"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Çocuğun Mutat Meskene İadesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm ... ve talep eden ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
... tarafından tarafların ortak çocuğu Ali`nin mutat meskeni olan Belçika`ya iadesi için dava açılmış, ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, Başsavcılık ve talep eden baba tarafından kararın istinaf edilmesi üzerine bölge adliye mahkemesi ilgili hukuk dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiş, hüküm Başsavcılık ve talep eden baba tarafından temyiz edilmiştir.
Somut olay açısından Sözleşme'nin hükümlerine bakıldığında, asıl olanın çocuğun mutat meskene iadesi olduğu (md.12/1), iadeden kaçınma nedenlerinin ise Sözleşme'nin 12/2, 13 ve 20.maddelerinde açıklandığı görülmektedir. Buna göre, taraf bir devlet, diğer iadeden kaçınma nedenleri yanında, geri dönmesinin çocuğu fiziki veya psikolojik bir tehlikeye maruz bırakacağı veya başka bir şekilde, müsamaha edilemeyecek bir duruma düşüreceği yolunda ciddi bir risk olduğunu tespit ederse veya çocuğun, geri dönmek istemediğini ve görüşünün göz önünde bulundurulmasının uygun olacağı bir yaşa ve olgunluğa erişmiş bulunduğu gözlenirse (Sözleşme m. 13/1-b), geri dönmesini emretmeyi reddedebilir.
5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Yön ve Kapsamına Dair Kanun'un 29.maddcsi uyarınca, 5717 sayılı Kanunda hüküm bulunmayan hallerde; 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun aile hukukuna ilişkin hükümleri ve 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun hükümlerinin uygulanması gerekir.
Mahkemece, psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacıdan oluşan üçlü bilirkişi heyetinden sosyal inceleme raporu alınmış, ancak düzenlenen raporda çocuğun mutat meskene iade koşullarının oluşup oluşmadığı incelenmemiş, velayet düzenlemesi açısından değerlendirme yapılmıştır. Mahkemece alınan sosyal inceleme raporu bu nedenle yetersizdir. Mahkemece iade halinde çocuğun fiziki veya psikolojik bir tehlikeye maruz kalıp kalmayacağı ya da başka bir şekilde müsamaha edilemeyecek bir duruma düşeceği yolunda ciddi bir riskin bulunup bulunmadığı konusunda sosyal çalışmacı, psikolog veya pedagog gibi uzmanlardan oluşan heyetten rapor alınarak sonucu uyarınca çocuğun iadesi hususunun değerlendirilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeksizin eksik inceleme sonucu yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple bölge adliye mahkemesinin esastan ret kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, istek halinde temyiz peşin harcının yatıran Alaaddin'e geri verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi. 01.11.2021 (Pzt.)