"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2156 E., 2023/3452 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2021/405 E., 2022/150 K.
Taraflar arasındaki aile konutu şerhi konulması ve tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince tapu iptali ve tescili davasının kabulüne, taşınmaz kaydının üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
Kararın davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; evlilik birliği içerisinde aile konutu olarak kullanılan ... ilçesi ... mahalle 1059 ada 5 parsel de kayıtlı taşınmazın, taraflar arasında derdest olan boşanma davasından önce aile konutu olduğunu bilen diğer davalı ...'a satıldığını, satış işlemlerinde müvekkilinin rızasının alınmadığını, davalı eş tarafından mal kaçırmak ve boşanma davasının sonuçlarından kurtulmak için muvazaalı olarak satıldığını iddia ederek; dava konusu taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı müvekkil eşi ve eski kayıt maliki davalı ... adına tescili ile taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1. Davacı ... tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın aile konutu sıfatı vasfını kaybettiğini, tarafların fiilen ayrı yaşamaya başladıklarını, davacının kişisel eşyalarını da alarak Isparta'ya ailesinin yanına gittiğini, taşınmazın kendisinin kişisel malı olduğunu ve davacının yasal hakkının bulunmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... tarafından sunalan cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın aile konutu vasfına taşımadığını, taşınmazı muvazaa olmaksızın 100.000,00 TL bedelle satıl aldığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taşınmazın tarafların en son birlikte oturdukları aile konutu olduğu, davalı ...'nun evi davalı ...'a sattığı ve çok kısa bir süre sonra da 16.10.2020 tarihinde boşanma davası açtığı ve taşınmazın satışı sırasında davacının izin ve muvafakatının alınmadığı, davalıların da taşınmazın satışına ilişkin davacının rızasının alındığı yönünde bir iddialarının bulunmadığı, davalı ...'ın da aileyi tanıdığı ve konutun aile konutu olarak kullanıldığını bildiğinin dosyaya sunduğu dilekçelerden anlaşıldığı ayrıca davalı kadın tarafından dosyaya sunulan flaş bellekteki görüntülerden ve fotoğraflardan anlaşıldığı üzere davacının eşyalarını 20.11.2020 tarihinde almaya geldiği ve kişisel eşyalarının taşınmazda bulunduğu, davalı ...'ın taşınmazın aile konutu olduğunu ve davalının evli olduğunu bilerek satın aldığının sabit olduğu, davacı ile davalı ... arasında görülmekte olan boşanma davası var ise de; adı geçen tarafların evlilik birlikteliği halen devam etmekte olduğu, tarafların anlaşmazlık sebebiyle ayrı yaşadığı, bu durumda tarafların en son birlikte oturdukları davaya konu taşınmazın aile konutu olma vasfını yitirmediği, taşınmaz malın maliki olmayan davacı eş, tapu kütüğüne konut ile ilgili aile konutu şerhi konulmasını istemekte haklı olduğu gerekçesi ile; davanın kabulü ile davaya konu Antalya İli, ... İlçesi, ... Mahalle, 1059 Ada, 5 Parsel, 2. Kat, 13 No'lu bağımsız bölüm'ün davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davalı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar istinaf dilekçesinde özetle; kabul edilen dava yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile tapu kaydının iptali ile davaya konu taşınmazın davalı ... adına kaydının iptali ile davalı ... adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik olmadığı ancak tarafların boşandığı ve kararın 06.10.2023 tarihinde kesinleştiği, taşınmazın aile konutu vasfını yitirdiği ve davanın konusuz kaldığı, Mahkeme kararının bu yön itibariyle düzeltilmesi gerektiği ancak davacı başlangıçtaki haklılık durumuna göre dava açmakta haklı olmakla yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yüklenmesi gerektiği, davacının tapuya aile konutu şerhi işlenmesi davasının dinlenilebilmesi için, tapu iptali ve tescil davasının kesinleşmesi gerektiği aksi taktirde aile konutu şerhi konulması davasının incelenmesinin hukuken mümkün olmadığını, aile konutu şerhi işlenmesine ilişkin davanın, tapu iptali ve tescil davasından tefrik edilip, ayrı bir esasa kaydedilmesi, tapu iptali ve tescil dosyasının bekletici mesele yapılıp, sonucunun beklenmesi ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulmasının doğru olmadığı fakat tarafların boşandığı ve boşanma kararının kesinleştiği, taşınmazın aile konutu olma özelliğini yitirdiğinden davanın konusuz kaldığı gerekçesi ile; davalıların istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili bentleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle tarafların karardan sonra boşandıkları anlaşıldığından, davacının Tapu İptali ve Tescil davası ve aile konutu şerhi konulması davası konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; evlilik sona ermiş olsa dahi davanın konusuz kaldığından davanın reddine karar verilmesinin ve Mahkemece verilen kararın, mal rejimi ve katılma alacağı davası açısından müvekkilinin kazanılmş haklarının ihlali olduğunu ve bu hususun dikkate alınmadan karar verilmesinin adalet ve hakkaniyete aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının aile konutu konulması ve ipoteğin kaldırılması talebinin konusuz kalıp kalmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun(4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı erkek vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.