"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/772 E., 2023/1083 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kulu Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/479 Esas, 2022/441 Karar
Taraflar arasındaki anne yönünden nüfus kaydının düzeltilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmiş olup, Bölge Adliye Mahkemesince 20.09.2023 tarihli ek karar ile verilen kararın kesin olduğu gerekçesiyle temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Ek karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Temyiz istemi, verilen kararın temyiz yoluna başvurulamayan kararlardan olduğu gerekçesiyle temyiz dilekçesinin reddine yönelik Bölge Adliye Mahkemesinin 20.09.2023 tarihli ek kararına ilişkindir.
Soybağına ilişkin sonuçlar doğuran davalar hariç olmak üzere, nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca uyarınca temyiz edilemez.
Dosya içeriğine göre, davanın anne yönünden soybağına ilişkin nüfus kaydının düzetilmesi istemine ilişkin olduğundan kararın kesin olduğu gerekçesiyle temyiz isteminin reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesince verilen ek kararın 6100 sayılı Kanun'un 362 nci maddesine aykırı olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda temyiz dilekçesinin kesinlik sebebiyle reddine ilişkin ek kararın hatalı olduğu anlaşılmakla; 20.09.2023 tarihli ek kararın bozularak ortadan kaldırılması gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacılardan ...'in anneannesi, davacılardan ... ve ...'nin anneleri olan ...'ın, nüfus kayıtlarında ... ve resmi nikahlı eşi ... kızı olarak nüfusta yanlış olarak kayıt ve tescil edildiğini, ancak ...'nin, babası ...'ın resmi nikahlı eşinin yanında imam nikahlı ... isminde bir eşi daha olduğunu, ...'ın, annesinin ... olmasına rağmen nüfusta resmi nikahlı eşi olan ...'nın üzerine kaydedildiğini, anne ile soybağı doğumla meydana geldiğini, bu nedenle nüfus kayıtlarında biyolojik annesi olmayan ... adına kayıtlı olmasının anneannesi ... ile ... arasında soybağını kurmayacağını, yanlış olan bu tescil kaydının düzeltilmesi gerektiğini iddia ederek ...'ın annesinin ... değil, ... olduğunun tespitine, nüfus kayıtlarının buna göre düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "... Müteveffa ...'in nüfus kayıt örneği incelendiğinde, kardeş-kardeş çocuğu olmadığı anlaşılmış, ...'in kardeş ve kardeş çocukları olmadığından bu kişilerden de DNA incelemesi için kemik-doku örneği alınamamıştır. Tanık anlatımları ise ... ile ... arasındaki anne bağının tespiti açısından vicdani kanaat oluşturmaya yeterli görülmemiştir. Bu sebeplerle, davacıların iddialarını ispat edemediği sonucuna varılmış..." gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ...,...,... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili, yerel mahkeme kararı gerekçesinin tutarsız olduğunu, mahkemenin bu davanın tek delilini DNA tahlili sonucuna bağlamasının yanlış olduğunu, mahkemece tapu kaydı, kadastro tutanağı delillerinin hiç incelenmediğini, tanık beyanları ile de davanın ispat edildiğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile salt tanık beyanlarıyla da nüfus kayıtlarında değişiklik yapılamayacağından İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili, asıl karara yönelik temyiz dilekçesinde, davanın soybağını ilgilendirdiğini, temyiz yolunun açık olduğunu, eksik araştırma ile karar verildiğini, nüfus davalarının her türlü delille ispat edilebileceğini, dosya arasındaki bütün bilgi ve belgelerin iddialarını doğruladığını, davanın kabulü gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, anne yönünden soybağına ilişkin nüfus kaydının düzeltilmesi davası olup, uyuşmazlık, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, DNA testi yapılmadan karar verilip verilemeyeceği, anne yönünden soybağının düzeltilmesi talepli davalarda verilen karara karşı temyiz yoluna başvurulup başvurulamayacağı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 35 inci, 36 ncı ve 40 ıncı maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Taraf teşkilinin sağlanması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında hakim tarafından resen dikkate alınır. Anne yönünden soybağının düzeltilmesi davasında davacıların murislerinin anneleri olarak görünen ... ile anne olduğu iddia edilen ...'in mirasçılarının davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra karar verilmesi gerekirken eksik hasımla işin esasının incelenmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
3.Kabüle göre de; nüfus kayıtlarının doğru tutulmasından Devlet'in sorumlu olduğu ve davanın kamu düzeninden olduğu, Mahkemece resen araştırma ilkesinin de geçerli olduğu gözetilerek anne olduğu iddia edilen ...'in mezar yerinin tespit edilebilmesi için Mezarlıklar Müdürlükleri aracılığıyla usulüne uygun ve davanın çözümü için gerekli şekilde araştırma yapılarak karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Bölge Adliye Mahkemesince verilen 20.09.2023 tarihli ek kararın ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesinin 05.06.2023 tarihli kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...