"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/266 E., 2024/235 K.
DAVA TÜRÜ : Ziynet Eşyalarının Aynen Mümkün Olmaması Halinde Bedelinin İadesi ile Tapu İptali ve Tescil, Mümkün Olmaması Halinde Katkı Payı ve Katılma Alacağı
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2015/747 E., 2023/28 K.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmiş olup kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 18.03.2025 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde duruşmalı temyiz eden davalı ... ve vekili Av.... ile karşı taraf davacı ... ile vekili Av. ... geldiler. Gelenlerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen günde Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı erkek vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı erkek vekilinin katkı payı alacağına yönelik temyiz itirazlarının incelemesinde;
Hakim, tarafların talep sonucu ile bağlı olup kararında taleplerin herbiri hakkında verilen hükmü göstermesi gerekir (HMK md. 26, 297/2).
Somut olayda, davacı kadın vekilinin dava dilekçesinde 01.01.2002 tarihinden önce edinilen mallar yönünden de mal rejiminin tasfiyesini talep ettiği, vekâletnamesinde davadan feragat yetkisi bulunan davacı kadın vekilinin 19.10.2022 tarihli dilekçesi ile 01.01.2002 tarihinden önce edinilen mallara yönelik katkı payı alacağı talebinden feragat ettiğini açıkça, kayıtsız ve şartsız olarak bildirdiği, ancak Mahkemece işbu talep yönünden olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmaktadır.
O halde, Mahkemece, davacının 01.01.2002 tarihinden önce edinilen mallara yönelik katkı payı alacağı talebinin feragat nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, bu husus da karar verilmemiş olması usul ve kanuna aykırı olmuş, bozmayı gerektirmiştir.
3. Davalı erkek vekilinin 14933 ada 17 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının incelemesinde;
TMK'nin 222/1. maddesi uyarınca, belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. TMK'nin 222/3. maddesi uyarınca da, bir eşin bütün malları, aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş maldır.
Ayrıca, ispat yükü TMK'nin 6/1. maddesinde “... Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür. ... ” ve HMK'nin 190. maddesinde de, “... İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir./ Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda öngörülen istisnalar dışında, karşı taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir. ...” şeklinde düzenlenmiştir.
Yukarıda açıklanan kanuni düzenleme ve ilkeler uyarınca yapılan incelemede; Mahkemece, 14933 ada 17 parsel sayılı taşınmaz yönünden yazılı şekilde karar verilmiş ise de, işbu taşınmaz yönünden yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir. Şöyle ki, davalı erkek vekilinin cevap dilekçesinde davalının Siemens'ten aldığı 62.000,00 Euro kıdem tazminatı ile tasfiye konusu taşınmazın arsasının alınarak üzerine bina inşa edildiğini iddia ettiği, ancak Mahkemece işbu taşınmazın edinilmesinde kıdem tazminatının kullanıp kullanılmadığını yönelik deliller toplanmadan ve değerlendirilmeden karar verildiği anlaşılmaktadır.
O halde, Mahkemece, davalının kişisel mal savunmasına yönelik delilleri toplanıp değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi hatalı olmuş, bozmayı gerektirmiştir.
4. Davalı erkek vekilinin banka hesaplarına yönelik temyiz itirazlarının incelemesine gelince;
Somut olayda, Mahkemece, banka hesapları yönünden yazılı şekilde karar verilmiş ise de, banka hesapları yönünden yapılan araştırma ve inceleme de yeterli değildir. Şöyle ki, davalının 01.01.2002 tarihinden önce edinilen mallara davacının katkısının olmadığını iddia ettiği, davacı vekilinin 19.10.2022 tarihli dilekçe ile 01.01.2002 tarihinden önce edinilen mallara yönelik katkı payı alacağı talebinden feragat ettiği, ancak banka hesaplarının açılış tarihinden itibaren, özellikle 01.01.2002 tarihinden önceki döneme ilişkin dökümleri getirtilmeden mal rejiminin sona erdiği tarihteki mevcut para yönünden katılma alacağının hesaplandığı anlaşılmaktadır.
O halde, Mahkemece, ilgili bankalara yeniden yazı yazılarak davalıya ait banka hesaplarının açılış tarihinden itibaren hesap dökümleri getirtilerek 01.01.2002 tarihinden önce davalının banka hesaplarında para bulunması ve bu paranın boşanma dava tarihinde mevcut olan paraların kaynağı olduğunun anlaşılması halinde kişisel mal denkleştirmesi yapılması gerekirken bu yönde bir araştırma ve inceleme yapılmadan karar verilmesi hatalı olmuş, bozmayı gerektirmiştir.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı erkek vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile, temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının (2), (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan sebeplerle BOZULMASINA,
3. Davalı erkek vekilinin bozma kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
Duruşma için takdir olunan 28.000,00 TL vekâlet ücretinin Döne'den alınarak ...'a verilmesine,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.