"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/803 E., 2024/235 K.
KARAR : Başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm tesisine
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 12. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/852 E., 2022/50 K.
Taraflar arasındaki aile konutu şerhi konulması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm tesisine, hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı eşinin, ortak çocukları ile birlikte yaşadıkları taşınmazın aile konutu olduğundan şüphe edilemeyeceğini, İstanbul ili Maltepe ilçesi ... Merkez Mh. 15794 Ada 205 Parselde Kayıtlı 5. Kat 22 numaralı bağımsız bölümün müvekkili ile ortak çocuk ...'e tahsis edildiğini, söz konusu taşınmazın kaydına devam eden İstanbul Anadolu 18. Aile Mahkemesinin 2020/885 Esas sayılı dosyasından ihtiyati tedbir şerhi işlendiğini, aile konutu vasfını haiz olan taşınmazın kaydındaki ihtiyati tedbir şerhinin davalı ... tarafından itiraz edilmesi üzerine kaldırılmasına karar verildiğini, bu durumun müvekkilini zor duruma sokacağını ileri sürerek bağımsız bölümün kaydına aile konutu şerhi işlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek, duruşmada taşınmazın aile konutu olduğunu beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının adresinin 1/22 Maltepe/İstanbul olduğu, davalı asilin de 01.02.2022 tarihli duruşmada taşınmazın aile konutu olduğunu kabul ettiği gerekçesiyle davanın kabulüne, İstanbul ili, Maltepe ilçesi, ... Mah. 15794 ada, 205 parsel, 5. Kat, 22 nolu bağımsız bölüm üzerine aile konutu şerhi konulmasına, vekâlet ücreti ve yargılama giderinin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı taraf idari bir işlemle aile konutu şerhi için tapuda işlem yapabilecek durumda iken ayrıca İlk Derece Mahkemesinin zaten dosya üzerinde tedbiren aile konutu şerhi vermiş iken bu konuda bir yargılama yapılmasında hukuki yarar olmadığını, müvekkilinin mahkeme masraflarına ve vekalet ücretinin ödemeye mahkum edilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Türk Medeni Kanunu'nun 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrası, 06.02.2014 tarihli 6518 sayılı Kanunla değiştirilmiş, yapılan değişikle, aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eşin, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini, tapu müdürlüğünden isteyebileceğinin kabul edildiğini, anılan değişiklikten sonra, tapu müdürlüğünün, talebi hukuken veya fiilen yerine getirmediği belgelendirilmedikçe, malik olmayan eşin tapu kütüğüne konutla ilgili şerh konulmasını doğrudan dava yoluyla istemekte artık hukuki yararının olmadığı gerekçesiyle davalının istinaf talebinin kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının tümüyle kaldırılmasına, davacının davasının hukuki yarar bulunmadığından reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kadın vekili özetle; Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu, boşanma davasında 4721 sayılı Kanunun 169 uncu madde kapsamında boşanmanın yanında aile konutu şerhi konulmasını talep ettiğini, Mahkemece kararın tefrik edildiğini, cevap dilekçesinin incelenmediğini, vekil edeninin müdürlüğe gidip gitmediğinin sıra numarası alınıp alınmadığının araştırılmadığını, ayrıca davalının vekâlet ücreti ve yargılama giderleri yönünden istinafa başvurduğunu, bu yönden incelemenin neticelendirilmesi gerektiğini ileri sürerek; davanın reddi yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, aile konutu şerhi konulması talebiyle açılan davada davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun’un 194 üncü maddesi; 6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı, 194 üncü, 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Evlilik, boşanma yahut da iptal kararıyla sona ermiş ise, 4721 sayılı Kanun'un "Aile konutuna" sağladığı koruma da sona erer. Toplanan delillerden, tarafların İstanbul Anadolu 12. Aile Mahkemesinin 2020/860 Esas ve 2022/439 Karar sayılı ilamıyla boşanmalarına hükmedildiği ve boşanma kararının 15.07.2022 tarihi itibarıyla kesinleştiği anlaşılmaktadır. Evlilik boşanma ile sona erdiğine göre dava konusu taşınmaz aile konutu olma niteliğini kaybetmiştir. Bu husus gözetilerek konusuz kalan dava hakkında "Karar verilmesine yer olmadığına" dair karar vermek ve yargılama giderleri ile vekâlet ücretini, dava tarihi itibarıyla tarafların haklılık durumları dikkate alınarak, tayin ve takdir etmek üzere hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA
Peşin harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.