"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/984 E., 2023/948 K.
KARAR : Başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm tesisi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sivas 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/655 E., 2023/117 K.
Taraflar arasındaki evlenmenin butlanı ve karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince evlenmenin nispi butlan sebebiyle iptali davasının reddine, erkeğin boşanma davasının kabulüne, kadının birleşen boşanma davasının reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin ilgili hükümlerinin kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı erkek vekili özetle; kadının müvekkilini kandırarak dolandırmak kastı ile evlenmeye ikna edip evliliğin gerçekleştiğini, müvekkilinin davalı kadına 80.000,00 TL değerinde altın ve yeni eşyalar aldıktan sonra davalının müvekkili ile arasına mesafe koyduğunu, ... ve ... isimli akrabası ve köylüsü olduğunu söylediği kişilerle devamlı zaman geçirdiğini, eski evinin kirası için iki kez para isteyip aldığını, dört gün eve gelmeyerek evliliği filen başlatmadığı, üçüncü kez çocuklara servis parası istediğinde müvekkili vermeyince “paran yoktu niye evlendin senin tek bacağın yok sana niye bakıyım ki” şeklinde hakaret ettiğini ve evden çıkıp gittiğini, uzaklaştırma kararı alarak davalının evi boşalttığını, sonradan altınları bozdurduğunu öğrendiğini, davalı kadının sabıka kaydında yüz kızartıcı suçlar olduğunu sonradan öğrendiğini belirterek evliliğin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 149 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre evliliğin iptaline, faiziyle 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata faizi ile birlikte hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı-davalı erkek birleşen davaya cevap vermemiştir.
3.Davacı-davalı erkek vekili 04.07.2022 tarihli ıslah dilekçesinde özetle; kadının aldığı altınların parası ile eski sevgilisi Ahmet ile Alem birahanesinde sabahlayarak yediğini öğrendiğini, Mustafa ismindeki kişi ile de imam nikahıyla karı koca hayatı yaşadığını öğrendiğini, birlik görevlerini yerine getirmediğini belirterek evliliğin iptaline, mümkün değilse 4721 sayılı Kanunun 166 ncı maddesine dayalı olarak boşanmalarına ve faiziyle 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı-davacı kadın asıl davaya cevap vermemiştir.
2.Davalı-davacı kadın vekili birleşen dava dilekçesi ile; müvekkilinin önceki evliliğinden olma iki çocuğuna davalının ağabeylik, amcalık yapacağına inanarak evlilik yaptığını, erkeğin evlendikten sonra sözlerini yerine getirmediğini, çocuklarını istemediğini söylediğini, 10 bilezik takacağına söz vermesine rağmen 7 bilezik taktığını, evlendikten sonra çocukların yanında uygunsuz davranışlar sergilediğini, müvekkilinin özel bölgelerine dokunması nedeniyle müvekkilinin gururunu kırdığını, regl döneminde zorla ilişkiye girmeye kalkıştığını, çocuklarını istemediğini söyleyerek dışarı atması üzerine kendisinin evden ayrılıp karakola şikayet ettiğini, sonra da kalacak yeri olmadığından arkadaşının evine sığındığını, üç gün sonra müvekkilinin eve dönmek istediğini ancak erkeğin kilidi değiştirmesi nedeniyle eve giremediğini, karakoldan bilgi alarak eve çilingir ile girip 4 gün kalıp eşyalarını topladığını ve evden ayrıldığını, davalının kötü muamele nedeniyle ceza mahkemesinde yargılanmakta olduğunu, müvekkilinin hakarete maruz kaldığını belirterek tarafların evlilik birliğinin sarsılması sebebiyle boşanmalarına, 50.