"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1340 E., 2023/1964 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çorum 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/66 E., 2023/95 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince erkeğin başvurusunun esastan reddine karar verilmiş ve kadının başvurusunun kısmen esastan reddi ve kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle ; 2011 senesinde trafik kazası geçirdiğini ve %99 özürlü kaldığını, kazadan sonra aralarındaki ilişkinin koptuğunu, erkek eşin, psikolojik anlamda müvekkilinin üstüne çok geldiğini, çoğu zaman duvarlara yumruk vurup bağırarak müvekkilinden sinirini almaya çalıştığını, müvekkilinin başına gelip "soysuz, kitapsız senin yüzünden gençliğimi yaşayamadım, şu tipe bak nefes almakta bile güçlük çekiyorsun, geberip gitmedin, geber de kurtulayım, seni de sülaleni de sinkaf ederim" dediğini, müvekkilinin tüm bakım ve ihtiyaçlarıyla 2011 senesinden itibaren kızı ...'in ilgilendiğini, kazadan sonra annesinin bezini, sondasını değiştirip yemeğini dahi kendisinin yedirdiğini, davalı eşin hayatına zaman zaman başka kadınlar girdiğini , 2,5 yıl önce evden ayrıldığını ve geri dönmediğini iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, müvekkili lehine aylık 1.500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile en yüksek mevduat faizi ile birlikte 75.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı kadının trafik kazası geçirene kadar mutlu bir evlilikleri olduğunu, davacının geçirdiği trafik kazansından sonra müvekkil çalıştığı tavuk çiftliğinde iş kazası geçirerek bacağının birisinin diz altında koptuğunu, bir dizi ameliyat ve tedavi sonrasında platinde konulmak suretiyle müvekkilinin yarısı kopmuş bacağının kullanılır hale geldiğini ancak topal kaldığını ve bu süreçte yaşlılık aylığı da alamadığını, bu süreçleri kendi gayret ve çabası ile tek başına atlamak zorunda kaldığını beyan ederek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin; davacı kadının geçirmiş olduğu bir kaza nedeniyle uzun süredir yatağa bağımlı ve fiziki hareketleri son derece kısıtlanmış olarak yaşamını sürdürdüğü, bakımının ağırlıklı olarak tarafların ortak çocukları ... tarafından sağlandığı, hasta bakım aylığının da bu nedenle kıza ödendiği, davacının bu hasta, yatalak ve bakıma muhtaç haline rağmen davalının, eşinin fiziki kısıtlama nedeniyle ihtiyaç duyduğu yaşamsal bakım hizmetlerine yardımcı olmakta gönülsüz davrandığı ve hatta geri durduğu, eşinin döndürülmesinde veya fizik tedavi hareketlerinde hastayı sarsarak sert ve zarar verici şekilde davrandığı, davacıya su vermede dahi suyu sertçe vererek ihtiyaçlarını karşılamada tepkili olduğu, "bıktım senden, zıkkımın kökünü ye, iç" şeklinde sözler sarfettiği ve davacının bir kısım konularda tepki vermesi üzerine "sıfatsız, senin sülalen kimki sen kim olasın, kancık köpek gibi, ben ne dersem deyim susacaksın ben sana her istediğimi söyleyebilirim" şeklinde ve ayrıca "sen adam mısın, kendini kadın mı sanıyorsun, soysuz, kitapsız, şu tipe bak, geberip gitmedin, seni sinkaf ederim, yüzünü görmek istemiyorum, yüzüne sıçmışlar..." şeklinde hakaret ve aşağılayıcı ifade içeren onur kırıcı karşılıklar verdiği, bu suretle psikolojik şiddet uyguladığı, bununla birlikte hastanın ve evinin geçimine maddi destek verme konusunda üzerine düşen tüm sorumlulukları yerine getirmediği, böylece evlilik birliğinin gerektirdiği külfet paylaşma, yardımlaşma, dayanışma ve karşılıklı saygı gösterme yükümlülüklerine aykırı davrandığı, evlilik birliğinin çekilmez hale gelmesinde davalı erkek eşin ağır kusurlu olduğu, kadına izafe edilen kusurların ispatlanamadığı, boşanma sebebiyle mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen ve kişilik hakları saldırıya uğrayan kadın eş yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği, kadının boşanmakla yoksulluğa düşeceği gerekçesi ile; davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadın yararına aylık 300,00 TL tedbir nafakasın 700,00 TL arttırılarak karar kesinleşinceye kadar devamına kararın kesinleşmesi ile 1.000,00 TL yoksulluk nafakası ile karar kesinleşmesinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte 25.000,00 TL maddî, 25.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesi, hükmedilen nafakaların ve tazminatların miktarı yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükmün tamamı yönünden, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemece erkeğe yüklenen kusurlar dışında, kadının vakıa olarak dayandığı ve tanık beyanıyla ispatlanan erkeğin başka kadınla yazışarak güven sarsıcı davranışta bulunması kusurunun erkek eşin kusurlarına eklenmesi gerekmiştir. Bu durumda yine kadının bir kusuru ispatlanmadığı için evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olaylarda kadın kusursuz, erkek eşin tam kusurlu olup taraflara yüklenen kusurlu eylemler yönünden kararın gerekçesinin düzeltilmesi gerektiği, tarafların boşanmaya neden olan olaylardaki kusur dereceleri ile tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, paranın alım gücü yaşları, evliliğin süresi, beklenen menfaatlerin kapsamı, tazminata esas olan fiilin ağırlığı, günün ekonomik koşulları, hakkaniyet kuralları birlikte değerlendirildiğinde kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminat miktarının az olduğu ve istinafa konu sair yönlerden kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile; kusur gerekçesinin erkek eşin tam kadının kusursuz olduğu şeklinde düzeltilmesine, kadının istinaf başvurusunun maddi ve manevi tazminatları miktarı yönlerinden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili bentleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle kadın yararına 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiş ve kadının sair, erkeğin ise tüm istinaf talepleri esastan reddedilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı kadın vekili katılma talepli temyiz dilekçesinde özetle; manevi tazminatın ve nafakanın miktarı yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir
2. Davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükmün tamamı yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına karar verilmesi, kusur belirlemesi, tazminatlar ve yoksulluk nafakası noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 6 ncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesi, 175 inci maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebi ile başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının davacıya yükletilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.