"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2008/538 E., 2010/845 K.
Taraflar arasındaki nüfus kayıt düzeltme dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı müteveffa davacı ... mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların annesi olan ...'ın evlenmeden önceki asıl aile nüfus kaydında anne adının ..., baba adının ise ... olduğunu, ...'ın gerçek annesi olan ...'nın ana adının İsmihan, baba adının ise ... olduğunu, halen nüfus kaydında annesi görünen ...'nın ise ana adının ..., baba adının ... olduğunu, bu hatanın isim benzerliğinden bu güne kadar fark edilmediğini, gerçek anneannelerinin miras paylaşımı sırasında kendilerine pay verilmeyince durum hakkında araştırma yapıldığını ve bu durumun ortaya çıktığını, bu nedenlerle hatalı nüfus kaydının iptali ile davacıların anneleri olan ...'ın annesi olarak İsmihan ve ...'den olma ...'nın yazılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi ibraz etmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile oluşa, mevcut delillere ve tüm dosya kapsamına göre, davacılar ... ile ...'ın annelerinin ... ... olduğu, iddia, iddiayı doğrulayan beyanlarla anlaşılmış olmakla, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun(4721 sayılı Kanun'un) 27 inci maddesindeki koşulların iş bu davada davacı yararına gerçekleştiği, davacının talebinin mahkememizce de haklı bulunduğu gerekçesi ile açılan davanın kabulü ile İstanbul İli, ... İlçesi, ... Köyü, Cilt 14, Hane 326'da kayıtlı bulunan ... ile ...'dan olma, ... 01.10.1959 doğumlu ...'ın annesinin, İstanbul, ..., ..., Cilt 12, Hane 120'de nüfusa kayıtlı bulunan ... ve İsmihan'dan olma, 01.07.1922 doğumlu ... ... olduğunun tespitine, ... olan ana adının iptaline, yine Edirne, .., ..., Cilt 66, Hane 206'da kayıtlı ... ile ...'dan olma, Bursa 25.05.1963 doğumlu ...'ın annesinin, İstanbul ..., ..., Cilt 12, Hane 120'de nüfusa kayıtlı bulunan ... ve İsmihan'dan olma, 01.07.1922 doğumlu ... ... olduğunun tespitine, ... olan ana adının iptaline, nüfusa bu şekilde kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı müteveffa ... Balım mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı ... mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın kabulüne karar verilmiş fakat kısa karar ile gerekçeli karar arasında hatalı kayıtların yazımında fark bulunduğundan kısa kararda verilen hükmün geçerli olduğunun tespiti ile hatalı yazımın düzeltilmesinin gerekmekte olduğunu, davacların miras bırakan konumundaki annesi ... ve büyükannesi ... ... olmak üzere; ...'ın anne adının ..., baba adının ise ... olduğunu, ancak anne adı olarak yazılı olan ...'ın annesinin adının da ... olduğunu, gerçek anne olan ... ...'nın annesinin adının İsmihan, babasının adının ise ... olduğunu, halen nüfus kaydında annesi olarak görülen ...'nın ise anne adının ..., baba adının ise ... olduğunu, gerekçeli kararda hatalı yazım yapıldığını beyan ederek kararın bozulması talebi ile temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Davacılar tarafından açılan nüfus kaydının düzeltilmesi davasında uyuşmazlık, Mahkemece yeterince araştırma yapılarak karar verilip verilmediği, davanın kabulüne karar verilmesinin isabetli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi, 36 ncı maddesinin birinci fıkrası; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun (5490 sayılı Kanun'un) 35 inci, 36 ncı ve devamı maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 346 ve 366 ncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Kayıt düzeltilmesi, aile kütüğüne işlenmiş kaydın bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir. Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için mahkemeden karar alınması zorunludur. İşte bu noktada, nüfus kütüğünde yer alan doğru olmayan kayıtlar, ilgilileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından açılacak olan kayıt düzeltme davası ile gerçek durumuna uygun hale getirilebilir ki, bu dava uygulamada nüfus kaydının düzeltilmesi davası olarak adlandırılmakta olup zamanaşımı ve hak düşürücü süreye bağlı olmayan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, her türlü kanıta başvurulabilir. Nüfus kayıtlarının doğru tutulmasından Devlet sorumlu olduğundan nüfus davaları kamu düzenindendir. Bu nedenle nüfus davalarında Mahkemece re'sen araştırma ilkesi geçerlidir.
2. Davacılar anneleri ...'nın annesinin adının da ..., baba adının ... olduğunu, annelerinin annesi olan ...'nın ise annesinin adının İsmihan babasının adının ... olduğunu iddia ederek dava açmışlardır. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmişse de kurulan hüküm davacıların talep sonucu ile uyumlu değildir. Mahkemece kurulan hüküm incelendiğinde davacıların annelerinin, iddiaya göre anneannesi olan ... ile dedesi olan ...'in çocuğuymuş gibi hüküm kurulmuş olup, verilen karar kendi içinde çelişkilidir. Mahkemece yapılacak olan ilk iş davacının talebini anlamaktan ibarettir.
3.Ayrıca davacılar anneleri ...'nın annesi olan ...'nın nüfus kayıtlarında annesinin ..., babasının ise ... olarak göründüğünü beyan ettiklerine göre davacıların anneannelerine ait nüfus kayıtlarının dosya arasına alınması ve taraf teşkilinin sağlanması için bu nüfus kayıtlarının incelenmesi ve ilgililerin tespit edilerek davaya dahil edilmesi gerekmektedir.
4.Bütün bunlara ek olarak kamu düzeninden olan nüfus davalarında karar verilirken mahkemelerin hiç bir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunduğu gözetilerek salt taraflar ve tanık beyanları ile yetinilmeyip bu iddia ile ilgili olarak DNA incelemesi yapılması olanağı olup olmadığının araştırılması ve iddianın çözümü için öncelikle DNA incelemesi yapılması, bunun mümkün olmaması halinde iddianın doğru olup olmadığının anlaşılmasını sağlayacak tüm kayıtların incelenmesi, resen araştırma yapılması, davacıların anneannesinin yaşadığı bölgede yaş itibariyle bilgi sahibi olabilecek kişilerin araştırılması, bu kişilerden bilgi alınması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
5.Son olarak davacıların anneannelerinin baba yönünden de nüfus kaydının düzeltilmesi talep edilmekte olup, her ne kadar anne yönünden nüfus kaydının düzeltilmesi ile nüfus kaydı düzeltilen kişinin doğduğu tarihte annenin evli olması halinde babalık karinesi gereğince baba kaydının da değişeceği tabi ise de bu talep hakkında olumlu olumsuz hüküm kurulmamış olması da doğru görülmemiştir.
6.Sonuç olarak Mahkemece yapılacak iş, davacıların talebini tam olarak anlamak, bütün talepleri konusunda gerekli tüm araştırmaları yapmak ve bütün talepleri ile ilgili olumlu olumsuz hüküm kurmaktan ibarettir. Tüm bu hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmeyip kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,11.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.