"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1232 E., 2023/1188 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şarkışla Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2021/150 E., 2022/315 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kadının kusurlu olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Kararın davalı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümlerini kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı mirasçılarının vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı erkek vekili dava dilekçesinde; kadının erkeğe ''dede'' diye hitap ettiğini ve eş olarak görmediğini, evlilik birliğinin üzerine yüklediği sorumlulukları yerine getirmediğini, erkeği huzur evine yatırmak istediğini, hastanede erkeği terk ettiğini, eşyalarını alarak evi terk ettiğini ileri sürerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereği boşanmalarına karar verilmesini talep etmiş ise de dava devam ederken 03.07.2021 tarihinde vefat ettiği, mirasçıları ..., ..., ..., ..., ... vekili beyan dilekçesinde özetle; müvekkillerinin murisinin dava devam ederken vefat ettiğini, müvekkillerinin davacının alt soyu olduğunu, iş bu nedenle müvekkillerinin murisin açmış olduğu davaya devam etmek üzere başvurduklarını, iş bu istemlerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın davaya cevap vermemiş, davalı vekili beyan dilekçesinde özetle; erkeğin iddialarını ispat edemediğini, erkek vefat ettikten sonra mirasçıları davaya devam ettiklerini, müvekkilinin evlilik birliğini hep ayakta tutmaya çalışan taraf olduğunu, dilekçede belirtilen iddiaların tamamıyla gerçek dışı olduğunu, taraflar arasında boşanmayı gerektirecek herhangi bir olay yaşanmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; erkeğin 03.07.2021 tarihinde vefat ettiği, evlilik ölümle sona ermesi nedeniyle dava konusuz kaldığı, dinlenen tanık beyanları ve dosya kapsamınca sebepsiz yere evden ayrıldığı anlaşılan kadının kusurlu olduğu, davacı erkeğe atfı kabil bir kusurun ispatlanamadığı gerekçesiyle evlilik ölümle sona erdiğinden boşanma hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kadının kusurlu olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde; kadının kusurlu olduğuna dair yanlış tespitte bulunularak aleyhine yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kusur belirlemesi ve yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamına göre davacı taraf istinafa gelmediği için ispat edilen kusurların davalıya yüklenmesi mümkün olmadığından İlk Derece Mahkemesince kadına yüklenen “sebepsiz yere evden ayrıldığı “ vakıasının evlilik birliğini temelden sarsıp sarsmadığına bakılması gerekli olduğu, erkeğin yabancı ülkede hastahanede yatmakta iken kızı ... tarafından hastaneden çıkarılarak kendi evine götürüldüğü, tarafların ortak evine götürülmediği, 1 yıl sonra boşanma davası açıldığı, 1 yıl boyunca erkeğin eve gelmediği, bu dönemde kadının köydeki ortak konuttan iki kez gelip eşyaları alıp gitmesi sebepsiz evden ayrılma olarak nitelendirilip boşanmaya sebebiyet verecek derecede bir kusur olduğunun kabulü son derece hatalı olduğu, ayrıca kadına yüklenen vakıa terke dayalı boşanma davasını gerektiren bir sebep olup ortada terk hukuki nedenine dayalı bir dava da bulunmadığı, gelinen bu noktada kadına başka bir kusur yüklenmesi (davacı tarafça istinafa gelinmediğinden) mümkün olmadığına göre kadının kusurlu olmadığının tespiti gerekirken, kusurlu olduğuna yönelik İlk Derece Mahkemesi kararı hatalı olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile kararın tamamının kaldırılmasına müteveffa erkek tarafından açılan boşanma davasında evliliğin erkeğin 03.07.2021 tarihinde ölümü ile sona erdiğinden boşanma talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalı kadının evlilik birliğini temelden sarsacak düzeyde kusurunun bulunmadığının tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı erkek mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı erkek mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde; kusur belirlemesi ve yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı erkek tarafından açılan boşanma davasında erkeğin ölümü nedeniyle boşanma davası konusuz kalmış olup kusur tespiti olarak devam eden davada sağ kalan eş olan kadının boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurunun kanıtlanıp kanıtlanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 6 ncı maddesi, 181 inci maddenin ikinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı erkek mirasçıları vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,27.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.