"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1420 E., 2023/992 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 9. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2017/605 E., 2021/436 K.
Taraflar arasındaki boşanma protokolünün yerine getirilmesi ve şerhin terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davaların kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı-davalı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin ilgili hükümlerinin kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; Kadıköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/360 Esas, 2001/674 Karar sayılı ilamı ile davalı ile anlaşmalı boşandıklarını boşanma protokolünde davalı erkeğe ait Kadıköy, ... mahallesi, 985 ada, 74 parsel bodrum 13 numaralı bağımsız bölüm üzerinde kadı yararına intifa hakkı tanınmasına karar verildiğini ancak erkeğin tapuda bu intifa hakkını tescil ettirmediğini beyan ederek intifa hakkının tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek birleşen dava dilekçesinde özetle; İstanbul Kadıköy, ..., 154 pafta, 985 ada, 74 parselde bulunan 13 numaralı daire yerine kentsel dönüşüm ve afet yasası gereğince 7 ve 8 numaralı dairelerin tesis edildiğini, ve bununla birlikte apartmana ait 2 ve 3 numaralı dairelerde de 14/1 hissedar olduğunu, Kadıköy Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından kat irtifakı kurulurken kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile elde ettiği tüm daireler üzerine İcra İflas Kanunu'nun 28 inci maddesi gereğince şerh konulduğunu bildirerek İstanbul Kadıköy, ..., 154 pafta, 985 ada, 74 parselde bulunan 7 ve 8 numaralı daireler ile 2 ve 3 numaralı dairelerdeki 1/14 hissesine konulan şerhin kaldırılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tarafların Kadıköy 3 Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.07.2001 tarihinde kesinleşen kararla anlaşmalı olarak boşandıkları, boşanma protokolünün 5. maddesinde "Davacı ... 'a ait bulunan ve halen davalı eşinin oturmakta olduğu Kadıköy, ... sokak, Blok 4, D:13 adresinde davalı eş ... oturmaya devam edecek ve derhal dairenin intifa hakkı tapuda ... tarafından davalı ... adına tesis olunacaktır.", protokolün 6.maddesinde "intifa hakkı sahibi ...'ın ileride başka bir evlilik yapması halinde bu intifa hakkını kaldıracağını davalı taahhüt etmiş olup keza davalı ... meskeni üçüncü şahıslara kiraya vermemeyi de taahhüt etmiştir. Taahhütname uymaması halinde bu intifa hakkından sarfınazar etmiş sayılacaktır" şeklinde geçtiği ve kararın kesinleştiği, protokolde davacının oturmakta olduğu konutta oturmaya devam edeceği, ileride evlilik yapması halinde ise bu hakkın kaldırılacağı ve hatta davacının konutu başkalarına kiralayamayacağı hususlarının kararlaştırıldığı, her ne kadar bu hak taraflarca intifa hakkı olarak isimlendirilmiş olsa da içeriği ve sağladığı imkan gereği hakkın sükna hakkı olduğu kanaatine varıldığı, protokol ve tüm dosya kapsamından tarafların iradesinin davacının oturduğu konutta evlenene kadar oturmaya devam etmesi yönünde olduğu gerekçesi ile İstanbul ili, Kadıköy ilçesi ... mah. 985 ada 74 parselde bulunan 1.bodrum kat 7 nolu dairede davacı ... yararına evleninceye kadar geçerli olmak üzere sükna (oturma) hakkı tanınmasına, birleşen davanın kabulü ile; İstanbul ili, Kadıköy ilçesi ... mah. 985 ada 74 parsel sayılı taşınmazda bulunan 1. bodrum kat 7 ve 8 nolu daireler ile 2. bodrum kat 2 ve 3 nolu dairelerin 1/14 hissesi üzerindeki anlaşmalı boşanma protokolü gereği konulan şerhin kaldırılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı-davalı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı-davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde ;hükmün tamamı yönünden istinaf buşvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Kadıköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/360 Esas, 2001/674 Karar sayılı kararı ile ...'a ait ve halen kadının oturmakta olduğu Kadıköy, Acıbadem, Beyazleylaklı Sokak Blok 4 Daire 13 adresinde ...'ın oturmaya devam edeceği ve dairenin intifa hakkının tapuda ... tarafından ... adına tesis olunacağı hüküm altına alınmış, ilgili ilamda kadının evlenmesi halinde intifa hakkının kaldırılacağı, söz konusu dairenin kadın tarafından kiraya verilmeyeceğinin taahhüt edildiği, taahhüde uyulmaması durumunda intifa hakkından sarfınazar etmiş sayılacağı belirlendiği, karar 11.07.2001 tarihinde kesinleştiği, Mahkemece kesinleşmiş ilamda hüküm altına alınan intifa hakkının tapuda kentsel dönüşüm sonrasında ilgili daireye isabet eden kısma tesisi için işlem yapılacağı yerde aslında sükna hakkı olduğu şeklinde yorum yapılarak tek bir dairenin tapu kaydına davacı-davalı kadın yararına sükna hakkı tesisine karar verilmesi doğru olmadığı, Kadıköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/360 Esas, 2001/674 Karar sayılı ilamı ile tapuya İcra İflas Kanunu'nun 28 inci maddesi gereğince konulan şerh ilgili ilamın kesinleşmesi ile sona ereceğinden mahkemece verilen şerhin kaldırılmasına ilişkin karar yerinde olduğu gerekçesi ile davacı-davalı kadının birleşen davaya yönelik istinaf talebinin reddine, intifa hakkının tesciline yönelik istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili bendinin kaldırılmasına, davacı-davalı kadının davasının kabulü ile ... adına kayıtlı İstanbul Kadıköy, ..., 154 Pafta, 985 ada, 74 parselde bulunan 7 ve 8 numaralı daireler ile 2 ve 3 numaralı dairelerdeki 1/14 hissesine ... adına intifa hakkı tesisine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davacı-davalı kadın vekili; erkeğin birleşen dava açmasına sebebiyet vermediğinden birleşen davada yargılama gideri ve vekâlet ücretinin usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-davacı erkek vekili; kadının davasında verilen hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan hüküm gereği dava konusu taşınmazda kadın yararına intifa hakkı tanınması kararının ve erkeğin birleşen davasında erkek lehine hükmedilen yargılama gideri ile vekâlet ücretinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin üçüncü fıkrası, 794 üncü ve 795 inci maddeleri. 6100 sayılı Kanun'un 323 üncü ve 326 ncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.