"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/920 E., 2023/1079 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adana 4. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2017/436 E., 2021/59 K.
Taraflar arasındaki Evlenmenin İptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı kurum vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Kurum vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ... C.'nin SGK'dan emekli dul ve yetim maaşı alabilmek için 25.10.2011 tarihinde eşi ... A.'dan anlaşmalı ve muvazaalı şekilde Adana 6. Aile Mahkemesinin 2001/1004-859 Karar sayılı ilamı ile boşandığını, hemen ardından 5 gün içerisinde bu mahkeme kararını kesinleştirerek Adana 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 01.11.2001 tarih ve 2001/1734 Esas, 2001/1755 Karar sayılı ilamı ile iddet müddetinin kaldırtarak aynı gün yani 01.11.2011 tarihinde ... C. ile evlendiğini, ... C.'nin ise 1 gün sonra 02.11.2001 tarihinde akciğer kanseri olması nedeniyle hayatını kaybettiğini, davalı ile vefat eden ... C.'nin nikah işleminin ... Köyü Muhtarı olan ...A. tarafından gerçekleştirilidiği, köy muhtarı olan bu şahsın yaptığı nikah işleminin sahte olduğunun ortaya çıktığını, muhtarın yaptığı evlenme işlemine dair köy evlendirme akdi kütük defterinde bir kayıt olmadığı gibi ... Kaymakamlığı ve İlçe Nüfus Müdürlüğü kayıtlarında da bu evlenmenin yapıldığına dair bir kaydın bulunmadığını, evliliğe dair hiçbir resmi kayıt olmadan sadece muhtar ...A. tarafından mernis evlendirme kaydının düzenlenmesi ve bu sahte evlilik dolayısıyla kurumun zarara uğratıldığını, davalı ... C. ile muhtar ...A.'nın Adana 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2010/204 Esas sayılı dosyasından dolandırıcılıktan mahkum olduklarını, muhtar ...A.'nın yine böyle bir suçtan dolayı da ... Ağır Ceza Mahkemesinin 2009/58 Esas sayılı dosyasında mahkum olduğunu, davalı ... C.'nin ayrıldığı eşi Mustafa ile birlikte yaşamaya devam ettiğini, sahte evlilik ve muvazaalı boşanma işlemi yaparak kurumdan 01.12.2001-31.10.2009 tarihleri arasında 105.134,79 TL maaş ve 526,27 TL maaş olmak üzere toplam 105.661,06 TL kurumu zarara uğrattığını, kurumun bu zararı faizi ile birlikte davalıdan talep ettiğini ve davalı hakkında Adana 11. İcra Müdürlüğünün 2011.9305 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalının haksız ve kötü niyetli olarak takibe ve borca itiraz ettiğini, davalının itirazı üzerine hakkında Adana 3. İş Mahkemesinin 2012/599 Esas sayılı dosyası ile itirazın iptali davasının açıldığını, Adana 3. İş Mahkemesinin, davalının evliliğinin kayden geçerli görülmesi sebebi ile taraflarına evliliğin butlanla sakat olduğuna ilişkin dava açmak üzere süre verildiğini iddia ve vakıaların ileri sürülerek evliliğin mutlak butlan sebebi ile geçersiz sayılmasına ve iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ...'nin eski eşi ... A.'dan 26.10.2001 tarihinde boşandığını, sonrasında ... C. ile evlenmeye karar verdiğini, bunun üzerine müvekkilinin Adana Sulh Hukuk Mahkemesinden iddet müddeti yönünde evlenmesinde bir sakınca olmadığına ilişkin karar alarak 01.11.2001 tarihinde evlenmesine yasal engel bulunmadığından usulüne ve yasaya uygun olarak evlendiğini, müvekkili hakkında ... tarafından şikayet edilmesi üzerine soruşturma başlatılmış ise de sahtecilik suçundan dolayı kamu davası açılmadığını, sadece dolandırıcılık suçundan kamu davası açıldığını, bu davadan da müvekkili lehine beraat kararı tesis edildiğini, somut olayda mutlak butlan sebeplerinin bulunmadığını, açılan davada SGK Başkanlığının dava şartlarından olan davacı olma ve taraf ehliyetinin