"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2669 E., 2023/2721 K.
DAVA TARİHİ : 25.02.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/407 E., 2023/206 K.
Taraflar arasındaki nüfus kayıt düzeltme davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulü ile davalı ...'nın annesini ... olduğunun tespiti ile nüfusa bu şekilde kayıt ve tesciline, davalı ... ile davalı ...'nın biyolojik babalık bağı bulunmadığı tespit edildiğinden ... Cumhuriyet Başsavcılığının talebinin davalı ... yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı Nüfus Müdürlüğü tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile davalı Nüfus Müdürlüğü'nün istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1)inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Nüfus Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi 04.12.2023 tarihli ek karar ile temyiz başvurusunun 6100 sayılı Kanunu'nun 362 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereği kesin olması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Ek karar davalı Nüfus Müdürlüğü tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Bölge Adliye Mahkemesinin 04.12.2023 tarih ve 2023/2669 Esas, 2023/2721 Karar sayılı ek kararı ile, soybağına ilişkin sonuçlar doğuran davalar hariç olmak üzere, nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalar kesin nitelikte olup, buna göre kesin olan karara karşı yapılan temyiz isteminin reddine karar verilmiş ise de, dosya içeriğine göre, dava nüfus kaydında anne adının düzeltilmesi davası olup, 6100 sayılı Kanunu'nun 362 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereği kesin nitelikte olan kararlardan değildir. Bu durumda, davalı Nüfus Müdürlüğü'nün temyiz başvurusunun reddine ilişkin 04.12.2022 tarihli ek kararın ortadan kaldırılması gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi'nin asıl kararı davalı Nüfus Müdürlüğü tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... C.Başsavcılığı'nın 23.02.2021 tarih ve 2020/429 Esas nolu davanamesinde; ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/647 soruşturma numaralı dosyasında çocuğun soybağının değiştirilmesi suçundan yürütülen soruşturmada ... ile ...'nin öz kızları olan ...'u bebek iken nüfusa ... ve ...'un çocuğu olarak kayıt edildiğini, İstanbul Adli Tıp Kurumu Biyoloji İhtisas Dairesi'nce moleküler genetik incelemeye esas olmak üzere incelenmek amacıyla gönderilen örnekler üzerinde gelen cevabi yazıda ...'nin ...'un %99,9 ihtimalle biyolojik annesi olduğunun tespit edildiğini, nüfus kayıtlarında ise ...'un babasının ..., annesinin ... olarak görüldüğünü, ...'un Adli Tıp Kurumunun raporunda belirtildiği üzere nüfus kaydında annesinin ... ve babasının ... olarak değiştirilmesine karar verilmesini dava ve talep edilmiştir.
II. CEVAP
Dahili davalı Nüfus Müdürlüğü cevap dilekçesinde özetle; ...' 'nin ... ile evli olduğundan bahisle (... 'un annesi ile evlenmesiyle ) babasının ... olduğunun tespit edilmesinin mümkün olmadığını, çünkü; Aysu ...'un doğum bilgilerine bakıldığında 08.10.2001 tarihinde dünyaya geldiği, ... ile ... 'nin evlenme tarihlerinin ise 18.06.2002 olduğunu, bu nedenle de; ... 'un evlilik içi doğmuş gibi değerlendirilerek babasının ... olduğunun tespit edilmesinin mümkün olmadığını, uyuşmazlıkta Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevli ve yetkili olmadığını, davaya Aile Mahkemesi Sıfat ile bakılması gerektiğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.06.2021 tarih ve 2021/57 Esas, 2021/176 karar sayılı kararı ile; Nüfus kaydının düzeltilmesi istemli eldeki davanın, Cumhuriyet Savcılığı tarafından, ilgili resmi daire olan Nüfus İdaresinin lüzumu aranmaksızın, Cumhuriyet Başsavcılığınca, davaname ile açılmış olup; Yargıtay Genel Kurulu'nun kararında belirtildiği üzere; Cumhuriyet Savcısı'nın bu tür bir davayı, ancak ilgili resmi daire olan Nüfus İdaresinin göstereceği lüzum üzerine açabileceği, dolayısıyla, Cumhuriyet Savcısının kişilerin talebi üzerine ( kaldı ki 17.06.2021 tarihli duruşmada davalı ... anne ve baba ismini değiştirilme talebini reddetmiştir.) veya kendiliğinden böyle bir dava açma