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminat ile aylık 500,00 TL tedbir-yoksulluk nafakasına, nafakanın ÜFE artışına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının evlenme sırasında geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olduğunu ispat edemediği gerekçesiyle evlenmenin iptali davasının reddine, davacı-davalı erkek tanıklarının anlatımlarından; kadının formaliteden evlendiğini söylediği, tarafların tanışıp kısa süre de evlendikleri, kadının nikahta fazla insan bulunmasını istemediğini ve fotoğraf çektirmek istemediğini, kadının evlenirken altın ve sıfır ev eşyaları aldırdığı, evlendikten 3-5 gün sonra tartışma çıkarıp çocukları ile evden ayrıldığı, daha sonra uzaklaştırma kararı çıkartıp erkeği evden uzaklaştırdığı, sıfır ev eşyalarını yeni taşındığı eve taşıdığı ve ziynet eşyalarını yanında götürdüğü, kadının başka bir erkekle birlikte olduğu, erkeğin ise kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle erkeğin boşanma davasının kabulüne, tarafların evlilik birliğinin sarsılması sebebiyle boşanmalarına, ispatlanamayan birleşen davanın reddine, erkek yararına 20.000,00 TL maddî, 15.000,00 TL manevî tazminata, kadının maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddine, 300,00 TL tedbir nafakasının kadının başka bir erkekle birliktelik yaşadığı anlaşıldığından 29.09.2022 tarihinde kaldırılmasına, kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı-davalı erkek vekili özetle; evlenmenin iptali davasının reddi ve tazminatların miktarı yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı-davacı kadın vekili özetle; evlenmenin iptali davasının ıslahla boşanma davasına çevrilmesinin hatalı olduğunu belirterek erkeğin davasının kabulü, kadının davasının reddi ve fer'îleri yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "erkeğin; cinsel ilişkiyi reddeden eşi ve onun çocuklarını evden kovduğu, ortak konutun kilidini değiştirdiği, kadının ise evlendikten sonra ortak eve üç gün gelmediği, dördüncü gün geldikten sonra eşiyle cinsel ilişkiden kaçındığı, ortak evdeki tüm eşyaları alarak evi boşalttığı ve ayrıldıktan sonra başka bir erkek ile yaşayarak sadakatsiz davrandığı", bu durumda erkeğin hafif kusurlu, kadının ise ağır kusurlu olduğu gerekçesiyle kadının, kendi davasının reddine ve kusur tespitine yönelik, erkeğin ise kusurlu vakıa tespiti ve tazminat miktarlarına yönelik istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin ilgili hükümlerinin kaldırılarak bu konularda yeniden esas hakkında hüküm tesisine, kadının boşanma davasının kabulüne, erkek yararına 30.000.00 TL maddî, 35.000,00 TL manevî tazminata, tarafların sair istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesinin erkeğe yüklediği kusurların ispatlanmadığını belirterek evlenmenin iptali davasının reddi, kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi ve tazminatların miktarı yönünden kararın bozulmasını istemiştir.
2.Davalı-davacı kadın vekili kararı kusur, erkek lehine hükmedilen tazminatlar ve kadının reddedilen manevî tazminat talebi yönünden temyiz etmiş ise de harç yatırmadığı için 12.07.2023 tarihli ek kararla temyiz talebinin reddine karar verilmiş ve bu ek karara karşı temyiz yoluna başvurulmamıştır.
3.Davalı-davacı kadın vekili katılma yolu ile temyiz dilekçesinde özetle; kusur belirlemesi, erkek lehine hükmedilen tazminatlar ve kadının reddedilen manevi tazminat talebi yönünden kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, erkeğin evlenmenin nispi butlan sebebiyle iptali talebinin kabulünün gerekip gerekmediği, geçimsizliğe sebep olan olaylarda erkeğin kusurlu bir davranışının tespit edilip edilmediği, kusur durumuna göre kadının davasının kabulünün ve erkek yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminatın şartlarının oluşup oluşmadığı, oluştu ise miktarlarının hakkaniyete ve dosya kapsamına uygun olup olmadığı, kadının manevi tazminat talebinin reddinin isabetli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 6 ncı, 148 inci, 149 uncu, 156 ıncı ve 160 ıncı maddeleri, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesi. 6100 sayılı Kanun'un, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, delillerin takdirinde hata görülmemesine ve özellikle erkeğin kadını kovduğu vakıasının sabit olmadığı, bu vakıanın kusurun gerekçesinden çıkarılması gerektiği, ne var ki evin kilidini değiştirmek suretiyle boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin az da olsa kusurlu bulunduğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenler yükletilmesine
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,30.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.