"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1028 E., 2023/708 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 30. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/113 E., 2022/48 K.
Taraflar arasındaki ipoteğin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı kooperatif vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı banka vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin eşi ...'ın ...'a ait kredi borcuna kefil sıfatı ile sorumluluk altına girdiğini, akabinde de aile konutu olan Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 31793 ada, 14 parselde bulunan taşınmazı müvekkilinin rızasını almaksızın kredi teminatı olarak ipotek verdiğini, müvekkili, eşi ve dört çocuğunun 2008 yılından bu yana dava konusu taşınmazda ikamet ettiklerini belirterek ipoteğin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kooperatif vekili cevap dilekçesinde özetle; ipotek verilen ... ve ...'un birlikte kredi kullanmak amacıyla müvekkil kooperatife müracaat ettiklerini, ipotek veren ...'ın devlet memuru olup esnaf olmaması sebebiyle esnaf kooperatifi olarak faaliyet gösteren müvekkil kooperatiften kredi kullanamayacağından krediyi ... üzerinden kullanıp kendisinin de üzerinde aile konutu şerhi bulunmayan taşınmazı kooperatife ipotek verdiğini, borcun ödenmemesi üzerine ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçildiğini, uyuşmazlıkta uygulanması gerekli Borçlar Kanunu'nun 534 üncü maddesi uyarınca kredinin teminatını veya kefaletini teşkil eden durumlarda eş rızasının aranmayacağının açık olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı kooperatif tarafından ibraz edilen kredi teminatına ilişkin ipotek işlemine dayanak ipotek belgelerinde davacının açık rızasını içerir muvafakatnamenin bulunmadığı, davacı ve davalının adres bilgilerinin dava konusu taşınmazın adresi olduğu, tarafların uzun yıllardır taşınmazda birlikte ikamet ettiği ve bu haliyle aile konutu niteliğinde olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 25.09.2013 tarihli ipoteğin kaldırılmasına, alınması gerekli 6.831,00 TL harçtan peşin alınan 170,78 TL'nin mahsubu ile kalan 6.660 TL harcın davalı taraftan tahsili ile hazineye irat kaydına, davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan tarife gereğince hesaplanıp takdir edilen 5.100,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacı tarafça yargılama gideri olarak yapılan 155,60 TL'nin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine karar verilmiştir.
2.Davacı vekilinin 24.02.2022 tarihli dilekçesi ile hükümde yer alan yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin düzeltilmesi talep edilmiş, Mahkemenin 25.02.2022 tarihli tashih şerhi ile hesaplama hatası yapıldığı gerekçesi ile yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretine ilişkin kısımlar tashih edilerek, hükmün "2-Alınması gerekli 40.986 TL harçtan peşin alınan 10.416,80 TL'nin mahsubu ile kalan 30.569,20 TL harcın davalı taraftan tahsili ile hazineye irat kaydına, 3-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanıp takdir edilen 47.050,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 4-Davacı tarafça yargılama gideri olarak yapılan 10.416,80 TL harç ve 188,60 TL posta giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine" şeklinde tashihine karar verilmiş, tashih şerhi taraflara tebliğ edilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kooperatif vekili tarafıdan istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı kooperatif vekili istinaf dilekçesinde özetle, hükmün tamamı yönünden İlk Derece Mahkemesinin kararının lehine kaldırılmasını talep ederek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kooperatif vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kooperatif vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükmün tamamı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ipoteğin kaldırılması davası olup, uyuşmazlık davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, taşınmazın aile konutu vasfının bulunup bulunmadığı, ipoteğin geçerli şekilde kurulup kurulmadığı, yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinden sorumluluk noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi, 6100 sayılı Kanun'un 59 uncu maddesi, 190 ıncı ve 194 üncü maddesi, 326 nc maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı Kooperatif vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi kapsamında aile konutuna konulan ipoteğin kaldırılması talepli davalarda, husumet aile konutunun maliki olan eş ile ipotek lehtarına yöneltilir. 6100 sayılı Kanun'un 59 uncu maddesi gereğince bir hakkın birden fazla kimseye karşı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesi gereken hâllerde, mecburi dava arkadaşlığı vardır. 6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi gereğince yargılama giderleri haksız olan taraftan alınır. Bu itibarla davanın kabulüne karar verilmesi halinde, davalılar yasal olarak mecburi dava arkadaşı olduklarından yargılama giderlerinden müteselsilen ve ortaken sorumludurlar. Dava konusu edilen ipotek işleminin tarafı olan ve davanın kabulü beyanı tek başına hukuki sonuç doğurmayan davalı eşin yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinin tamamından ortaken ve müteselsilen sorumlu olduğu gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirmelerle, yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinden münhasırsan davalı Kooperatifin sorumlu tutulması doğru görülmemiş kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir. Ne var ki; bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı kooperatif vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Davalı kooperatif vekilinin yargılama gideri ve vekâlet ücretine yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesinin yargılama gideri ve vekâlet ücretine ilişkin esastan ret kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının 2 numaralı bendinde yer alan “ davalı taraftan tahsili” ibaresinin çıkartılarak yerine “davalı kooperatif ve dahili davalı ... 'dan ortaken ve müteselsilen tahsili" ibaresinin yazılması, 3 numaralı bendinde yer alan "davalıdan alınarak" ibaresinin çıkarılarak yerine “davalı kooperatif ve dahili davalı ... 'dan ortaken ve müteselsilen alınarak" ibaresinin yazılması, 4 numaralı bendinde yer alan “ davalıdan tahsili” ibaresinin çıkartılarak yerine “davalı kooperatif ve dahili davalı ... 'dan ortaken ve müteselsilen tahsili" ibaresinin yazılması, suretiyle temyize konu kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,16.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.