"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1969 E., 2023/1860 K.
DAVA TARİHİ : 05.04.2018
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çanakkale 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/643 E., 2023/324 K.
Taraflar arasındaki evlat edinme davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının doğduğu andan itibaren davacı ile uzun yıllar boyu aynı mahallede oturduğunu ve yıllarca davacının bakım, gözetim ve eğitimi altında olduğunu, aile halinde yaşadıklarını, davacının, davalının merhum dayısının eşi olduğunu, davacının alt soyu olmadığını, davalının, davacıyı anne gibi benimsediğini, davalının eşinin de davaya muvaffakati olduğunu iddia ederek davalı ...'i evlat edinmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 16.07.2019 tarih ve 2018/320 Esas, 2019/638 Karar sayılı kararı ile davada davacı vekilinin davayı açmaya özel yetkisinin olmadığı, kendisine verilen sürede de özel yetkili vekâletnamesini sunmadığı anlaşılmış ve davanın açılmamış sayılmasına karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 08.12.2022 tarih ve 2020/1142 Esas, 2022/2353 Karar sayılı kararı ile davacı karar tarihinden önce vefat ettiği halde, süresi içinde özel yetkili vekâletname sunulmadığından bahisle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, ölümle vekâlet ilişkisi sona erdiğinden vefat eden davacı vekilinin istinaf talebinin incelenemeyeceği, öncelikle davacının mirasçıları davaya dahil edilmek suretiyle taraf teşkili sağlanması, davacının ölümünün, kural olarak davayı konusuz hale getirmeyeceği, evlat edinenin ölümü, evlat edinmeye ilişkin diğer şartları etkilemiyorsa evlat edinmeye karar verilebileceği, bu nedenle yapılacak yargılama sonucuna göre, usulüne uygun şekilde tarafların iddia ve savunmaları değerlendirilerek, delilleri tartışılarak, iddia edilen hangi vakıaların sabit görüldüğü ve hangi beyanlara itibar edildiği de açıklanmak suretiyle, yargısal denetime elverişli, gerekçeli şekilde karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf talebinin incelenmesine yer olmadığına, davalının istinaf talebinin kabulüne, diğer istinaf nedenleri bu aşamada incelenmeksizin İlk Derece Mahkemesinin kararının tamamının kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dinlenen tanık beyanlarından muris ... ile evlat edinilmek istenen ... arasında yasal olarak oluşması gereken birlikteliğin ve evlat edinme koşullarının mevcut olmadığı, taraflar arasındaki ilişkinin sadece aynı apartmanda birlikte oturmadan öteye gitmediği, 5 yıldan beri birlikte oturduklarına ilişkin iddianın ispatlanamadığı, murisin ölümü nedeniyle mirasçılarının davaya dahil edildikten sonraki beyanları da dikkate alındığında; evlat edinen ile evlat edinilmek istenenin altlı üstlü oturdukları, evlatlık ilişkisinin hiç bir zaman mevcut olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, tarafların aynı evde yaşama zorunluluğu olmadığını, aile halinde yaşamalarının yeterli olduğunu, aynı binada oturduklarını, evlat edinme şartlarının gerçekleştiğini, davacının haftada kaç kez diyalize girdiğini ve bir kısım belgelerin getirilmesini talep ettiklerini, ancak incelenmediğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 313 üncü maddesi ile, erginlerin evlat edinilebilmesi için evlât edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise evlat edinilebileceklerinin düzenlendiği, somut olayda evlat edinmek isteyen davacının altsoyunun bulunmadığı, evlat edinilmek istenenin, davacının eşinin öldüğü tarihe kadar ve davacının 5 yılı ... süredir ihtiyaçları ile ilgilenerek bakım koşulunu gerçekleştirdiği, uzun yıllardır evlat edinilmek istenenin davacı ile birlikte aile halinde yaşadıkları, evlat edinilenin eşinin rızasının alındığı, davacının vefat etmeden önce mahkemece alınan beyanı ile davalının beyanı ve tanık beyanlarına göre, evlat edinme koşulların oluştuğu, davacının duruşmada bizzat beyanı alındıktan sonra vefat etmesi üzerine mirasçıları davaya dahil edilerek taraf teşkilinin sağlandığı, olayların akışı karşısında davacının dava açmakta haklı olduğu, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile davalının istinaf talebinin kabulüne, İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davanın kabulüne, davacı müteveffa Nazife Ayaşgil'in, davalı ...'i evlat edinmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı mirasçıları vekili, tarafların hiçbir zaman aile halinde birlikte yaşamadıklarını, evlat edinme koşullarının oluşmadığını, davanın reddi gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, evlat edinme istemine ilişkin olup, uyuşmazlık, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, davacı ile davalının 5 yıldır aile halinde birlikte yaşayıp yaşamadıkları noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 305 inci, 306 ncı, 307 nci, 308 inci, 309 uncu, 313 üncü, 314 üncü, 315 inci, 316 ncı maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.