"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2195 E., 2023/2206 K.
DAVA TARİHİ : 20.06.2023
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yozgat Aile Mahkemesi
SAYISI : 2023/319 E., 2023/435 K.
Taraflar arasındaki mutat meskene iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... 20.06.2023 tarihli iddianame ile; Hollanda Mahkemesi tarafından 02.07.2021 tarihli kararı ile ebeveyn yetkilerinin kısıtlanması, gözetim ve yerleştirme tedbir kararı verilmesi üzerine Jeugd Bescherming Overijssel kurumunun gözetimi altında bulunmakta iken, Hollanda vatandaşı 03.06.2008 doğumlu ... ve Hollanda vatandaşı 16.01.2012 doğumlu ... isimli çocukların, Hollanda vatandaşı anne ... Theodora Louisa Christina Ranft ile Türk vatandaşı baba ... ile birlikte haksız olarak ülkemize getirildiklerini belirterek çocukların mutat meskenleri olan Hollanda ülkesine iadesi konusunda karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar duruşmada bundan sonra Türkiye`de ikamet edeceklerini, çocukların kuruma teslim edilmesini kabul etmediklerini beyan etmişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; düzenlenen sosyal inceleme raporunda; ortak çocukların yaklaşık bir yıldır anne ve babaları ile birlikte Türkiye'de yaşadığı ve buradaki düzene alıştıkları, davalılar anne ve babanın çocukların temel bakım ve sorumluluklarını üstlenmede oldukça istekli oldukları ve çocukların ailesi ile birlikte yaşamada istekli olduklarının belirtildiği, öte yandan her ne kadar Hollanda ülkesinde mahkeme kararı ile iadesi istenen çocuklar için koruma tedbiri kararı alınmasından bahisle tedbir altına alınan çocukların iadesi istense de, söz konusu yabancı ülke kararının Türk Mahkemelerinde tanıma ve tenfizine ilişkin yargı yoluna başvurulmadığı, bu sebeple Hollanda Ülkesi kararının yargı sistemimizde hüküm ifade etmediği, Türk Hukuk Sisteminde velâyet hakkının sadece ana ve babaya ait olduğu, yasal bir sebep olmadıkça velâyetin ana ve babadan alınamayacağı, iadesi istenen çocukların Türkiye'de anne ve babası ile birlikte yaşıyor olması, anne veya babanın velâyet hakkının zedelenmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve ... istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; çocukların anne ve babanın uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle ciddi bir tehlike altında olduklarından haklarında verilen koruma kararı ile davalı anne ve babanın elinden alınıp Hollanda`da çocuk esirgeme kurumu olan davacı kuruma yerleştirildiklerini, davalıların çocukları hileli şekilde alıp Türkiye`ye getirdiklerini, çocukların mutat meskenlerinin Hollanda olduğunu, çocukların kaçırılmasından önce davacı kurumun çocuklar üzerinde koruma hakkına sahip olduğunu, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, çocukların yargılama sırasında dinlenilmediklerini, çocukların buradaki düzene alıştıkları gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, Hollanda mahkemesi kararının huzurdaki davanın gerekçesi olmadığını, tedbir kararlarının kesin hüküm olmadığını, velâyete ilişkin sebeplerin bu davada değerlendirilemeyeceğini, davalıların çocukların temel ihtiyaçlarını karşılamadığını, anne ve babanın ilaç bağımlısı olduklarını, bu konuda bir araştırma yapılmadığını, rapora karşı itirazlarının dikkate alınmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. ..., çocukların mutat meskenlerine iadesine karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince; davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplanıp değerlendirildiği, usulü işlemlerin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa (6100 sayılı Kanun) uygun olarak yerine getirildiği, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu itibarla verilen kararda herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile usul ve kanuna uygun olan hükme karşı davacı kurum ve Yozgat Cumhuriyet Başsavcılığının istinaf taleplerinin ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; çocukların anne ve babanın uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle ciddi bir tehlike altında olduklarından haklarında verilen koruma kararı ile davalı anne ve babanın elinden alınıp Hollanda`da çocuk esirgeme kurumu olan davacı kuruma yerleştirildiklerini, davalıların çocukları hileli şekilde alıp Türkiye`ye getirdiklerini, çocukların mutat meskenlerinin Hollanda olduğunu, çocukların kaçırılmasından önce davacı kurumun çocuklar üzerinde koruma hakkına sahip olduğunu, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, çocukların yargılama sırasında dinlenilmediklerini, çocukların buradaki düzene alıştıkları gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, Hollanda mahkemesi kararının huzurdaki davanın gerekçesi olmadığını, tedbir kararlarının kesin hüküm olmadığını, velâyete ilişkin sebeplerin bu davada değerlendirilemeyeceğini, davalıların çocukların temel ihtiyaçlarını karşılamadığını, anne ve babanın ilaç bağımlısı olduklarını, bu konuda bir araştırma yapılmadığını, rapora karşı itirazlarının dikkate alınmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çocukların mutat meskenleri olduğu belirtilen Hollanda ülkesine iade şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun`un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun'un (5717 sayılı Kanun) 7 nci, 9 uncu ve 24 üncü maddeleri, 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesinin 12 nci, 13 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.