olanağı bulunmadığı gerekçesi ile açılan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... tarafından açılan davanın reddi yönünden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 19.10.2021 tarih ve 2021/1919 Esas, 2021/2045 Karar sayılı kararı ile, açılan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş ise de; karar gerekçesinde gösterilen Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararının eldeki davada uygulanma olanağı bulunmadığı, nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararına konu teşkil eden olayda Cumhuriyet Savcılığı tarafından, ilgili resmi daire olan Nüfus İdaresinin lüzumu aranmaksızın, salt davalılardan Elmas Işık'ın Cumhuriyet Başsavcılığına verdiği 23.12.2009 günlü dilekçeye istinaden, herhangi bir soruşturma bulunmaksızın davaname ile açıldığı, inceleme konusu eldeki davanamenin ise, ... Cumhuriyet Başsavcılığının çocuğun soybağının değiştirilmesi suçundan, 2019/647 soruşturma numarasına kayden yürütülen soruşturma kapsamında açılmış olup, olaya ilişkin talep ve ihbara istinaden ya da başkaca bir soruşturma esnasında olayın öğrenilmesine istinaden açılmadığı, bu durumda Mahkemece davanın soruşturma kapsamında kamusal niteliği gözetilerek esastan inceleme ile oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, husumet yokluğundan bahisle davanın usulden reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesi ile davacı ...'nın istinaf talebinin 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi'nin kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemece dava konusu talep üzerine yaptırılan DNA incelemesinde, Samsun ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, Cilt No:47, Hane No:329, BSN:11'de nüfusa kayıtlı 13262865362 T.C. kimlik nolu Şükrü ve Yüksel'den olma, 08/10/2001 ... doğumlu davalı ...'nın biyolojik annesinin Samsun İli, Yakakent İlçesi, Çamalan Mahallesi Cilt no: 15, Hane No: 20, BSN: 35'de nüfusa kayıtlı ...T.C kimlik numaralı ... olduğunun tespiti ile nüfusa bu şekilde kayıt ve tesciline, diğer davalı ... ile davalı ... arasında biyolojik babalık bağının bulunmadığı tespit edildiğinden ... Cumhuriyet Başsavcılığının talebinin davalı ... yönünden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalı ... Nüfus Müdürlüğü tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Dahili davalı ... Nüfus Müdürlüğü istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, mahkemece hüküm kısmında eksiklerin mevcut olduğunu, ... - Kaya'nın gerçek dışı oluşturulan kaydında yer alan babası Şükrü ile bağının durumu hakkında karar verilmediğini, mahkemenin kararından anlaşıldığı üzere ...'un Samsun ili ... ilçesi ... Mahallesi cilt 47, hane 202, BSN 36'daki kaydının gerçek dışı oluşturulduğunun anlaşıldığı, ancak bu kayıt ile ilgili bir hüküm verilmediğini, bu nedenle ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2021/407 Esas, 2023/206 Karar 27.04.2023 tarihli kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulması ve yeni kurulacak hükümde eksik hususların giderilmesi gerektiğini, Yargıtay kararlarında nüfus kayıtlarının düzgün tutulmasının kamu düzeninden olması hususunun belirtildiğini, mahkemenin kararında ... - Kaya'nın evlenmesinin ne olacağı, an itibari ile nüfus kayıtlarında babası olarak gözüken Şükrü ile baba bağının akıbetinin ne olacağı, mevcut evlilik kaydında anne adının düzeltilip düzeltilmeyeceği gibi hususların belirtilmediğini, bu nedenle de mahkemenin vermiş olduğu kararın nüfus kayıtlarının düzgün tutulmasını engellediğini belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemi ile davanın kabulü yönünden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile davalı tarafın istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1)inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
