"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davacı-karşı davalı erkeğin dava devam ederken ölümü ile kadının kusurlu olduğunun tespiti ile miras hakları yönünden kadının davacı-karşı davalı müteveffa erkeğe mirasçı olamayacağı, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları kaybettiğine, kadının davası hakkında da karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalı-karşı davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kısmen kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı-karşı davalı erkek mirasçısı küçük ... kayyımı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı-karşı davalı müteveffa vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kadının birlik görevlerini yerine getirmediğini, müşterek çocuğa şiddet uyguladığını, güven sarsıcı davranışları olduğunu, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını belirterek tarafların boşanmalarına, velâyetin müvekkiline verilmesine, erkek lehine 20.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Dava sırasında davacı-karşı davalı erkek 11.04.2017 tarihinde vefat etmiş, yasal mirasçı yaşı küçük müşterek çocuğa kayyım tayini için ihbarda bulunulmuş, ... 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 16.04.2018 tarih 2018/518 Esas ve 2018/508 sayılı kararı ile çocuğa ... kayyım olarak atanmış, kesinleşen kayyım kararı gereğince kayyım duruşmada çocuk adına kusur tespiti yönünden davaya devam ettiklerini bildirmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davacı kadın vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; iddiaların yerinde olmadığını, erkeğin kıskançlığı, psikolojik ve fiziksel şiddeti, dışarı çıkmasına ve ailesi ile görüşmesine izin vermemesi, tehdit etmesi, tecavüzü, çocuğa da fiziksel şiddet ve tehdidi gibi sebeplerle evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını belirterek tarafların boşanmalarına, erkeğin davasının reddine, karşı davada tarafların boşanmalarına, velâyetin müvekkiline verilmesine, müvekkili için aylık 500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, müşterek çocuk için aylık 500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, 100.000,00 TL maddî ve 100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı-karşı davacı kadın vekili 08.06.2017 tarihli celsede davacı-karşı davalı erkeğin ölümü ile boşanma davasının konusunun kalmadığını, kendi açtıkları boşanma davasını sürdürmediklerini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı-karşı davalı erkeğin dava devam ederken öldüğünü, müteveffa davacı-karşı davalı erkeğin mirasçılarından küçük . ile diğer mirasçı anne davalı-karşı davacı kadın arasında menfaat çatışması bulunması sebebiyle küçük .'e kayyım tayin edildiği kayyımın davaya kusur tespiti yönünden devam ettiğini bildirdiği, davaya kusur tespiti yönünden devam edildiği belirtilerek evlilik birliğinin dava tarihi itibariyle temelinden sarsıldığı, davalı-karşı davacı kadının evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olacak derecede kusurlu bulunduğunun tespiti ile miras hakları yönünden kadının davacı müteveffa.' a mirasçı olamayacağı, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları kaybettiğine ilişkin istemin kabulüne, daha önce davasını takip etmeyeceğini beyan eden kadının tefrik edilen davası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin hüküm kurulduğundan davalı-karşı davacı kadının davası hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararını davalı-karşı davacı kadın vekili istinaf etmiştir.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı-karşı davacı kadın vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; müvekkilinin kusurunun ispatlanamadığını belirterek kararı kusur belirlemesi ve kadının erkeğe mirasçı olamayacağına, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları kaybettiğine ilişkin verilen hüküm yönünden istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı-karşı davacı kadına yüklenen kusurun yerinde olduğu, ancak İlk Derece Mahkemesince 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 181 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince sağ kalan eşin boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurlu olup olmadığına karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken davalı-karşı davacı kadının, davacı-karşı davalı müteveffa erkeğe mirasçı olamayacağına, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları kaybettiğine ilişkin istemin kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığı, kaldı ki kayyımın sadece diğer tarafın kusurunun tespitini talep ettiği gerekçesi ile bu yönden verilen hükmün kaldırılması ile davalı-karşı davacı kadının boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurlu olduğunun tespitine karar verilerek kadının erkeğe mirasçı olamayacağına, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları kaybettiği yönünden verilen hüküm yönünden kadının istinaf talebinin kabulüne, diğer yönlere ilişkin istinaf talebinin ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen karar davacı-davalı erkek mirasçısı küçük ... kayyımı ... tarafından temyiz edilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı-karşı davalı erkek mirasçısı küçük ... kayyımı ... temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince kadının erkeğe mirasçı olamayacağına, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları kaybettiğine ilişkin verilen hükmün Bölge Adliye Mahkemesince kaldırılmasının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu, miras hakkına dokunmadan sadece kusur tespitinin kanunun beklediği amacı ortadan kaldırdığını belirterek bu yönlerden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı-karşı davalı erkeğin vefatı sebebiyle sağ kalan eşin kusur tespiti dışında miras hakları yönünden bir hüküm kurulup kurulamayacağı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Kanunu'nun 166 ncı maddesi, 181 inci maddesi ve 182 inci maddesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı-davalı erkek mirasçısı küçük ... kayyımı ... tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.