"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1466 E., 2022/1744 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Batı 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/681 E., 2021/404 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davalı-davacı kadının davasının kabulüne, ... erkek tarafından açılan boşanma davasının reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 2007 yılında evlendiklerini, ortak iki çocukları olduğunu, davalı- davacı kadının eşine karşı hakaret, tehdit ve darp eylemleri nedeniyle müvekkilinin evden ayrılmak zorunda kaldığını, davalı- davacının ev hanımı olmasına rağmen birlik görevlerini yerine getirmediğini, çocukların bakımı ile ilgilenmediğini, çocukları da darp ettiğini, en son 02.07.2019 tarihinde yaşanan tartışmada kadının kolu ile erkeğin başına vurduğunu, müvekkilinin karşılık vermeksizin evden ayrılıp darp raporu aldığını belirterek pek kötü ve onur kırıcı davranışlar ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma kararı verilerek, ortak çocukların velâyetinin müvekkiline verilmesi, ayrıca 1.000,00 TL manevî tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı davacı kadın vekili birleşen dava ve cevap dilekçesinde özetle; ... erkeğin iddialarının asılsız olduğunu, ... erkeğin eşine ve ailesine karşı ilgisiz ve sorumsuz olduğunu, müvekkilini birçok kez darp ettiğini, bu nedenle işitme kaybı yaşadığını, müvekkiline ağır hakaretler ettiğini, kavga çıkardığını, daha sonra ortak evi terk etmek suretiyle birlikte yaşamaktan kaçındığını belirterek, tarafların boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin müvekkiline verilerek, aylık 2.000,00'er TL tedbir ve iştirak nafakası ve müvekkili lehine aylık 2.000,00 TL tedbir-yoksulluk nafakası ile 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile erkeğin eşine hakaret ettiği, kadına yöneltilen bir kısım isnatların af kapsamında kaldığı ve kadına kusur olarak yüklenemeyeceği, erkeğin tam kusurlu olduğu gerekçesi ile erkeğin davasının reddine, kadının davasının kabulü ile tarafların boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin anneye verilmesine, baba ile kişisel ilişki kurulmasına, çocuklar yararına ayrı ayrı aylık 750,00 TL tedbir, 1.000,00'er TL iştirak nafakası, kadın yararına aylık 750,00 TL tedbir, 1.000,00 TL yoksulluk nafakası, 45.000,00 TL maddî, 30.000,00 TL manevî tazminata, erkeğin manevî tazminat talebinin yasal şartları oluşmadığından reddine, asıl ve karşı davada yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin ... erkek üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı- davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; asıl davanın reddi, birleşen davanın kabulü, kusur belirlemesi, velâyet, nafaka ve tazminat takdiri yönünden kararın kaldırılmasını istemiştir.
2.Davalı- davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; nafaka ve tazminat miktarları yönünden istinaf talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesince erkeğe yüklenen "hakaret" eylemi sabit olmakla birlikte; ... erkek tarafından alınan 03.07.2019 tarihli darp raporu ile ortak çocuğun beyanı ve bu olaydan sonra tarafların bir araya gelmedikleri hususu dikkate alındığında, bu eylemin af kapsamında sayılamayacağı, kadının eşine karşı şiddet uyguladığının sabit olduğu, değişen kusur durumuna göre tarafların eşit kusurlu oldukları ve birleşen davanın kabulü yerinde ise de ... erkeğin boşanma davasının reddine karar verilmesinin doğru olmadığı ve kadının tazminat taleplerinin reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile erkeğin kusur belirlemesi, asıl davanın reddi ve tazminat takdiri yönünden istinaf taleplerinin kabulüne, gerekçenin belirtilen şekilde düzeltilmesine, ilgili bentlerin hükümden çıkarılarak, asıl davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına, davalı davacı kadının tazminat taleplerinin reddine, tarafların sair istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... erkek vekili katılma yoluyla temyiz dilekçesinde özetle; kadının 02.07.2019 tarihinde başına vurarak darp ettiğini, uzaklaştırma kararı aldırdığını ancak daha sonra barıştıklarını söyleyerek tedbirin kalkmasını sağladığını, kendisinin şiddet uygulamadığını ve iddialarının doğru olmadığını, hakaret kusurunun kendisine yüklenmesinin doğru olmadığını kaldı ki yüklenmiş olsa dahi şiddet vakıası ile eşit kusurlu kabul edilmesinin de hatalı olduğunu, ortak çocukların velâyetinin babaya verilmesi gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının yargılama giderlerine ilişkin hükümlerinden kaldırılarak gerekirse yeniden karar verilmesi gerekirken kaldırılmadığını, dolayısıyla her iki dava kabul edildiği halde her iki dava yönünden de vekâlet ücreti ve yargılama giderlerinin üzerinde kaldığını belirterek; kusur belirlemesi, velâyet, yargılama gideri vekâlet ücreti yönlerinden temyiz talebinde bulunmuştur.
