"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1626 E., 2023/2235 K.
KARAR : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2022/37 E., 2022/315 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tecili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince kararın kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; dava konusu Çanakkale ili, ... ilçesi, ... mahallesi 140 ada, 4 parseldeki kayıtlı ve davalılardan ... adına kayıtlı arsa vasıflı taşınmaz üzerine davacı tarafından yapılmış ev olduğunu, ortak çocukları ile birlikte uzun yıllardır bu evde yaşadıklarını ve evin aile konutu olarak kullanıldığını, davalılardan eşi ...'in bu taşınmaz üzerine ipotek yaptırıp satılmasına sebep olduğunu, bu durumun kendisinden saklandığını, satış işlemleri sonucu taşınmazın 3. kişi olan ve aralarında husumet bulunan eşinin kardeşi diğer davalı ...’e satıldığını öğrendiğini, ihale alıcısı ... tarafından alınan bu yerin aile konutu olduğu açıkça bilindiği halde, taşınmazın satın alındığını, davalı ... zamanında itiraz ve ihalenin feshi davası açmadığından ihalenin kesinleştiğini, kendisinin tahliye emrine itiraz ettiğini, davalı ...'in okuma yazma bilmediğini, okuma yazma bilmeyen davalı ... tarafından Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifinden aldığı krediye karşılık aile konutu olarak kullandıkları taşınmazın müvekkilinin rızası ve muvafakkatı alınmadan ipotek yapıldığını, icra dairesi tarafından ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla taşınmazın diğer davalı ... ...'e satıldığını, okuma yazma bilmeyenin parmak izi ve iki tanık imzasının Tapu Müdürlüğünce ilgili ipotek tutanaklarında kayıtlara geçmediğini, bedeli işletme kredisi borcuna karşılık olarak verilen bu ipoteğin sakat ve yolsuz olduğunu bildirerek, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca taşınmaza aile konutu şerhi konulmasına, taşınmazın aile konutu olduğunun tespitine, davalı ... adına geçen taşınmaz üzerine mahkemede dava açıldığına dair tehir-i icra ve tedbiren satılamaz şerhi konulmasına, açıklanan sebeplerle tapu kaydının iptaline, davalı ... adına tesciline, tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulmasına ilişkin talebinin kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde; davacının iddialarının asılsız olduğunu, dava konusu taşınmazı ... İcra Müdürlüğünün 2016/430 satış sayılı dosyası üzerinden satın aldığını, tapu kaydında iddia edildiği gibi aile konutu şerhi olmadığını bildirerek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... cevap dilekçesinde; davacı ...'in eşi olduğunu, kendisinin okuma yazması olmadığını, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifinden kredi almak için dava konusu taşınmaza ipotek koydurduğunu, aldığı krediyi ödeyemediğini, ... İcra Müdürlüğünün 2016/430 Esas sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla taşınmazın davacıdan habersiz satıldığını, taşınmazı kardeşi diğer davalı ...'in aldığını, kendisinin suçlu ve hatalı olduğunu beyan etmiştir.
3.Davalı ... Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi vekili cevap dilekçesinde; davacının iddialarının asılsız olduğunu, davacının haksız kazanç peşinde olup kötü niyetli olduğunu bildirerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 23.05.2019 tarih ve 2017/432 Esas, 2019/329 Karar sayılı kararı ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kooperatifinin davalı ...'e kredi kullandırdığı ve krediye karşılık teminat olarak üzerinde aile konutunun bulunduğu taşınmazın ipotek edildiği, her ne kadar düzenlenen sözleşmede eşin rızasının bulunmadığı görülmüş ise de bu rızanın mutlaka yazılı olarak verilmesi gerekmediğinden davalı tanıklarının dinlendiği, dinlenen tanık ... K.'nin anlatımı ile davacı tarafın ipotek istenirken durumdan haberdar olduğu ve tepki vermediğini, kredi ve ipotek şartlarının hem davacı hem de davalı tarafından yerine getirileceğin beyan ettikleri, yine dinlenen tanık ... C'nin beyanına göre davacının her şeyden haberinin olduğu ve ipotek alınacağı ile ilgili sözlü rızasının bulunduğunun bildirildiği, bu nedenle davacının rızasının bulunduğu kanaatinin oluştuğu hasıl olsa dahi gerçekleştirilen satışın tarafların iradesi ile değil ... İcra Dairesinin 2016/430 Esas sayılı dosyasında cebri icra yolu ile sağlandığı, neticede cebri icra satışı ile mülkiyetin davalı ...'e geçtiği, 4721 sayılı Kanun'un 1023 üncü maddesine göre iyiniyetli bu kazanımın korunacağı ve davacının da yapılan işlemlere rızasının bulunduğu görülmekle davanın reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafından reddedilen davası yönüyle istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 10.12.2021 tarih ve 2019/1626 Esas, 2021/1797 Karar sayılı kararı ile; görevli mahkemenin aile mahkemesi olduğu gerekçesiyle dosyanın görevli aile mahkemesine gönderilmek üzere kararın kaldırılmasına karar verilmişti.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... İcra Müdürlüğü'nün 2016/340 Esas sayılı dosyası incelendiğinde, dava konusu taşınmazın 30.03.2017 günü yapılan açık artırma ile ihalesinin yapıldığı, ihalenin itiraz edilmeden kesinleştiği, davanın lehine ipotek hakkı tanınan ... Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifince ipotek hakkına dayalı takip başlatılıp, satış ve tescil işlemleri gerçekleştikten sonra 25.09.2017 tarihinde açıldığı ve bu tarih itibarıyle dava konusu taşınmaz üzerinde ipotek hakkı bulunmadığı, ayrıca dava konusu taşınmaz cebri icra sonucu satılmakla, davalı erkek adına kayıtlı olmaktan çıkarak, ihalede satın alan davalı ...'in mülkiyetine geçtiği, 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi uyarınca işlemin diğer eşin rızasına bağlı olmaktan çıktığı, dava açıldığı tarih itibariyle taşınmazın aile konutu niteliğini yitirmiş olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesiyle; İlk Derece Mahkemesi kararının davanın kabulüne karar verilmek üzere kaldırılmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.11.2023 tarihli ve 2023/1626 Esas, 2023/2235 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin/ Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesiz olduğunu, aile konutuna ipotek yapılırken alacaklı kooperatif tarafından eşin rızasının yazılı olarak alınmadığı, borçlu ...'in okuma ve yazma bilmediğini, okuma, yazma bilmeyenin parmak izi ve iki tanık imzası ile alınması gerekirken tapu müdürlüğü ve ilgili ipotek tutanaklarında bu zorunlu hukuki şekil şartının kayıtlara geçmediğini ileri sürerek reddedilen davası yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davaya konu tüm taşınmazlar yönünden davacının 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesindeki korumadan faydalanıp faydalanamayacağı, aile konutu olan taşınmazın satışı yönünden el ve işbirliğinin ispat edilip edilmediği, davanın kabulü gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 6 ncı ve 194 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.