bulunmadığını, nispi butlan halinde de dava açma hakkının eşlere tanımış olup üçüncü kişilerin dava açma hakkının bulunmadığını ileri sürülerek açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davalı ... C. ile ... A.'nın Adana 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/1004 Esas, 2001/859 Karar sayılı ilamı ile boşandıklarını, davalının Adana 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2001/1734 Esas 2001/1755 Karar sayılı ilamı ile iddet müddetinin kaldırılmasına 01.11.2001 tarihinde karar verildiğini, aynı gün 01.11.2001 tarihinde davalı ... C.'nin ... C. ile evlendiğini, nikah işleminin ... ilçesi ... Köyü muhtarı... tarafından yapıldığını, kanser hastası olan ...'ın ertesi gün 02.11.2001 tarihinde vefat ettiğini, davacı ...'nun suç duyuru üzerine davalı ... C., nikah işlemini yapan ... Köyünün muhtarı ... A. hakkında kamu kurum ve kuruluşlarının zararına dolandırıcılık suçundan kamu davası açıldığını, yapılan yargılama neticesinde Adana 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2010.204 Esas, 2012/261 Karar sayılı ilamı ile sanıkların dolandırıcılık suçundan cezalandırılmasına karar verildiğini, kararın Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 2014/1256 Esas, 2014/5827 Karar sayılı ilamı ile bozulduğunu, bozma sonrası yapılan yargılama sonucunda Adana 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/230 Esas, 2014/216 Karar sayılı ilamı ile dolandırıcılık suçunun yasal unsurlarının oluşmadığı gerekçesi ile sanıkların beraatlerine karar verildiğini, kararın 30.04.2019 tarihinde kesinleştiği, davacı ... tarafından davalıya yapılan maaş ödemesi nedeniyle kurum zarara uğratıldığı gerekçesiyle davalı ... C. hakkında Adana 11. İcra Müdürlügünün 2011/9305 takip sayılı icra takibi başlatıldığını, davalının takibe ve borca itirazı üzerine SGK tarafından Adana 3. İş Mahkemesinin 2012/599 Esas sayılı itirazın iptali davası açıldığını, Adana 3. İş Mahkemesinin 2012/599 Esas sayılı itirazın iptali davasının yargılaması sırasında davacı ...'na evliliğin butlanla sakat olduğuna dair Aile Mahkemesinde dava açmak üzere süre verilmesine üzerine iş bu davanın açıldığını, davalı ... C. ile ... C. ile nikahlarına ilişkin ... Köyüne ait evlendirme kütüğü defterinin kayıp olduğunu, sadece 2001/3047 nolu mernis evlenme bildirimi formunun bulunduğunu, mernis evlenme bildirimi formunun 01.11.2001 tarihinde düzenlendiğini, nikah işleminin köy muhtarı tarafından yasaya uygun şekilde şahitler huzurda gerçekleştirildiğini, geçerli bir evlilik olduğunu, 4721 sayılı Kanun'un 145 inci maddesinde mutlak butlan sebeplerinin; “mevcut evlilik”, “yasak derecede hısımlık”, “ayırt etme gücünden sürekli yoksunluk” ve “evlenmeye engel derecede akıl hastalığı” olarak sayıldığını, maddede belirtilen mutlak butlan sebeplerinin bulunmadığının anlaşıldığını belirterek, davacının davasının reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı kurum vekili, hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, davanın reddi yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre usul ve kanuna uygun olması gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince davacı kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Kurum vekili, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, davanın reddi yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, evliliğin mutlak butlan sebebiyle iptali için gerekli yasal koşulların mevcut olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6 ncı ve 145 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Kurum vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...