"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3379 E., 2024/66 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bergama Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/44 E., 2021/71 K.
Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı mirasçıları vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Muris ... ... ... ve eşi ...'nın ... ve ... isimli iki çocukları olduğunu, davacının da ...'in çocuğu olduğunu, yersel yazım esnasında muris ile çocuklarının ayrı hanelerde nüfusa tecsil edildiklerini ve bu sebeple muris ile çocukları arasında nüfus kayıtları anlamında bir bağ kurulamadığını, hukuki bağ kurulamadığından murisin çocuklarının veraset ilamını alamadıklarını, ... ... ...'ın ... ve ...'ın babaları olduğunu iddia ederek nüfus kaydının düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesi'nin 21.04.2018 tarihli davanın kabulüne dair verilen kararın Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 05.02.2019 tarihli kararı ile salt tarafların ve tanıkların beyanı ile yetinilmeyip bu iddia ile ilgili olarak, ... ..., ... ve diğerlerinin mezar yerlerinin tespit edilmesi, DNA testi yapılarak eldeki ve toplanacak tüm delillerle birlikte değerlendirilerek bir karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi'nin kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan feth-i kabir işleminde incelemeye elverişli kemik ve doku örneği bulunamadığı gibi soybağının tespitinde sonuç verebilecek ... ... ile soybağı kesinleşen veri alınabilecek kişilerin de temin edilemediği, nitekim ... ...'ın mirasçılarının dosya kapsamında tespit edilemediği, her ne kadar istinaf ilamı sonrası ilgili kurumlarda yersel yazılım ve yangın olayına ilişkin bilgi ve belge sorulmuş ise de; ... ilçesi Nüfus Müdürlüğün de 1926 yılında yersel yazılım yapıldığı, ancak adı geçen kişilere ait herhangi bir kayıt bulunamadığının bildirildiği, 26.10.2016 tarihli Bergama İlçe Nüfus Müdürlüğü cevabi yazısında ise ...'in kayıtlarında yersel yazılım olup olmadığına ilişkin bir bilgi ve dayanak evrak bulunamadığının belirtildiği, bunun dışında bir delil elde edilemediği, davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı mirasçıları vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı mirasçıları vekili, eksik araştırma ile karar verildiği, davanın kabulü gerektiği, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı mirasçıları vekili, istinaf dilekçesini tekrarla, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, nüfus kaydının düzeltilmesi davası olup, uyuşmazlık, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, DNA testi yapılmadan karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 35 inci, 36 ncı ve 40 ıncı maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Kayıt düzeltilmesi, aile kütüğüne işlenmiş kaydın bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir. Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için mahkemeden karar alınması zorunludur. İşte bu noktada, nüfus kütüğünde yer alan doğru olmayan kayıtlar, ilgilileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından açılacak olan kayıt düzeltme davası ile gerçek durumuna uygun hale getirilebilir ki, bu dava uygulamada nüfus kaydının düzeltilmesi davası olarak adlandırılmakta olup zamanaşımı ve hak düşürücü süreye bağlı olmayan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, her türlü kanıta başvurulabilir. Nüfus kaydının tutulmasından Devlet sorumlu olduğundan, nüfus kaydının düzeltlmesi davaları kamu düzeninden olup, Mahkemece re'sen araştırma yapılması gerekir. Nüfus davalarında DNA testinin yapılması asıl olmakla birlikte; DNA testi yapılmasının mümkün olmaması halinde diğer delillerin değerlendirilerek karar verilmesi gerekmektedir. Davacıların murisleri olduğunu iddia ettikleri ...'un mirasçılarının tespit edilerek taraf teşkilinin sağlandıktan sonra davacılarının iddialarının doğru olup olmadığı konusunun aydınlatılması için gerekli görülecek bütün bilgi ve belgelerin toplanması, toplanacak bilgi ve belgeler ile dosya arasında hali hazırda bulunan bilgi ve belgeler değerlendirilerek, eğer bu delillere itibar edilmediyse neden itibar edilmediği hususunun gerekçede açıklanarak bir karar verilmesi gerekmektedir. Bu hususlara dikkat edilmeksizin yetersiz araştırma ve yetersiz gerekçe ile taraf teşkili sağlanmadan karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.