"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/792 E., 2023/975 K.
KARAR : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara Batı 6. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/315 E., 2022/82 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın dava dilekçesinde özetle; tarafların 8 yıldır ayrı yaşadıklarını, 3 tane ortak çocukları olduğunu, erkeğin başka bir kadınla evlilik dışı birliktelik yaşadığını, bu birliktelikten 2 tane çocuğu olduğunu, bu hususta daha önceden dava açıldığı ve davaların reddedildiğini ileri sürerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca tarafların boşanmalarına, ortak çocuklardan Dilek'in velayetinin kadına bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek usulüne uygun tebligata rağmen davaya süresinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı kadının dava dilekçesinde davasını ispata yarar delil sunmadığı, davacı kadın vekilinin dosyaya 10.08.2020 ve 01.03.2021 havale tarihli beyan dilekçeleri ile delil sunduğunu, beyan dilekçesi ile karşı tarafın açıkça muvafakati olmaksızın delil ibraz edilemeyeceği, davacı kadın vekilinin herhangi bir ıslah dilekçesi ibraz etmediği, davacı kadının dava dilekçesi ekinde sunduğu belgelerin tarafların arasında evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olacak nitelikte geçimsizliğin bulunduğunu ispat edecek mahiyette olmadığı gerekçesiyle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı kadın vekili istinaf dilekçesiyle; davalı erkeğin 8 yıldır başka bir kadınla yaşadığını, sadakat yükümlülüğüne aykırı davrandığını, evlilik dışı birlikteliğinden 2 çocuğu olduğunu, bu hususun dosya kapsamından ispatlandığını ileri sürerek kadının reddedilen davası yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı kadının dava dilekçesinde herhangi bir delile dayanmadığı, davalı erkeğin cevap dilekçesi sunmadığı, bununla birlikte davacı kadın vekilinin dilekçeler aşaması haricinde sunduğu beyan dilekçesi ile delillere dayandığı ancak, süresinde ve usulüne uygun dayanılmayan delillerin hükme esas alınamayacağı, davacı kadının süresinde ve usulüne uygun şekilde herhangi bir delile dayanmadığı, delillerinin toplanamayacağı, beyan dilekçesi ile dayandığı tanıklarının dinlenemeyeceği, bu kapsamda 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesi uyarınca boşanma kararı verilebilmesi için evlilik birliğinin, ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığının sabit olması, geçimsizlikte davalının az da olsa kusurunun ispatlanması gerektiği, davacının, davalının evlilik birliğinin sarsılmasına sebep olan kusurlu bir davranışını kanıtlayamadığı, davanın reddine karar verilmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; erkeğin başka bir kadın ile birliktelik yaşadığını, bu birliktelikten 2 tane çocuğu olduğunu, taraflar arasında daha önceden Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinde boşanma davasının görüldüğünü, bu davada erkeğin başka bir kadın ile olan birlikteliğini kabul ettiğini, soayal inceleme raporunda da bu hususun tespit edildiğini, böylece davanın kanıtlandığını ileri sürerek reddedilen davası yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı kadın tarafından açılan boşanma davasında taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, davanın reddine karar verilmesinin isabetli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci, ikinci ve dördüncü fıkrası hükümleri. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 31 inci, 33 üncü, 190 ıncı, 194 üncü maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. 04.06.1958 tarihli ve 15/6 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı gereğince, maddî olayları açıklamak taraflara; ileri sürülen olayları hukuken nitelemek, uygulanacak Kanun hükümlerini tespit etmek ve uygulamak görevi hakime aittir. Nitekim 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 33 üncü maddesinde hâkimin, Türk Hukuku'nu resen uygulayacağı belirtilmiştir. Bu ilke gereği açılan davayı nitelemek ve açılmış bir dava hakkında doğru hukuk kurallarını bulup uygulamak hâkime düşen bir görevdir.
2. Somut olayda davacı kadın dava dilekçesinde, davalı erkek ile 8 yıldır ayrı yaşadıklarını, erkeğin bir başkası ile evlilik dışı birlikteliği olduğunu, daha önce taraflar arasında boşanma davası görüldüğünü ancak davanın reddolunduğunu ileri sürerek boşanma talep etmiştir. Bu haliyle davacı kadının talebi 4721 sayılı kanunun 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenen fiili ayrılık nedenine dayalı boşanmaya ilişkindir. Davacı vekilince delil bildirme süresi geçmeden ön inceleme duruşmasından önce 07.08.2020 tarihli beyan dilekçesi ile taraflar arasında daha evvel Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinde boşanma davasının görüldüğü beyan edildiğine göre Mahkemece, tarafların kimlik bilgilerinin belirtilmesi suretiyle Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinden taraflara ilişkin bir boşanma dosyasının mevcut olup olmadığının sorulması mümkün olduğu gibi 6100 sayılı Kanunun 31 inci maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü çerçevesinde davacı taraftan önceki tarihli boşanma dosyasının esası sorularak da bu hususta araştırma yapılması mümkündür. O halde Mahkemece, taraflar arasında daha önceden görülen ve reddedilen bir dava dosyası var ise bu dosyanın eldeki dosya arasına alınıp 4721 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrası gereğince değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru bulunmamış, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,04.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.