"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/62 E., 2023/587 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ağrı 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/284 E., 2022/563 K.
Taraflar arasındaki boşanan eşler arasında çeyiz senedinden kaynaklanan eşya bedelinin tahsili amacıyla yapılan icra takibine vaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince görevsizlik kararı verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesi ile; çeyiz sözleşmesinden kaynaklanan eşya bedelinin tahsili amacıyla davalı tarafça yapılan icra takibine itirazın iptalini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) yürürlük tarihi olan 01.01.2002 tarihinden sonra açıldığı, uyuşmazlığın çözümünde eşler arasındaki mal rejimini düzenleyen 4721 sayılı Kanun'un 202 ve devamı maddeleri ile aynı yasanın eşin diğer eşte kalan mallarının geri alınmasına ilişkin 226 ncı maddesi ve değer artış payını düzenleyen 227 nci maddesinin de tartışılması gerektiği, bu maddelerin de Türk Medeni Yasasının 2 nci kitabında yer aldığı ve aile mahkemesinin görevi kapsamında olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Aile Mahkemesince çözümlenmesi gerektiği, yargılamaya daha önce aile mahkemesi sıfatıyla bakılmadığından esasın kapatılarak devir kararı verilmesi mümkün olmadığından ve ilimizde 01.09.2022 tarihinden itibaren Aile Mahkemesi kurulduğundan itirazın iptali davasına konu takip dayanağı çeyiz senedi olmakla ve yargılamaya daha önce aile sıfatıyla bakılmadığından devir kararı verilemeyeceği göz önüne alarak dava dilekçesinin görev yönünden reddi ile mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davanın niteliği itibariyle eda davası niteliğinde olduğu, görevli Mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçeleri ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; "...davacı ... Kormazer ve davalı Habib Kaya'nın 8.10.2014 tarihinde evlendikleri, Ağrı 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) 24.11.2016 tarihinde kesinleşen 2015/79 E. 2016/800 K. sayılı kararıyla boşandıkları, alacaklı davacı ... tarafından borçlu davalı Habib Akkaya aleyhine 13.10.2014 tarihli senet alacağına dayanılarak başlatılan ilamsız icra takibine yapılan itiraz üzerine Ağrı İcra Dairesinin 2018/2038 E. sayılı dosyasında takibin durdurulduğu, alacaklı Gamze tarafından 20.07.2018 tarihide açılan itirazın iptali davasının Ağrı 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/284 esasına kaydedildiği ve mahkemece 21.10.2022 tarihli kararıyla dava dilekçesinin görev yönünden reddi ile, mahkemenin görevsizliğine karar verildiği, icra takibine konu 13.10.2014 tarihli senet aslı incelendiğinde ise çeyiz senedi olduğu ve davalı ... tarafından imzalandığı anlaşılmaktadır. O halde 4787 sayılı Yasa gereğince davaya bakmakla aile mahkemesinin görevli olduğu, aile mahkemesi bulunmadığında ise asliye hukuk mahkemelerinin aile mahkemesi sıfatı ile bakmakla görevli olduğu anlaşılmaktadır.
Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 27.09.2019 tarih ve 1584 sayılı kararıyla aile mahkemesinin bulunmadığı ve iki veya daha fazla asliye hukuk mahkemesi bulunan yerlerde ise 2 numaralı asliye hukuk mahkemesinin aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıkları çözmekle görevlendirildiği anlaşılmaktadır.
Dava tarihi itibariyle Ağrı ilinde aile mahkemesi kurulu değildir. Ağrı 3. Asiye Hukuk Mahkemesince yargılama boyunca ve Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 27.09.2019 tarih ve 1584 sayılı kararından sonra dahi davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakılmadığı gibi görevsizlik kararıyla dosya Ağrı 2. Aliye Hukuk Mahkemesine de gönderilmemiştir.
4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun,Geçici 1. Maddesinde ise " Aile mahkemesi kurulan yerlerde bu mahkemeler faaliyete geçtiğinde, yargı çevresi içerisinde ve görev alanına giren sonuçlanmamış dava ve işlerin yetkili ve görevli aile mahkemesine devredilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Ağrı ilinde 01.09.2022 tarihinde aile mahkemesi kurulduğuna göre, 4787 sayılı Yasanın Geçici 1. Maddesi uyarınca davaya Ağrı Aile Mahkemesince bakılması gerekmektedir. Ancak davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakılmadığından devri de mümkün bulunmamaktadır..." gerekçesiyle Mahkemece verilen görevsizlik kararınında yasa ve usule aykırılık görülmemesine göre, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, açılan davanın niteliği itibariyle Aile Mahkemelerinin görevine girip girmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun, 5133 sayılı Kanunla değişik 4. maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.