"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1465 E., 2023/692 K.
KARAR : Başvurunu esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Datça Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2020/184 E., 2021/28 K.
Taraflar arasındaki evlat edinmede ana baba rızası aranmaması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kurum vekili; kuruma yerleştirilen küçüğün evlat edinmede ana-baba rızasının aranmaması kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı anne duruşmada evlatlık verilmesini kabul ettiğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 09.04.2019 tarihli ilamı ile, davacının davasının kısmen kabulü kısmen reddi İle; davacı kurumun, ana baba rızası aranmaması yönündeki davasının reddine, davalının kimliğinin gizli tutulması talebi doğrultusunda; küçük C.Ö.'nün kimliğinin de gizli tutularak; dosyada kimlik bilgileri bulunan küçük C.Ö. hakkında 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun 5 inci maddesinin c fıkrası gereğince bakım tedbiri uygulanmasını bakım tedbirine ilişkin kararın kesinleşmesi beklenilmeksizin; kararın bir örneğinin Muğla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne gönderilmesine, karar verilmiş, kararı davacı kurum vekili istinaf etmiştir. Davacı kuruma ön inceleme günü tebliğ edildiği davacı vekili ön inceleme duruşması için mazeret dilekçesi verdiği ve Mahkemece mazeret kabul edilmesine rağmen ön inceleme yapıldığı ve aynı gün tahkikat ve sözlü yargılama duruşmalarını da yaparak davacı kurum vekilinin yokluğunda davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verildiği, mazeretin kabul edilmesi nedeniyle ön inceleme yapmayarak yeni bir ön inceleme günü belirlemesi davacı kuruma tebliğ etmesi ve ön incelemeyi yaptıktan sonra sonucuna göre tahkikat ve sözlü yargılama aşamalarında usule uygun tamamlanarak karar verilmesi gerekirken usul ekonomisi gerekçe gösterilerek dosyanın esası hakkında kurumun mazeretinin kabul edilmesine rağmen tek duruşmada karar verilmesi doğru olmadığı, ayrıca dava dilekçesi davalı anneye tebliğe çıkarılmadığı, somut olayda dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşaması tamamlanmadan ön inceleme duruşması yapıldığı ve devamında tahkikata geçilerek yazılı şekilde karar verildiği açıklanan bu husus tarafların savunma hakkını kısıtlayan ve adil yargılanma hakkını etkileyen önemli bir usul hatası olduğu bu nedenle davacı kurum vekilinin anne ve baba rızasının aranmaması davasına yönelik istinaf talebinin kabülü ile kararın kaldırılmasına ve mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya kapsamından küçük yönünden bir evlat edinme işlemi ve davası bulunmadığı ortada bir evlat edinme işlemi bulunmadığı halde rıza aranmama kararının evlat edinme işlemi olmadan da istenebileceğini söylemek 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 312 nci maddesinin f fıkrasının (II) inci bendi hükmünü anlamsız ve gereksiz bir norma dönüştürme sonucunu doğuracağı, evlat edinmede ana ve babanın rızasının aranmaması kararının küçüğün kuruma yerleştirilmesinden sonra evlat edinme kararından bağımsız olarak talep edilebilmesi mümkün olmadığı, görülmekte olan bu davada kuruma yerleştirilmiş küçük hakkında evlat edinme talebi bulunmadığına göre, ana ve babanın rızasının aranmaması kararı verilmesine ilişkin davanın reddine karar verilmesi gerektiği, dosyada bulunan ve toplanan belgelerin birlikte incelenip değerlendirilmesinde küçüğün hakkında koruma kararı verilerek 4721 sayılı Kanun'un 316 ncı maddesi uyarınca geçici bakım sözleşmesi ile aile yanına yerleştirildiği, şu anda herhangi bir evlat edinme davası açılmadığı, bu talebin 4721 sayılı Kanun'un 311 inci maddesine dayalı olarak açılmasında dinlenebilme koşulları yani dava şartı oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı kurum vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davanın reddi yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay kararlarına göre çocuk evlat edinmeye yönelik yerleştirmeden önce ana baba rızası aranmamasına ilişkin kararın verilmiş olması gerektiği, İlkin eldeki dava açılıp hemen akabinde ve henüz karar verilmeden küçüğün evlat edinecek kişilerin yanına yerleştirilmesi Yargıtay kararlarında da açıklanan ve işaret edilen doğabilecek zararları önlemeyeceği, oysa eldeki davada henüz bu şekilde bir karar tesis edilmesinden önce çocuk evlat edinmek isteyenlerin yanına yerleştirildiği, hatta uyap kayıtlarına göre açılmış ve derdest bulunan evlat edinme davasının da mevcut olduğu, böylece mahkemece belirtilen şekilde davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile davacı yanın istinaf başvurusunun, esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kurum vekili; davanın reddinin
usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, evlat edinmede ana baba rızası aranmaması istemine ilişkin olup, uyuşmazlık, aile yanına yerleştirilen çocuk konusunda ana baba rızası aranmaması hususunun evlat edinme davasından önce incelenip incelenemeyeceği, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 311 inci ve 312 nci maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.