"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1418 E., 2024/943 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Polatlı Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/957 E., 2023/570 K.
Taraflar arasındaki velâyetin düzenlenmesi olmadığı takdirde kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddi ile yeniden kişisel ilişki düzenlenmesine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümlerini kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekilleri dava dilekçesinde; tarafların 06.02.2020 karar tarihli kararı ile anlaşmalı olarak boşandıklarını, tarafların ortak çocuğunun velâyetinin anneye bırakıldığını, boşanma tarihinden günümüze kadar müvekkilinin çocuğunu istediği gibi göremediğini, müvekkilin çocuğu ile görüştürülmesinin davalı tarafından engellendiğini, müvekkilinin askeri personel olduğunu ve Antalya'nın Finike ilçesinde çalıştığını, bu nedenle sürekli izin alamadığını ve ilamda belirlenen kişisel ilişki süreleri dışında boşluk bulunduğunda çocuğunu görmek istediğini, müvekkilinin oğlu için aylık 860,00 TL nafaka ödediğini ve nafakasını hiç aksatmadığını, ancak müvekkili oğlunun valizini açtığında eski ve oğluna kısa gelen kıyafetler giydiğini gördüğünü, müvekkilinin her seferinde oğluna yeni kıyafetler aldığını müvekkilinin oğlunun kolunda yaralar gördüğünü ve doktora gidip gitmediğini oğluna sorduğunda gitmediğini söylediğini, müvekkilinin çocuğunun ihmal edildiğini düşündüğünü, ortak çocuğun davacı müvekkilinin yanına geldiğinde davacı müvekkilinden ayrılmak istemediğini, ortak çocuk artık anneye bağımlı halde olmadığını, bu sebeple her ay iki hafta sonunda yatılı olarak müvekkilinde kalmasını talep ettiğini, dini bayramlardan; kurban veya ramazan bayramının birinde, bayram boyunca müvekkilde kalmasını, her yıl sömestr tatilinde bir hafta, yaz tatilinde ise bir ay müvekkille kişisel ilişki kurulmasını, yine müvekkil çocuğunun doğum günlerinde ve yeni yıl zamanlarında yanında olmak istediğini, bu kapsamda çift ve tek yıllar kapsamında müvekkile de çocuğunun yanında olabilme hakkının tanınmasını ayrıca müvekkilinin ortak çocuk ile farklı illerde yaşadığı göz önüne alınarak belirlenen günler dışındaki görüşme taleplerini davalı anneye daha önceden haber verilmesi koşuluyla da sağlanmasını bu nedenlerle öncelikle ortak çocuğun geçici velâyetinin tensiple birlikte davalıdan alınarak davacı müvekkiline verilmesine bu talepleri kabul edilmediği takdirde, yine tensiple birlikte dava süresi boyunca müvekkili ile ortak çocuk arasındaki kişisel ilişkinin yukarıdaki talepleri doğrultusunda yeniden düzenlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilleri cevap dilekçesinde; boşanma kararının kesinleşmesinden bu yana yaklaşık 22 ay geçtiğini ve bu sürede davacı kişisel ilişki kararında belirlenen günlere riayet etmediğini, ortak çocuk ile ilgilenmediğini, boşanma sonrasında ortak çocuk ile sadece 5 kez görüşmeye geldiğini, davacının sanki müvekkilinin düşmanı imiş gibi hareket ettiğini, çocuğu müvekkiline bırakacağı zamanı belirtmemesi, almaya geldiğinde daireye gelmeden arabadan kornaya basarak çocuğun inmesini istemesi, yolun ortasında indirerek gitmesi davacının taleplerinin samimiyetten uzak olduğunu, ortak çocuğun ve müvekkilin psikolojisini düşünmeden hareket ettiğini, ortak çocuğun eğitimi ile de ilgilenmediğini, ortak çocuğun yaşı ve gelişimi nazara alındığında müvekkil annenin ilgi ve sevgisine ihtiyacı olduğunu, davacının, müvekkilinin ortak çocuk ile ilgilenmediği minvalindeki iddiaları haksız, soyut ve mesnetsiz olduğunu, velâyetin değiştirilmesine ilişkin koşullar oluşmadığını, bu nedenlerle davacının geçici velâyet talebinin reddine, haksız ve yersiz davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; boşanma kararın 01.07.2020 tarihinde kesinleştiği, ortak çocuğun velâyetinin anneye verildiği, 14.12.2022 tarihli sosyal inceleme raporu ve eklerine göre annenin velâyet görevini yerine getirdiği, rapor düzenlenirken verdiği beyanda ortak çocuğun da velâyetin değiştirilmesini istemediğini, annesi ile yaşamak istediğini, annesi ile mutlu olduğunu, annesi ile eğlendiğini ve ödevlerine annesinin yardım ettiğini ve velâyetinin annesinde kalmaya devam etmesini istediğini belirttiği, annenin velâyet konusunda herhangi ihmali bir davranışının bulunmadığı, velâyetin değiştirilmesi koşullarının gerçekleşmediği, kişisel ilişki tesisi yönünden ise, çocuğun anne yanında mutlu ve huzurlu olduğu, baba ile çok zaman geçiremediği, babanın görevi nedeni ile de bunun sağlanamadığı, çocuğun erkek çocuk olması babayı rol model alacak olması, şuan 8 yaşında olduğu ve fakat ileride babasına daha çok ihtiyaç duyacağı, davalı annenin de çocuğun babası ile ilişki kurabilmesini istediği görülmekle davanın reddine, baba ile ortak çocuk arasında her ayın 1. cumartesi günü saat 10.00 dan takip eden pazar günü akşam saat 18.00 a kadar, dini bayramların ikinci günü sabah