"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/924 E., 2022/1282 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Özalp Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2021/245 E., 2021/614 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına ve ferilerine karar verilmiştir.
Kararın davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; davalı erkeğin müvekkiline fiziksel şiddet uyguladığını, tehdit ettiğini, evden kovduğunu, kayınpederinin kendisine cinsel tacizde bulunduğunu iddia ederek tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına karar verilmesini, ortak çocuğun velayetinin annesine verilmesini, kendisi için nafaka ile maddi ve manevi tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek cevap dilekçesinde özetle; iddiaların doğru olmadığını, davacı kadının kendisine hakaret ettiğini, ailesinin evliliğe müdahale ettiğini, babasına iftirada bulunduğunu, çocuğa şiddet uyguladığını belirterek, boşanma kararı verilmesini, davacının diğer taleplerinin reddi ile ortak çocuğun velayetinin kendisine verilmesini talep etmiştir .
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 24.10.2019 tarihli ve 2018/249 esas, 2019/352 karar sayılı kararı ile; taraflar arasında evlilik birliği sürecinde anlaşmazlıkların olduğu, tarafların ruhen ve fikren anlaşamadıkları, böylece tarafların evliliklerinin ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenemeyecek derecede temelinden sarsıldığının anlaşıldığı, Özalp Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 2018/802 soruşturma sayılı dosyada yürütülen soruşturmada tarafların bu aşamadan sonra bir araya gelerek aile birliğini devam ettirmelerine imkan bulunmadığı, tarafların evlilik birliğinin temelden sarsıldığı, boşanma sonrasında davacı kadın yoksulluğu düşeceği, davalı tarafın tanıklarının vermiş olduğu beyanların kusur belirlenmesinde davalının lehine olduğu ancak soyut beyanlardan öteye geçmediği, davacınında davalı ile ilgili davalının kusuruna yönelik beyanlarının bulunduğu, ayrıca davalı ile ilgili Özalp Cumhuriyet Başsavcılığı'na intikal etmiş şikayet dosyasının olduğu ve bu haliyle davacı tarafın kusurunun davalı taraftan ağır olmadığının anlaşıldığı ve gerekçesi ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ıncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuğun velayetinin babaya verilmesine, davacı kadın yararına aylık 300,00 TL yoksulluk nafakasına, davacı kadının tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili tarafından, kusur belirlemesi, kişisel ilişkinin süresi, aleyhine hükmedilen yoksulluk nafakası, yargılama harç ve giderleri, vekalet ücreti yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 10.12.2020 tarih 2020/363 Esas ve 2020/1006 Karar sayılı kararı ile; dosyada hükmün, gösterilen delillerin değerlendirildiğini gösterir gerekçeyi içermediği, davacının istinaf talebinin hükmün gerekçesiz olması nedeniyle kabulü ile, İlk Derece Mahkemesi kararının taraflarca istinaf edilmeyerek kesinleşen boşanma, velayet, maddi ve manevi tazminat hükmü hariç olmak üzere münhasıran gerekçesizlik sebebi ile esası incelenmeksizin kaldırılmasına, istinaf eden davalının usuli kazanılmış hakları gözetilmek suretiyle davanın yeniden görülmesi ve kaldırılan tüm yönlerden yeniden gerekçe içerir bir karar verilmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı erkeğin, davacı kadına şiddet uyguladığı, bu durumun 20.06.2018 tarihinde düzenlenmiş olan doktor raporu ile sabit olduğu, davacının ise dosya kapsamında dinlenen tanık beyanlarından anlaşılacağı üzere davalıya hakaret ettiği ve evi terkederek babasının evine döndüğü, tanık beyanları, Özalp Cumhuriyet Başsavcılığınca davacının müşteki olduğu 2018/802 esas sayılı soruşturma dosyası ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının davasının subuta erdiği, davalı ve davacı eşlerin her ikisinin