"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2974 E., 2023/3102 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ordu 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/616 E., 2023/498 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın da kabulü ile tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir. Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın gerekçede belirtiler eksikler giderilmek ve yapılacak yargılama sonrasında karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-karşı davalı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, evliliğin başından beri davalının yaşattığı sorunlar ile boğuşmak zorunda kaldığını beyanla, tarafların boşanmalarını, 100.000,00 TL manevî ve 50.000,00 TL maddî tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davacı kadın cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; davalı tarafın ve ailesinin fiziksel şiddete de başvurduğunu beyanla, tarafların boşanmalarını, 2.000,00 TL yoksulluk nafakasının davacıdan alınarak müvekkiline verilmesini, davacı tarafın tazminat taleplerinin reddi ile 50.000,00 TL maddî, 100.000,00TL manevî tazminatın davacıdan alınarak müvekkiline verilmesini, ziynet eşyalarının bedellerinin müvekkiline iadesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.02.2022 tarihli 2020/316 Esas 2022/94 Karar sayılı kararıyla; "Davanın ve karşı davanın ayrı ayrı kısmen kabulü ile; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 166/1-2 nci maddesi uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, davacı-karşı davalının maddî ve manevî tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine, davalı-karşı davacının maddî ve manevî tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine, yrgılama esnasında davalı-karşı davacı kadın lehine hükmedilen aylık 400,00 TL tedbir nafakasının karar tarihi itibariyle aylık 600,00 TL'ye çıkartılmasına, belirlenen nafakanın karar kesinleşinceye kadar tedbir nafakası olarak, kararın kesinleşmesinden itibaren yoksulluk nafakası olarak her ay davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Birinci Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 12.10.2022 tarih ve 2022/2188 Esas 2022/3077 Karar sayılı kararıyla; tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartlarından (6100 sayılı Hukuk Muhakemlerli Kanun'unun 114/1-d) olup, bu husus kamu düzeniyle ilgilidir. Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırmakla yükümlüdür. Davada, davalı karşı davacı kadının ruhsal rahatsızlığı ileri sürülmüş ve bu iddia dosya arasındaki bir kısım delille de doğrulanmış bulunmasına göre, Mahkemece yapılacak iş; 4721sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 405 nci ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 56 nci maddesi uyarınca davalı-karşı davacı kadının vesayet altına alınmasının gerekip gerekmediğinin araştırılması ve bu hususun bir ön sorun sayılması, gerekirse Türk Medeni Kanunu'nun 462/8 inci maddesi uyarınca işlem yapılması ve sonucuna kadar yargılamanın bekletilmesinden ibarettir. Bu yön göz önünde tutulmadan yargılamaya devam olunarak işin esası hakkında karar verilmesi usul ve kanuna aykırı bulunduğu, İlk Derece Mahkemesince uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması halinde bölge adliye mahkemesi tarafından, esası incelemeden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine duruşma yapılmaksızın karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve numarası belirtilen kararıyla; " Davanın ve karşı davanın ayrı ayrı kısmen kabulü ile; tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 166/1-2 nci maddesi uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, davacı-karşı davalının maddî ve manevî tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine, davalı-karşı davacının maddî ve manevî tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine yargılama esnasında davalı-karşı davacı kadın lehine hükmedilen aylık 400,00 TL olarak tedbir nafakasının karar tarihi itibariyle aylık 2.000,00 TL'ye çıkartılmasına, belirlenen nafakanın karar kesinleşinceye kadar tedbir nafakası olarak, kararın kesinleşmesinden itibaren yoksulluk nafakası olarak her ay davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
1-Davacı-karşı davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesi, kadının davası, kadın lehine hükmedilen nafakalar, kendi tazminat taleplerinin reddi yönlerinden istinaf yoluna başvurmuştur.
2-Davalı-karşı davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesi, erkeğin davası, kendi tazminat taleplerinin reddi ile nafaka miktarları yönlerinden istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile taraf vekillerinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1)inci alt bendi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davacı-karşı davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesi, kadının davası, kadın lehine hükmedilen nafakalar, kendi tazminat taleplerinin reddi yönlerinden temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2-Davalı-karşı davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesi, erkeğin davası, kendi tazminat taleplerinin reddi ile nafaka miktarları yönlerinden temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve hukuki nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflarca karşılıklı olarak açılan boşanma davasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, asıl ve karşı davanın kabulü ile kadın yararına nafaka hükmedilmesi için gerekli şartların gerçekleşip gerçekleşmediği hükmedilen nafakanın miktarlarının dosya kapsamına ve hakkaniyete uygun olup olmadığı, tarafların reddedilen tazminat talepleri noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4721 sayılı Türk Medeni Kanun’un 4 üncü maddesi, 6 ıncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, 175 inci, 176 ncı maddesi, 182 inci maddesi, 327 inci maddesi, 328 inci maddesi, 330 uncu maddesi, 335 inci maddesi, 336 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.