"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2014 E., 2023/940 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 16. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/1533 E., 2022/924 K.
Taraflar arasındaki kadının evlenmeden önceki soyadını kullanmasına izin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davacının davasının feragat nedeni ile reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı kadın vekili tarafından feragatin irade sakatlığı nedeniyle geçersiz olduğu yönünden temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle, davacının sosyal çevresinde ve iş hayatında kızlık soyadıyla tanınmakta olduğunu, sadece kızlık (bekarlık) soyadını kullanarak, evlilik birliğine devam etmeyi istemekte olduğunu beyan ederek, davacının evlenmeden önceki bekârlık soyadının kullanılmasına izin verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya karşı herhangi bir itirazlarının olmadığını, açılan davayı kabul ettiklerini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı vekili açmış oldukları davalarından feragat ettiğini belirtmiş olmakla 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 311 inci maddesinin birinci fıkrasına göre, feragat ve kabul kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurduğundan ve feragat karşı tarafın kabulüne bağlı bulunmadığından 6100 sayılı Kanun'un 307 nci maddesi uyarınca feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının davaya devam etme iradesi olduğu halde bu iradesine aykırı olarak ( bu işlem üzerine azlettiği) eski vekili Av.... ... tarafından 2022 yılı kurban bayramı arefe gününden bir gün önce 07.07.2022 tarihinde dosyaya sunulan feragatin, ekte sunulan yazışma delilleri incelendiğinde görüleceği üzere davacının feragat yönünde hiçbir iradesi olmadığı halde yapılmış olup irade bozukluğu sebebi ile geçersiz olduğunu, İtalyan vatandaşı olan davacının Türkçe bilmediğini, aydınlatma yapılmaksızın, sonuçları hakkında bilgilendirilmeksizin ve talimat alınmaksızın tanzim edilen feragat işlemi üzerine vekili noter kanalıyla gönderdiği azilname ile azlettiğini, İtalyan kanunlarına göre kadının evlenmekle soyadı değişmediği ve evli kadın, çocuklarına kendi soyadını eşinin yanı sıra verebildiği için Türkiye'de yaptığı evlilik ile eşinin soyadını aldığı bilgisini sonradan edindiğini, vatandaşı olduğu ülkeden farklı olan prosedür ve kuralları bilmemekte olduğunu, sonradan azledilen vekilin davacı ile yaptığı sunulan yazışmalar sonucunda yeni duruşması aylar sonraya ertelenmiş dosyada tam bayram öncesinde; sonuçları hakkında bilgilendirmeden ve talimat almadan feragat dilekçesi sunduğunu beyan ederek irade bozukluğu sebebiyle feragatin geçersizliğinin kabulü ile esas davaya devam olunması ve müvekkilin evlenmeden önceki soyadını kullanmasına karar verilmesini talep ettiklerini beyan ederek irade sakatlığı nedeniyle feragatin geçersizliği yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile, istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek, irade sakatlığı nedeniyle feragatin geçersizliği yönünden temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadının evlenmeden önceki soyadını kullanmasına izin davasında feragatin geçerli olup olmadığı, irade sakatlığı nedeniyle feragatin geçersiz olup olmadığı, ilk derece mahkemesince bu iddianın öncelikli olarak incelenmesinin gerekip gerekmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 309, 310 , 311 inci, 320 inci maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 6 ncı maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 30 ila 39 uncu maddeleri arası.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı kadın vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.