"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1466 E., 2022/1516 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : Nevşehir Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/955 E., 2022/148 K.
Taraflar arasındaki ziynet ve çeyiz eşyalarının iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince ziynet eşyası yönünden kısmen reddine, kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen davanın açılmamış sayılmasına, kısmen feragat nedeniyle reddine, çeyiz eşyası alacağı yönünden ise kısmen kabulüne, kısmen reddine, kısmen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) öngördüğü yargılama sistemine göre ilk derece mahkemesinin kesin olmayan kararına karşı önce istinaf yoluna başvurulabilmektedir. İstinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, başvuran tarafın istinaf başvurusunun usulden ya da esastan reddine karar verilebilir veya ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulabilir. Bu durumda Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı, istinaf başvurusu reddedilen tarafın ya da istinaf incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeni hüküm kurulması hâlinde aleyhine karar verilen tarafın temyiz hakkı bulunmaktadır. Başka bir deyişle istinaf başvurusunun reddi hâlinde Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı temyiz hakkı sadece istinaf başvurusu reddedilen tarafa ait olup bu hâlde ilk derece mahkemesi kararını istinaf etmeyen tarafın temyiz hakkı bulunmadığı gibi ilk derece mahkemesi kararını sınırlı olarak istinafa getiren tarafın açıkça istinaf etmediği konularda da temyiz hakkı bulunmamaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, İlk Derece Mahkemesince davacı kadının kısmen kabul edilen çeyiz alacağına ilişkin hüküm davalı tarafça istinaf edilmediğinden kesinleşmekle davalı vekilinin çeyiz alacağı yönünden temyiz isteminin reddine karar vermek gerekir.
Davalı vekilinin sair temyiz itirazları yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 2013 tarihinde evlendikleri, davalı ve ailesinin müvekkiline kötü muamelede bulunduklarını, davalının müvekkilini dövmesi nedeniyle müvekkilinin şikayetçi olduğunu ve davalının ceza aldığını, müvekkilinin davalının şiddet, tehdit, darp ve hakaretleri nedeniyle kişisel eşyalarını dahi alamadan evden ayrıldığını ve boşanma davası açtığını, müvekkiline düğünde takılan ziynetler ve paralar ile diğer eşyalarının davalıda kaldığını, dava dilekçesinde belirtilen 80 çeyrek altın, 28 adet 22 ayar tanesi 22-25 gr burma ve kalın bilezik, 3 adet kalın 25 gr mega bilezik, 10.000,00TL, 22 ayar set, tek taş yüzük alyans, küpe, 2 kolyeden oluşan ziynet eşyalarının ve diğer eşyaların davacı müvekkile aynen, olmadığı takdirde mislen iadesine, ziynetlerin ve eşyaların bulunmaması halinde bedellerinin bilirkişi marifeti ile hesaplanmasına sonra ortaya çıkacak değerlerinin tam olarak tespiti ile dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte harca esas değer olmak üzere fazlaya ilişkin hak ve alacaklarının saklı kalması kaydı ile 12.000,00 TL’nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı vekili 30.11.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile, ziynet alacağı talebini, her biri 462,00-TL den toplam 8.316,00TL olan 18 adet çeyrek altın, 1 adet yarım altın 886,00TL, 1.180,00 TL nakit para, 20 Euro, 1 adet set 14.850,00-TL, 1 adet alyans 776,00TL, 3 adet kalın mega bilezik her biri 6.800,00-TL den 20.400,00TL, her biri 5.440,00TL den toplam 114.240,00TL değerinde 21 adet burma bileziğin aynen olmadığı takdirde 162.286,00TL bedelinin iadesi yönünde ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki iddiaları kabul etmediklerini, tarafların arasındaki boşanma dosyasının devam ettiğini, davacının şiddet nedeniyle evi terk etmediğini, kendi isteği ile evden ayrıldığını, müvekkilinin bu durumu sabah öğrendiğini, davacı kadının bir kısım belirtilen eşyaları çeyiz olarak getirdiğini ancak bunlar dışında talep edilen ev eşyalarının erkek tarafından alındığını, düğünde takılan ziynetlerin talep edilenden az olduğu ve bunların davacının elinden almadığını, ziynetlerin davacıda olduğunu belirterek davanın reddine, mahkeme masrafları ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 18 adet çeyrek altın, 1180 TL ve 20 Euro değerindeki nakit para, 1 adet set, 1 adet alyans yüzük, 3 adet kalın mega bilezik, 21 adet kalın ve burma bilezik yönünden; davacının şiddet gördüğünün sabit olduğu ancak tüm tanık beyanlarından anlaşılacağı üzere davacının evi bir çanta ile terk ettiği ve evden kovulduğunun da sabit olmadığı, her ne kadar davacı tanıkları çantanın boş olduğunu beyan etseler de davacının eşyalarını topladığına bizzat şahit olan davalı tanıklarının bulunduğu, ayrıca davacının