de eşit kusurlu olduğu, tarafların sosyal ve ekonomik durum araştırmaları ile UYAP sistemi üzerinden yapılan SGK sorgusunda davalı erkeğin fiili olarak çalıştığı, davacı kadının ise fiili çalışmasının bulunmadığı, bu kapsamda davacı kadının nafaka taleplerinin kabulüne karar verildiği, tarafların eşit kusurlu olduğu dikkate alınarak davacı kadının maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar verildiği, tarafları ortak çocukları Emir Özoral'ın velayetinin baba ...'a verilmesine karar verildiği gerekçesi ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ıncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuğun velayetinin babaya verilmesine, ortak çocuğun İki haftada bir Cumartesi Günü saat 09:00'dan itibaren davacı babadan teslim alınıp ertesi gün en geç 18:00' a kadar kendi ikametgahında görüşmesi ve süresi bittiğinde teslim etmesine, Ramazan ve Kurban Bayramlarının 1 inci günü saat 09:00 ile bayram tatilinin son günü 18:00'a kadar kendi ikametgahında görüşmesi ve süresi bittiğinde teslim etmesine, yaz tatilinde Temmuz ayının 1 inci günü saat 09:00' dan, Ağustos ayının 1 inci günü saat 18:00 ' a kadar kendi ikametgahında görüşmesi, yarıyıl tatilinde tatilin başladığı gün saat 09:00' dan tatilin son günü saat 18:00 ' a kadar, kendi ikametgahında görüşmesi suretiyle davalı annenin ortak çocukları görmesi ve süresi bittiğinde teslim edilmek üzere kişisel ilişki tesisine, davacı kadın yararına aylık 300,00 TL yoksulluk nafakasına, davacı kadının tazminat taleplerinin reddine, dosya adli yardımlı olduğundan, karar tarihi itibariyle alınması gerekli 59,30 TL peşin harç ve 59,30 TL başvuru harcı olmak üzere toplam 118,60 TL harcın davalı taraftan alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından yapılan posta ve tebligat ücreti olmak üzere toplam 120,00 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, suçüstü ödeneğinden karşılan bilirkişi ücreti olan 300,00 TL' nin davalı taraftan alınarak hazineye irat kaydına, davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibari ile yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; daha önceden kesinleşen yönlerden yeniden hüküm tesis edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, mahkemece gerekçesiz şekilde hüküm kurulduğu, taraflara yüklenen kusurların gerekçelendirilmediği, anne ile çocuk arasında kurulan kişisel ilişkinin usul ve yasaya, çocuğun menfaatine aykırı olduğunu, davacı kadın yararına yoksulluk nafakası koşullarının oluşmadığını, davacı kadının münhasıran boşanmaya ilişkin talebinin kabul edildiğini, sair taleplerinin ise reddine karar verilmesine rağmen aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, lehlerine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek, daha önceden kesinleşen boşanma, velayet düzenlemesi, maddi ve manevi tazminata ilişkin yeniden hüküm kurulması, kusur belirlemesi, aleyhine hükmedilen yoksulluk nafakası, yargılama harç ve giderleri, vekalet ücreti, kişisel ilişkinin süresi yönünden İlk Derece Mahkemesinin kararının lehine kaldırılmasını talep ederek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı erkek vekili tarafından İlk Derece Mahkemesinin 24.10.2019 tarihli ve 2018/249 Esas, 2019/352 Karar sayılı ilamına karşı istinaf yasa yoluna başvurulduğu, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10.12.2020 tarih, 2020/363 Esas, 2020/1006 Karar sayılı ilamı ile İlk Derece Mahkemesi kararının kesinleşen kısımlar hariç olmak üzere kaldırıldığı, bu nedenle ilk karardan sonra boşanma, velayet, maddi ve manevi tazminat yönünden istinaf yasa yoluna başvurulmadığından hüküm bu hususlarda kesinleştiği, boşanma, velayet, maddi ve manevi tazminat yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, yeniden kabul kararı verilmesinin doğru olmadığı, mevcut şahsi ilşiki tesisi kararına göre ortak çocuğun bayram ve yarı yıl tatillerinde