"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/587 E., 2023/2650 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Aksaray 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/214 E., 2022/554 K.
Taraflar arasındaki yabancı mahkeme kararının tanınması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile yabancı mahkeme kararının tanınmasına karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; tarafların 1988 yılında evlendiklerini, Köln Aile Mahkemesinin 01.03.2021 tarih, 323 F 145/18 Esas sayılı kararı ile boşandıklarını, kararın 13.04.2021 tarihinde kesinleştiğini, davacı tarafından kararın idari yoldan tanınması için Aksaray Nüfus Müdürlüğüne başvuru yapıldığını, ancak davalının yönetmelikte belirtilen süre içerisinde başvuruda bulunmaması nedeniyle Aksaray Nüfus Müdürlüğünün başvuruyu reddettiğini belirterek, yabancı mahkeme tarafından verilen kararın tanınmasına ve tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; davanın kabulü ile; Köln Asliye Hukuk Mahkemesinin (Aile Mahkemesi) 01.03.2021 tarih, Esas No; 323F145/18 sayılı ve 13/04/2021 kesinleşme tarihli, tarafların boşanmalarına ilişkin ilamın MÖHUK 50-58 maddeleri uyarınca tanınmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; yabancı mahkeme kararının tanınması için davacının öncelikle Nüfus Müdürlüğüne müracaat etmesi gerektiğini, yabancı mahkeme kararında Alman Hukukunun uygulandığını, velâyet, nafaka ve tazminat hususlarının kararda düzenlenmediğini, taraflar arasında görülen boşanma davasına ilişkin Aksaray 4. Aile Mahkemesinin 2021/411 Esas sayılı dosyasının sonucu beklenmeden karar verildiğini, dava dilekçesinin davalıya usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini belirterek, davanın kabulü yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı tarafça işbu dava açılmadan önce, yabancı mahkeme kararının aile kütüğüne tescili için Aksaray Nüfus Müdürlüğüne başvuruda bulunulduğu, Aksaray Nüfus Müdürlüğünün 05.05.2022 tarihli yazı cevabı ile, davalının yönetmelikte belirtilen süre içerisinde müdürlüğe müracaat etmemesi nedeniyle başvurunun işleme alınamadığının belirtildiği, Köln Başkonsolosluğunun 11.11.2022 tarihli yazı cevabı ve ekinde sunulan belgelerden anlaşıldığı üzere, dava dilekçesinin Türk vatandaşı olan davalı kadına Tebligat Kanununun 25/a maddesi uyarınca tebliğinin usulüne uygun olarak yapıldığı, davacı tarafça tanınması istenen yabancı mahkeme ilamının ve kesinleşme şerhinin kararı veren merci tarafından onaylanmış suretleri ile noter onaylı tercümesinin dosyaya sunulduğu, somut olayda MÖHUK'un 54-58 vd. maddelerinde belirtilen şartların mevcut olduğu, tanıma-tenfiz davasında verilen kararın boşanma davasına ilişkin dosyada bekletici mesele yapılması gerektiği, tanıma-tenfiz davasında verilen karar kesinleştikten sonra velâyet, nafaka, tazminat gibi boşanmanın feri niteliğinde olan talepler yönünden, taraflar arasında görülen boşanma davasına ilişkin Aksaray 4. Aile Mahkemesinin 2021/411 Esas sayılı dosyası üzerinden yargılamaya devam edileceği, ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinin doğru ve yerinde olduğu anlaşıldığından, davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf başvuru dilekçesini tekrarla kabul edilen dava yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yabancı mahkemece verilen boşanma ilamının tanınmasına dair açılan davanın kabulünün yasal şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)’un 50 ilâ 57 nci maddeleri, 58 ile 59 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,22.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.