evden ayrılırken boş çanta almasının da hayatın olağan akışına aykırı olacağı ve son olarak davacının evden ayrılışına ve yanına eşya alıp almadığına ilişkin beyanlarının da çelişkili olduğu gözetilerek davacının çantasının boş olmadığının kabul edildiği, davacı evden kovulduğunu ve evden hiçbir eşya almadan ayrıldığını ispatlayamadığından 18 adet çeyrek altın, 1180 TL ve 20 Euro değerindeki nakit para, 1 adet set, 1 adet alyans yüzük, 3 adet kalın mega bilezik, 21 adet kalın ve burma bilezik yönünden davanın esastan reddine karar verilmesi gerektiği,1 adet yarım altın yönünden; davacının dava dilekçesinde 1 adet yarım altına ilişkin herhangi bir talebi bulunmazken ıslah dilekçesinde bu eşya yönünden de istemde bulunduğu, dava dilekçesinde talep edilmeyen ve ıslah dilekçesiyle de davaya dahil edilmesi mümkün olmayan 1 adet yarım altına ilişkin usulüne uygun açılmış bir davadan söz edilemeyeceğinden bu eşya yönünden dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği, 62 adet çeyrek altın, 7 adet kalın ve burma bilezik, küpe, tektaş yüzük, 2 tane kolye yönünden; davacının, dava dilekçesinde tüm ziynetlere ve eşyalara yönelik dava değerini 12.000,00 TL olarak gösterdiği, ıslah dilekçesinde ise dava değerini ziynet ve eşyalarına paylaştırırken sadece 18 adet çeyrek altın ile 21 adet kalın- burma bilezikten bahsettiği, küpe, tektaş yüzük ve 2 tane kolyenin ıslah dilekçesinde hiçbir şekilde yer almadığını, dava dilekçesinde yer alırken ıslah dilekçesinde yer verilmeyen 62 adet çeyrek altın, 7 adet kalın ve burma bilezik, küpe, tektaş yüzük ve 2 tane kolye bulunduğu, ıslah dilekçesiyle dava dilekçesinde belirtilen 12.000,00 TL dava değerinin de her eşya için ayrı ayrı belirtildiği ancak 62 adet çeyrek altın, 7 adet kalın ve burma bilezik, küpe, tektaş yüzük ve 2 tane kolye yönünden herhangi bir dava değerinin gösterilmediği, sayılan bu ziynetler yönünden dava değerinin davanın başlangıcından itibaren "0" değerli olarak gösterildiğinden ve bu eşyalara ilişkin dava değeri göstermek artık mümkün olmadığından herhangi bir dava değeri olmayan ve olamayacak bu eşyalar yönünden davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiği, 8692 TL değerindeki nakit para yönünden; davacı taraf dava dilekçesinde nakit olarak 10.000,00 TL talebinde bulunurken ıslah dilekçesinde netice-i talebini 1.180 TL ile 20 Euronun karşılığı olan 128,00 TL'nin toplamı olan 1308,00 TL'ye indirdiğinden indirilen 8.692,00 TL miktarlık kısımdan Yargıtay kararlarınca davacı tarafın zımnen feragat ettiği kabul edilmiş ve bu nedenle bu miktar yönünden davanın zımnen feragat nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği, çeyiz eşyalarından Güral Marka 24 Parça Tencere Takımının, Güral Marka 24 Kişilik Çatal Bıçak Takımının, Arçelik Marka Çamaşır Makinesinin, Arçelik Marka Mikrodalga fırının ve Arçelik Marka Buzdolabının tanık beyanlarından davacının çeyiz eşyaları olduğu ve bu eşyaların davalıda kaldığının anlaşıldığı, 2 parça gümüşlük yönünden ise; davacı tarafın dava dilekçesinde 2 parça gümüşlük talep etse de dava tarihinde davacı taraf dava değerini 12.000,00 TL olarak göstermiş ve ıslah dilekçesinde dava değerini eşya kalemlerine ayrı ayrı bölmüş, bunu yaparken de iki parça gümüşlük ıslah dilekçesinde zikredilmediği gibi, bu eşyaya ilişkin herhangi bir dava değeri de belirtilmediği gerekçesi ile; davanın kısmen kabulü ile;
18 adet çeyrek altın, 1180 TL ve 20 Euro değerindeki nakit para, 1 adet set, 1 adet alyans yüzük, 3 adet kalın mega bilezik, 21 adet kalın ve burma bilezik yönünden davanın reddine,
1 adet yarım altın yönünden karar verilmesine yer olmadığına,
62 adet çeyrek altın, 7 adet kalın ve burma bilezik, küpe, tektaş yüzük, 2 tane kolye yönünden davanın açılmamış sayılmasına,
8692 TL değerindeki nakit para yönünden davanın zımnen feragat nedeniyle reddine,
1 adet Güral Marka 24 Parça Tencere Takımının davalı tarafından davacıya aynen iadesine, mümkün olmaması halinde eşyaya karşılık gelen 350,00 TL’nin 10 TL'sinin dava tarihi olan 16/12/2019'den, 340,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 30.11.2021’den itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
1 adet Güral Marka 24 Kişilik Çatal Bıçak Takımının davalı tarafından davacıya aynen iadesine, mümkün olmaması halinde eşyaya karşılık gelen 150,00 TL’nin 10 TL'sinin dava tarihi olan 16/12/2019'den, 140,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 30.11.2021’den itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
1 adet Arçelik Marka Çamaşır Makinesinin davalı tarafından davacıya aynen iadesine, mümkün olmaması halinde eşyaya karşılık gelen 500,00 TL’nin 10 TL'sinin dava tarihi olan 16/12/2019'den, 490,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 30.11.2021’den itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
