün" dediği, gerçekleşen bu olaylara göre evlilik birliği temelinden sarsıldığı, erkeğin ağır kusurlu olduğu, erkek tanığı ..., kadının, erkeğe hakaret ettiğini beyan etmiş ise de; erkeğin karşı dava dilekçesinde hakaret vakıasına dayanmadığı, dayanılmayan vakıaların hükme esas alınamayacağı, yine kadın erkeğin birlik görevlerini yerine getirmediğini iddia etmiş ise de; kadın tanıkları ve dosya kapsamındaki belgelerden erkeğin ev, eş ve çocuklarının ihtiyaçlarını karşıladığı sabit olduğundan erkeğe kusur olarak yüklenmediği gerekçesiyle her iki davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereği boşanmalarına, kadın için ara kararı ile takdir olunan aylık 300,00 TL tedbir nafakasının karar tarihi itibariyle aylık 350,00TL'ye yükseltilmesine, kesinleşinceye kadar devamına, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren aylık 500,00 TL yoksulluk nafakası olarak devamına, kadın için 15.000,00 TL maddi ve kabulü ile, 10.000,00 TL manevî tazminata, erkeğin manevî tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı-karşı davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde; erkeğin yıllardır maddi sorumluluklarını yerine getirmediğini, yıllarca erkeğin fiziksel ve psikolojik şiddetine maruz kaldığını ileri sürerek kusur belirlemesi, lehe hükmedilen nafaka ve tazminat miktarı yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Davalı-karşı davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde; kusuru olmadığını, hasta erkeğin kadına fiziksel şiddet uygulamasının mümküm olmadığını, emekli aylığından başka bir geliri olmadığını, kardeşlerinin destekleri ile yaşadığını, hükmedilen nafaka ve tazminatların fahiş olduğunu ileri sürerek kusur belirlemesi, kadının davasının kabulü, manevî tazminat talebinin reddini, aleyhe tazminata hükmedilmesini yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflara yüklenen kusurların gerçekleştiği, tarafların ilave kusurunun ispat edilemediği, gerçekleşen olaylarda erkeğin ağır kadının hafif kusurlu olduğu, ortada evlilik birliğini temelinden sarsan birliğin devamına imkan vermeyen bir geçimsizliğin mevcut ve sabit olduğu, davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına dair verilen kararının isabetli olduğu, kadın için tedbir nafakası takdiri doğru, ancak dava tarihinden inceleme tarihine kadar geçen süre, tarafların ekonomik ve sosyal durumları, paranın alım gücünün düşmesi, fiyat artışları nazara alınarak tedbir ve yoksulluk nafakasının miktarının az olduğu, kadın için maddi ve manevî tazminat takdiri doğru fakat tarafların evlilikte geçen süreleri, tespit edilen kusurları ile ekonomik sosyal durumlarına göre tazminat miktarlarının düşük olduğu gerekçesiyle kadının istinaf başvurusunun tedbir ve yoksulluk nafakaları ile tazminatların miktarı yönlerinden kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin ilgili bentlerinin kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle kadın için dava tarihinden İlk Derece Mahkemesinin karar tarihine kadar aylık 300,00 TL, İlk Derece Mahkemesinin karar tarihinden Daire karar tarihine kadar aylık 350,00 TL ve Daire karar tarihinden boşanma kararının kesinleşme tarihine kadar aylık 1.000,00 TL tedbir nafakasına, kadın için boşanma kararının kesinleşme tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aylık 1.000,00 TL yoksulluk nafakasına, kadın için 40.000,00 TL maddî ve 40.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiş, erkeğin tüm, kadının sair istinaf taleplerinin ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-karşı davalı kadın vekili temyiz dilekçesinde; kusur belirlemesi, lehe hükmedilen tazminat miktarı ile vekalet ücreti yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı-karşı davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde; kusur belirlemesi, kadının davasının kabulü, manevî tazminat talebinin reddini, aleyhe tazminata hükmedilmesini yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, açılan boşanma davasında taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamında imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, kadının davasının kabulünün gerekip gerekmediği, kadın yararına hükmedilen nafakalar ve tazminatlar ile vekâlet ücreti noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü, 166 ncı maddesinin birinci fıkrası, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, 175 inci maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı-davalı kadının tüm, davalı-davacı erkeğin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.İlk Derece Mahkemesince davalı-davacı erkeğin boşanma davasında verilen boşanma hükmünün davacı-davalı kadın tarafından istinaf edilmediği ve bu tarih itibari ile erkeğin davasında verilen boşanma hükmünün kesinleştiği dikkate alınmaksızın; Bölge Adliye Mahkemesince davacı-davalı kadın için hükmedilen tedbir nafakasının Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibariyle arttırılması usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Davacı-davalı kadın vekilinin tüm, davalı-davacı erkek vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2.Davalı-davacı erkek vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının tedbir ve yoksulluk nafakası yönünden kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının tedbir ve yoksulluk nafakasına ilişkin hüküm fıkrasının ("B-1 Hüküm fıkrasının 2. Bendi yerine geçmek üzere" başlığı altındaki ilk paragraf) hükümden tamamen çıkarılmasına yerine "Davacı-davalı kadın lehine dava tarihi olan 20.01.2020 tarihinden İlk Derece Mahkemesinin karar tarihi olan 02.07.2021 tarihine kadar aylık 300,00 TL, İlk Derece Mahkemesi karar tarihinden boşanma kararının kesinleşme tarihine kadar aylık 350,00 TL tedbir nafakasının davalı-davacı erkekten alınarak davacı-davalı kadına verilmesine, tedbir nafakasının boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren aylık 1.000,00 TL yoksulluk nafakası olarak devamı ile davalı-davacı erkekten alınarak davacı-davalı kadına verilmesine" cümlesinin yazılması suretiyle temyize konu kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebi ile başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının ...'a yükletilmesine,
Temyiz peşin harcının istek halinde yatıran ...e iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir suretinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,05.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.