2.Davalı- davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; boşanma kararını kabul ettiklerini, ancak kadına yüklenen kusurun hatalı olduğunu, aynı gün erkeğin kadının kolunun çıkmasına neden olduğu halde hayatın olağan akışına aykırı şekilde gidip rapor aldığını, daha sonra araya giren kişilerle barışmak istediğini söylediği, müvekkilinin de çocuklarını ve ailesini düşünerek uzaklaştırma kararının kaldırılmasını talep ettiğini, yararına hükmolunan yoksulluk ve iştirak nafakası miktarlarının az olduğunu, tazminat taleplerinin reddinin hatalı olduğunu belirterek; kusur belirlemesi, yararına hükmolunan yoksulluk ve iştirak nafakası miktarları ile tazminat taleplerinin reddi yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, karşılıklı açılan boşanma davasında taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamında imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ve çocuklar yararına iştirak nafakası miktarı ile kadın yararına tazminata hükmedilmesi şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği, beyan dilekçesi ile tarafların beyanının feragat ya da af niteliğinde olup olmadığı, velâyet düzenlemesi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücreti noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 175 inci, 182 nci, 327 nci, 328 inci, 330 uncu, 335 inci vd. maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 323 üncü, 326 ncı 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Taraflarca karşılıklı açılan boşanma davasında Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olaylarda tarafların eşit kusurlu oldukları kabul edilmişse de; davalı-davacı asıl tarafından dosyaya ibraz edilen 08.06.2023 ve 26.09.2023 tarihli dilekçeler içeriğindeki kadının beyanlarının davadan feragat niteliğinde olduğu, bu nedenle kadının erkeğin kusurlu davranışlarını affettiğinin en azından hoşgörü ile karşıladığının kabulü gerektiği, yine taraflarca sunulan dilekçeler ve ekinde sunulan mesaj içerikleri incelendiğinde ... erkeğin de kadına yönelik söz ve davranışlarının kadına yüklenen kusurları af niteliğinde olduğunun kabulü gerektiği, affedilen veya hoşgörüyle karşılanan olayların taraflara kusur olarak yüklenemeyeceği, boşanmaya neden olan olaylarda her iki tarafın da kusursuz olduğu gözetilmeden eşit kusurlu kabul edilmeleri doğru bulunmamış ve bozmayı gerektirmiştir.
3. Karşılıklı açılan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedenine dayalı boşanma davalarında İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda kadının davasının kabulüne erkek tarafından açılan boşanma davasının reddine, her iki davada ... aleyhine yargılama gideri ve vekâlet ücretlerine karar verilmiş, karar davacı davalı erkek tarafından asıl davanın reddi, birleşen kadının davasının kabulü, davalı davacı kadın tarafından ise nafaka ve tazminatların miktarı yönünden istinaf edilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince, davacı davalı erkeğe İlk Derece Mahkemesi tarafından yüklenen kusurun sabit olduğu belirtilmekle beraber kadının da kusurunun bulunduğu, tarafların boşanmaya neden olan olaylarda eşit kusurlu olduğu, erkek tarafından açılan asıl boşanma davasının reddinin hatalı olduğu gerekçesi ile asıl davanın reddi ve kadın yararına tazminat verilmesine ilişkin bentlerin kaldırılarak yeniden kurulan hükümle erkeğin davasının kabulü ile tarafların boşanmalarına karar verilmiş ve karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Kanunda yazılı haller dışında yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verilir (6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi). Vekâlet ücreti de yargılama giderlerindendir (6100 sayılı Kanun'un 323 üncü maddesi). Boşanma davalarında vekâlet ücreti ve yargılama giderleri davanın kabul veya reddedilmesi durumuna göre takdir edilir. O halde, her iki davada verilen boşanma hükmünün temyiz edilmeyerek kesinleştiği dikkate alınmak suretiyle davacı davalı erkek tarafından açılan boşanma davasının da kabulüne karar verildiği halde Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi tarafından erkeğin davasının reddi nedeni ile davacı davalı erkek aleyhine hükmolunan vekâlet ücreti ve yargılama giderlerine ilişkin bentlerin de kaldırılarak davacı davalı erkek yararına yargılama giderlerine ve vekâlet ücretine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kusur belirlemesi yönünden her iki taraf yararına, yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönlerinden erkek yararına BOZULMASINA,
2.Taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.