çocuğun baba ile zaman geçiremeyeceği, kişisel ilişki kurulmasına ilişkin kararların değişen şartlara göre her zaman değiştirilmesinin mümkün olması, anne ile ile ortak çocuk arasında kurulan kişisel ilişkinin daha kısa süreli düzenlenmesi gerektiğinden uzun bulunduğu, davacı erkek tarafın buna yönelik itirazı kısmen haklı görüldüğü, davacının, şahsi ilişkinin yeniden düzenlenmesine dair istinaf talebinin kabulüne karar verildiği, sair yönlere ilişkin hususların ise usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile istinaf konusu edilmeyerek kesinleşen boşanma, velayet maddi ve manevi tazminat ile ilgili hususlarda yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına, davalı erkek tarafın şahsi ilişkinin yeniden düzenlenmesi istinaf başvurusunun yukarıda açıklanan nedenlerle kabulü ile; hükmün 3 üncü bendinin kaldırılmasına Küçük Emir ile davacı ... arasında her ayın 1 inci ve 3 üncü cumartesi günü saat 09:00 ila pazar günü saat 18.00, dini bayramların 2 inci günü saat 09:00 ila 3 üncü günü saat 18.00, yarıyıl tatillerinin 1 inci haftası Cumartesi 09:00 ila ertesi hafta Cumartesi 18.00 saatleri ile Temmuz ayının 1 inci günü saat 09:00 ile Ağustos ayının 1 inci günü saat 18.00 saatleri arasında kişisel ilişki kurulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler ile daha önceden kesinleşen boşanma, velayet, maddi ve manevi tazminata ilişkin İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmaması, ortak çocuk ile kurulan şahsi ilişkinin süresi, aleyhine hükmedilen yoksulluk nafakası, yargılama harç ve giderleri ile vekalet ücreti yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ortak çocuk ile anne arasında kurulan kişisel ilişki, davacı kadın yararına yoksulluk nafakası verilmesinin koşullarının oluşup oluşmadığı, miktarı ile yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücreti noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 323 üncü, 326 ncı, 353 üncü, 355 inci, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 175 inci maddesi, 323 üncü, 324 ncü maddeleri.
3.Değerlendirme
İlk Derece Mahkemesinin 24.10.2019 tarihli ve 2018/249 esas, 2019/352 karar sayılı ilk kararı ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuğun velayetinin babaya verilmesine, davacı kadın yararına aylık 300,00 TL yoksulluk nafakasına, davacı kadının tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı münhasıran davalı erkek vekili tarafından kusur belirlemesi, kişisel ilişkinin süresi, aleyhine hükmedilen yoksulluk nafakası, yargılama harç ve giderleri, vekalet ücreti yönünden istinaf kanun yoluna başvurulmuş, Bölge Adliye Mahkemesince hükmün gerekçesi olmadığından bahisle, istinaf edilmeyen kısımlar hariç olmak üzere kararın kaldırılmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Böylelikle de 24.10.2019 tarihli İlk Derece Mahkemesi kararı, boşanma, davacı kadının tazminat taleplerinin reddi ve velâyet düzenlemesi yönünden kesinleşmiştir. Buna karşın İlk Derece Mahkemesinin 30.06.2021 tarihli son kararında kesinleşen yönlerden mükerrer olacak şekilde hüküm kurulmuştur. Davalı erkek vekili tarafından bu hususta açıkça istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince bu yöne ilişkin istinaf başvurusunun kabulüne karar verildiği belirtilmesine karşın, İlk Derece Mahkemesinin istinaf incelemesine konu kararının mükerrer hükümleri hakkında 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesi kapsamına kaldırma kararı verilmeden, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olduğu gibi, davalı erkek vekilinin istinaf konusu ettiği, kusur belirlemesi, yoksulluk nafakası, yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücreti hususunda hüküm kurulmaması da doğru olmayıp, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
2. Bozma sebebine göre davalı erkek vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.