1 adet Arçelik Marka Mikrodalga fırının davalı tarafından davacıya aynen iadesine, mümkün olmaması halinde eşyaya karşılık gelen 200,00 TL’nin 10 TL'sinin dava tarihi olan 16/12/2019'den, 190,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 30.11.2021’den itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
1 adet Arçelik Marka Buzdolabının davalı tarafından davacıya aynen iadesine, mümkün olmaması halinde eşyaya karşılık gelen 750,00 TL’nin 10 TL'sinin dava tarihi olan 16/12/2019'den, 740,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 30.11.2021’den itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2 parça gümüşlük yönünden davanın açılmamış sayılmasına, diğer ev eşyası talepleri yönünden davanın esastan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; tarafına hiç bir kesin süre verilmeden ihtarat yapılmadan davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin kanuna aykırı olduğunu, olay günü davacı kadının fiziksel şiddet ile evden ayrılmak zorunda kaldığını, davalının bu olay nedeniyle yargılanıp ceza aldığını, kadının reddedilen ziynet eşyalarını üzerinde taşıyıp götürmesinin mümkün olmadığını, davacının şiddet gördüğünün sabit olması durumunun da ispat külfetinin davalıya geçtiğini, ıslah için süre verilse de davayı aydınlatma kapsamında açıklama yapmak için süre verilmediğini, açılmamış sayılmasına ve zımmen feragata ilişkin kararın gerekçesiz olduğunu, tanık ...’ın davalı ile arasında sorun olması nedeni ile beyanının hükme esas alınamayacağını, mahkemenin üstün tuttuğu tanık beyanlarını gerekçesinde belirtmediğini, mahkemenin hangi eşyaya ilişkin davanın reddedildiği, neden ret kararı verildiğinin belirtilmediğini, çeyiz eşyaları yönünden davanın reddine karar verilmesinin usule aykırı olduğunu, rapora itirazları dikkate alınmadan hüküm kurulduğunu, davacı lehine ve aleyhine hükmedilen vekalet ücretinin yanlış hesaplandığını belirterek verilen kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek; ziynet talebi hakkında verilen karar ile kısmen reddedilen ve açılmamış sayılmasına karar verilen çeyiz eşyası alacağı yönlerinden kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tarafların boşanma ve ceza dosyası içeriğinden davacı kadının evden şiddete maruz kalarak ayrıldığının sabit olduğu, bu durumda davalının davacının evden giderken ziynet eşyalarını da yanında götürdüğünü ispat etmesi gerektiği halde toplanan deliller ve alınan tanık beyanlarıyla ispat edemediği gözetilerek davacı vekilinin düğünde kadına takıldığı belirlenen 18 adet çeyrek altın, 1.180 TL nakit para, 1 adet set, 1 adet alyans yüzük, 1 adet kalın mega bilezik, 21 adet kalın ve burma bilezik yönünden istinaf başvurusunun kabulü ile davacının 18 adet çeyrek altın, 1.180 TL nakit para,1 adet set, 1 adet alyans yüzük, 1 adet kalın mega bilezik, 21 adet kalın ve burma bilezik yönünden davasının kabulüne, davacı tarafça istenen 2 adet mega bileziğin davacıya takıldığı görüntülerle ispat edilemediğinden ve davacı tarafça yemin deliline de başvurulmadığından 2 adet mega bileziğe ilişkin talebin reddine, davacının dava dilekçesinde belirtmeyip ıslah dilekçesi ile talep ettiği 20 Euro (128 TL) yönünden usulüne uygun açılmış dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına, yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden de bu doğrultuda yeniden hüküm kurulmasına, sair istinaf sebepleri yönünden karar usul ve yasaya uygun olduğundan davacı vekilinin yerinde görülmeyen sair istinaf sebeplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının ev eşyalarının küçük bir kısmını çeyiz olarak getirdiği belirtilmesine rağmen kısmen kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu, ziynetlerin talep kadar olmadığı var olan ziynetlerinden kadın tarafından götürüldüğü, kadının kabul edilen ziynet alacağı ile sebepsiz kazanç elde ettiği, ziynet alacağı davasının da reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek; ziynet ve çeyiz alacağı davalarının kısmen kabulü yönünden kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından açılan ziynet ve çeyiz alacağı davasında, ziynet alacağının kısmen kabulü yasal şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 1 inci, 2 nci, 6 ncı, 220, 222, 226 ncı maddeleri, 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri...
3.Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı erkeğin, davacı kadının kısmen kabul edilen çeyiz alacağına yönelik temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2.Davalı vekilinin diğer hususlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
9.989,79 TL İlam H.
2.541,75 TL Peşin H.
7.448,04 TL Kalan H.
397,80 TL TBH.
1-ŞC-KFP-SE-SD