2.Dahili davalı ... Nüfus Müdürlüğü'nün 08.11.2023 tarihli temyiz başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesi'nce 04.12.2023 tarihli ek kararı ile davalının temyiz talebinin, 6100 sayılı Kanun'un 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereği kesin olması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına ve ek kararına karşı süresi içinde dahili davalı ... Nüfus Müdürlüğü tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dahili davalı Nüfus Müdürlüğü temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek, ayrıca ek kararın 6100 sayılı Kanun'un 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine aykırılık teşkil ettiğinden ek karar ve davanın kısmen kabulüne dair ek karar yönünden temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın nüfus kaydının düzeltilmesi davası mı soybağının reddi davası mı olduğu, uyuşmazlığın çözümünde kararı veren İlk Derece Mahkemesi'nin yetkili ve görevli Mahkeme olup olmadığı, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 362 nci maddesinin birinci fıkrasının d bendi uyarınca temyiz edilemeyecek kararlardan olup olmadığı, ek kararın usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4721 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi, 36 ncı maddesinin birinci fıkrası; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun (5490 sayılı Kanun'un) 35 inci, 36 ncı ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, delillerin takdirinde hata görülmemesine ve özellikle gerçek baba adının yazılması dava konusu olmayıp, anne ...'nin baba adını bildirmesi ile yazılacak idari işlem olduğunun anlaşılmasına göre davalı nüfus Müdürlüğü'nün aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Dava, nüfus kaydının düzeltilmesi talebinden ibarettir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile ...'nın (...) ... ve ...'un çocuğu olmadığına, biyolojik annesinin ... olduğuna baba olduğu iddia edilen ... yönünden talebin reddine karar verilerek hüküm kurulmuş ise de kurulan hüküm eksik ve infazda tereddüt oluşturacak mahiyettedir. ''Samsun ili, ... ilçesi, ... Mah./Köyü, Cilt No:47, Hane No:202, Bsn:11'de nüfusa kayıtlı, ..ve ...oğlu, ... 25.02.1967 doğumlu, ... T.C. kimlik numaralı ... ve aynı hanede Bsn:30'da nüfusa kayıtlı, 49075671470 T.C.kimlik numaralı ...'un, Samsun ili, ... ilçesi, ... Mah./Köyü, Cilt No:47, Hane No:329, Bsn:11'de nüfusa kayıtlı kayıtlı ... T.C. kimlik nolu Şükrü ve Yüksel'den olma, 08.10.2001 ... doğumlu davalı ...'nın anne ve babası olmadığının tespiti ile ...'nın bu hanedeki kaydının iptaline," ...'nın Samsun ili, Yalakent ilçesi, Çamalan Mah./Köyü, Cilt No:15, Hane No:20, Bsn:35'te nüfusa kayıtlı, ...ve .. kızı, Gerze 05.04.1982 doğumlu, ... T.C. kimlik numaralı ...'nin kızlık hanesine evlilik öncesi ve evlilik dışı çocuk olarak kayıt ve tesciline'' karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Bölge Adliye Mahkemesi'nce verilen 04.12.2023 tarihli ek kararın ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.Dahili davalı Nüfus Müdürlüğünün asıl karara yönelik temyizinin incelenmesine gelince;
Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesinin esastan ret kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı Nüfus Müdürlüğü'nün temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi'nin kararının hüküm fıkrasının 1 inci bendinin ortadan kaldırılarak yerine 1 inci bent olarak Davanın KISMEN KABULÜ ile (a) bendi olarak ''Samsun ili, ... ilçesi, ... Mah./Köyü, Cilt No:47, Hane No:202, Bsn:11'de nüfusa kayıtlı, Salih ve Nütfiye oğlu, ... 25.02.1967 doğumlu, 49102670582 T.C.kimlik numaralı ... ve aynı hanede Bsn:30'da nüfusa kayıtlı, 49075671470 T.C.kimlik numaralı ...'un, Samsun ili, ... ilçesi, ... Mah./Köyü, Cilt No:47, Hane No:329, Bsn:11'de nüfusa kayıtlı 13262865362 T.C. kimlik nolu Şükrü ve Yüksel'den olma, 08.10.2001 ... doğumlu davalı ...'nın anne ve babası olmadığının tespiti ile ...'nın bu hanedeki kaydının iptaline;" (b) bendi olarak ''13262865362 T.C. kimlik numaralı ...'nın, Samsun ili, Yalakent ilçesi, Çamalan Mah./Köyü, Cilt No:15, Hane No:20, Bsn:35'te nüfusa kayıtlı, Ömer ve İmahan kızı, Gerze 05.04.1982 doğumlu, 47146769408 T.C.kimlik numaralı ...'nin kızı olduğunun tespiti ile ...'nin kızlık hanesine evlilik öncesi ve evlilik dışı çocuk olarak kayıt ve tesciline'' ibaresinin yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.03.2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.