"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1197 E., 2023/1299 K.
KARAR : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ: Ayvalık 2. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2021/302 E., 2022/88 K.
Taraflar arasındaki tanıma ve tenfiz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı erkek dava dilekçesinde; Norrköpıngs Başlangıç Mahkemesinin 15.01.2014 tarih ve T 1304-13 Esas nolu davasında davalı ile boşandıklarını, bu kararın Türkiye'de geçerli olabilmesi için yabancı mahkeme kararının tanınmasını ve tenfizini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın davaya cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunmuş ve davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Norrköpıngs Başlangıç Mahkemesinin 15.01.2014 tarih ve T 1304-13 Esas nolu 13.11.2014 dosya numaralı davasına ilişkin kesinleşme tarihli kararı ile davacı ... ile davalı ...'ın boşanmalarına karar verildiği, verilen kararın 13.11.2014 tarihinde kesinleştiği, davada tanıma şartlarının oluştuğu anlaşılmakla, davanın kabulü ile Norrköpıngs Başlangıç Mahkemesinin 15.01.2014 tarih ve T 1304-13 Esas nolu 13.11.2014 kesinleşme tarihli kararının tanınmasına ve tenfizine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; yetki itirazlarının nazara alınmadığını, yetki ile ilgili olumlu ya da olumsuz karar verilmediğini, hükmün tamamı yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki yazılar, kararın dayandığı deliller ile kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri ile re'sen bakılacak kamu düzenini ilgilendiren hususlar dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, davalının süresi içinde yetki itirazında bulunmadığı gerekçesi ile davalının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kadın vekili; yetki itirazının dikkate alınmadığını, UYAP ekranından yaptığımız kontrollerde dosya içerisine sunmuş olunan cevap dilekçesinin alınmadığı görüldüğü, yabancı hükmün kamu düzenine açıkça aykırı bulunduğu, yokluğunda hüküm verildiği, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; hükmün tamamı yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında yabancı mahkemede verilen boşanma ilamının tanınmasına ve tenfizine karar verilmesinin doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 116 ncı, 117 inci ve 164 üncü maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 5718 sayılı Milletler Arası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 53 üncü ve 58 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Davalı kadın, yasal süresi içinde usulünce yetki itirazında bulunmuştur. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Kanun kesin olmayan yetki itirazının bir ilk itiraz (6100 sayılı Kanun md. 116/1-a) olduğunu, ilk itirazların bir ön sorun gibi incelenmesi ve karara bağlanması gerektiğini (6100 sayılı Kanun md. 117/3) düzenlemiştir. Ön sorunun incelenme yöntemi 6100 sayılı Kanunun'un 164 üncü maddesinde gösterilmiştir. Davalının yetki itirazı mahkemece hadise şeklinde incelenmeden karara bağlanmıştır. Bu nedenle, Mahkemece yetki itirazının 6100 sayılı Kanun'un 164 üncü maddesinde gösterilen şekilde incelenmesi için taraflara yetki konusunda delillerini gösterme olanağı tanınıp, gösterildiği takdirde toplanarak; gerçekleşecek sonucuna göre yetki itirazı hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, diğer temyiz sebeplerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2024 tarihinde oybirliğiyle karar verilmiştir.