"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/158 E., 2023/544 K.
...
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tekirdağ 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/230 E., 2022/335 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince görevsizlik karar verilmiştir. Kararın davalı kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak görevli mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı kurum tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı hakkında 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu’nun (2828 sayılı Kanun) uyarınca 1991 yılında Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesince bakım ve korunma kararı alındığını, davacının annesinin kuruma verdiği dilekçesiyle ref kararı verilmesi istenmiş olduğu gerekçesiyle başvurduğunu, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda kabul kararı verildiğini, Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesince 1997 yılında verilen karara karşı evrak üzerinden karar verildiği gerekçesiyle temyiz başvurusunda bulunduklarını, Yargıtay 2. Hukuk Dairesince kararın görevden bozulduğunu, kurumdaki dosyada davacının annesine ait iki adet dilekçe bulunduğunu, yazıların hiçbirinin davacının annesine ait olmadığını, koruma kararının davalı kurumun başvurusu üzerine evrak üzerinde yapılan oynama ile annesinin beyanı olmadan kaldırıldığını, çocuğun yasal temsilcisine husumet yönetilmediği gibi kararın tebliğ de edilmediğini, 3413 sayılı kanunun 1.maddesi ile eklenen madde ile ergin olana kadar kurumda bakılan çocuklara tanınan haktan yararlanmak amacıyla bu davayı açtıklarını belirterek müvekkilinin 18 yaşını doldurduğu 18.11.1997 tarihine kadar fiilen devletin koruması altında olduğunun ve devlet memuru olabilme hakkını sağlayan 2828 sayılı Kanun'un 1 inci maddesi ve 3413 sayılı yasanın sağladığı haklardan yararlanmasının ve bu hakları kullanabilmesi için gerekli belgeyi alma hakkının bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; korunma kararının kaldırılmasının hukuksuz olduğu iddiasıyla Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/40 Esas sayılı dosyanın devam ettiğini, talep edilen sonucun aynı amaca yönelik olduğunu, derdestlik şartlarının mevcut olduğunu, maddî vakıaların tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturmayacağını, korunma kararının kaldırılmasında hukuka aykırılık olmadığını, sosyal hizmet uzmanınca hazırlanan rapora göre karar verildiğini, 1995 tarihli tüzüğün yürürlükten kaldırıldığını, çocukların işe yerleştirilmesine ilişkin işlemlerin yönetmelik hükümlerine göre yürütüldüğünü, yönetmelikte mahkemece yapılacak bir tespite yer verilmediğini, davacının ergin oluncaya kadar fiilen yurtta kalmadığını belirterek davanın usulden ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.Tekirdağ Aile Mahkemesinin12.04.2018 tarihli kararı ile davaya bakmakta çocuk mahkemesinin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş, karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2.İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin 2018/1777 Esas, 2018/950 Karar sayılı kararıyla tespit kararının çocuk mahkemesince verilmesi gerektiği, görevsizlik kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
3.Tekirdağ Çocuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen karara karşı istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin kesin nitelikteki kararı ile, dava konusu uyuşmazlığın çocuk mahkemesinin değil aile mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle kararın kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
4.Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin 17.03.2022 tarihli, 2022/13 D.İş sayılı kararı ile davaya bakmakta aile mahkemesinin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş, dosya görevli Tekirdağ Aile mahkemesine gönderilmiştir.
5.İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı ...'in babasının vefatı sonucu annesinin maddî imkansızlıklar nedeniyle davacıya bakamadığı gerekçesiyle Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 22.07.1991 tarih ve 1991/798 Esas - 1991/691 Karar sayılı kararı ile devlet koruması altına alındığı, yaklaşık 3-4 yıl sonra davacının izinli olarak annesinin yanına gittiği, davacının annesinin yurttan aranarak yurda çağrıldığı, tanığın beyanına göre okumasına izin verilmeden imzalatıldığı, tanığın sonradan okuduğunda davacıyı yurttan alması gerektiğinin söylendiği, tanık annenin ısrarı sonucu isteğinden sarfınazar ettiğine ilişkin belirtme yapılarak tanık anneye imzalatıldığı, davacı hakkında bu dilekçeye istinaden 17.01.1997 tarihli sosyal inceleme raporu düzenlenerek İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünün talebi üzerine Tekirdağ Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 27.01.1997 tarih 1997/40 Esas -1997/12 Karar sayılı kararı ile korunma kararının kaldırılmasına karar verildiği, davacının izinli sayılma isteği ile annesinin yanına gittiği, annesini davacı hakkındaki korunma kararının kaldırılmasına ve davacının sürekli olarak yanında kalmasına ilişkin bir talebinin olmadığı gibi mahkemece verilen ref kararında da davacı ya da annesine husumet yöneltilmediği, verilen kararın tebliğ de edilmediği, bu itibarla davacının kesinleşmemiş bir kararla kurumla ilişiğinin kesildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının 2828 sayılı Kanun’da belirtilen haklardan yararlanabilmek adına açmış olduğu bu davada hukuki yararı bulunduğu gerekçesi ile davacı ...'in 18 yaşını doldurduğu tarihe kadar devletin bakım ve koruması altında olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasına, bu yönden yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; cevap dilekçesindeki beyanlarını tekrarlayarak kararın hukuka aykırı olduğunu, delillerin değerlendirilmesinde ve takdirinde hatalı davranıldığını ileri sürerek kararın tümü yönünden kaldırılmasını, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tespit isteği 2828 sayılı Kanundan kaynaklanmakta olup Yargıtay ilamları kapsamında bu davaya bakma görevinin çocuk mahkemelerinin görev alanında olduğu, Tekirdağ'da çocuk mahkemesi bulunmakta olduğunu, söz konusu davaya ilişkin daha önce çocuk mahkemesince verilen kararın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Ceza Dairesi tarafından davaya bakmakta aile mahkemesi görevli olduğundan bahisle kaldırıldığını, bu kapsamda çocuk mahkemesince görevsizlik kararı verildiği ve söz konusu kararın kesinleştiği, bu haliyle Tekirdağ Aile Mahkemesinin görev hususunun kesinleşmiş olması nedeniyle görev konusunda yeniden inceleme yapılmadığı; davacının korunma kararının Tekirdağ Asliye Hukuk Mahkemesince 27.01.1997 tarihinde kaldırıldığı ve ergin olmadan kurumdan ayrıldığının dosya kapsamında sabit olduğu, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) inci alt bendi gereğince davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığını, tanık olarak dinlenilen davacı annesinin dilekçelerinde oynama yapıldığını beyan ettiğini, kaldırma kararı veren Sulh Hukuk Mahkemesinin dosya üzerinden karar verdiğini ve kararın kesinleşmediğini, dolayısıyla kesinleşmemiş mahkeme kararının hükme esas alınamayacağını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının tümü yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ergin olduğu tarihe kadar devlet korumasında kalıp kalmadığının tespiti noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
2828 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri, mülga tüzük maddeleri, 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci maddesi ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, delillerin takdirinde hata görülmemesine göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...
...