saat 10.00 dan 3.günü akşam saat 18.00 a kadar, sonu tek sayıyla biten yılların çocuğun doğum günlerinde sabah saat 10.00 dan akşam saat 18.00 a kadar, sonu tek sayıyla biten yılların 31 aralık günü saat 18.00 dan ertesi gün saat 10.00 a kadar, her yıl anneler gününde sabah saat 10.00 dan akşam saat 18.00 a kadar, ilk ara tatilin 1. günü saat 10.00 dan 3. günü saat 18.00 a kadar, yarı yıl tatilinde ilk hafta pazartesi günü saat 10.00 dan takip eden pazar günü saat 18.00 a kadar, ikinci ara tatilin 1. günü günü saat 10.00 dan 3. günü saat 18:00 a kadar, her yıl 1 Ağustos sabah saat 10.00 dan ile 15 Ağustos akşam saat 18.00 a kadar kişisel ilişki tesis edilmesine, davalı lehine yargılama gideri ve vekâlet ücretine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davanın reddedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek reddedilen davası ve yargılama giderleri yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın velâyetin değiştirilmesi olmadığı takdirde kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi istemine ilişkin olduğu, davacının kademeli (terditli) olarak dava açtığı, öncelikle velâyetin değiştirilmesi, bu talebi kabul edilmediği takdirde ise ortak çocuk ile kişisel ilişkinin artırılarak yeniden düzenlenmesini talep ettiği, yapılan yargılama sonucunda da İlk Derece Mahkemesince davacının davasının reddi ile kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesine karar verildiği, tüm dosya kapsamından sosyal inceleme raporu alındığı, delillerin usul ve yasaya uygun olarak tartışıldığı, taraflarca bildirilen delillerin toplandığı, ortak çocuğun velâyetinin değiştirilmesini gerektirecek düzeyde davalı annenin velâyet görevini yerine getirmediği veya kötüye kullandığının kanıtlanamadığı gibi velâyetin değiştirilmesini haklı kılacak yasal nedenler de bulunmadığı, İlk Derece Mahkemesince davacının velâyetin değiştirilmesine yönelik talebinin reddine karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı, diğer taraftan yapılan yargılama sonucu davacının kademeli talebi kabul edilmesine rağmen "davanın reddine" şeklinde karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle davacının terditli talebinin kabulü nedeniyle davacı yararına vekâlet ücreti ve yargılama gideri hükmedilmek suretiyle davacının istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle davacının velâyetin değiştirilmesi talebinin reddi ile kişisel ilişkinin düzenlenmesine yönelik terditli davasının kabulüne; velâyeti annede bulunan ortak çocuk ile baba arasında her ayın 1. cumartesi günü saat 10.00 dan takip eden pazar günü akşam saat 18.00'a kadar, dini bayramların ikinci günü sabah saat 10.00'dan 3.günü akşam saat 18.00'a kadar, sonu tek sayıyla biten yılların çocuğun doğum günlerinde sabah saat 10.00'dan akşam saat 18.00'a kadar, sonu tek sayıyla biten yılların 31 Aralık günü saat 18.00'dan ertesi gün saat 18.00'a kadar, her yıl anneler gününde sabah saat 10.00'dan akşam saat 18.00'a kadar, ilk ara tatilin 1. günü saat 10.00'dan 3. günü saat 18.00'a kadar, yarı yıl tatilinde ilk hafta pazartesi günü saat 10.00'dan takip eden pazar günü saat 18.00 a kadar, ikinci ara tatilin 1. günü günü saat 10.00'dan 3. günü saat 18.00'a kadar, her yıl 1 Ağustos sabah saat 10.00'dan ile 15 Ağustos akşam saat 18.00'a kadar kişisel ilişki kurulmasına, davacı lehine yargılama gideri ve vekâlet ücretine karar verilmiş, davacının sair istinaf taleplerinin ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının kusurundan menfaat temin ettiğini, hiçbir kusuru olmayan iyiniyetli müvekkil aleyhine hükmedilen masraf ve vekâlet ücreti ile cezalandırıldığını ileri sürerek yargılama gideri ve vekâlet ücreti yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davası kabul edilen davacı lehine yargılama giderine hükmedilmesinin doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 182 nci, 323 üncü, 324 üncü maddeleri. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 3 üncü, 9 uncu ve 12 nci maddeleri. Çocuk Haklarının Kullanılmasına Dair Avrupa Sözleşmesinin 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalının aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Bölge Adliye Mahkemesince; velâyeti annede bulunan ortak çocuk ile baba arasında "her yıl anneler gününde sabah saat 10.00 dan akşam saat 18.00 a kadar" kişisel ilişki düzenlenmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Davalı vekilinin aşağıdaki paragraf kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2.Davalı vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinin 7. paragrafında geçen "her yıl anneler gününde sabah saat 10.00'dan akşam saat 18.00'a kadar" cümlesinin çıkarılmasına, yerine "her yıl babalar gününde sabah saat 10.00'dan akşam saat 18.00'a kadar" cümlesinin yazılması suretiyle temyize konu kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, karardan bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.