"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 1971/174 E., 1977/259 K.
DAVA TÜRÜ : Nüfus
Taraflar arasındaki nüfus davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne, davalı ...'nin anne adının ... olarak düzeltilmesine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı ... dava dilekçesinde özetle; davalılar ..., ... ve Dörtyol Nüfus Müdürlüğü aleyhine açtığı davada; murisi ... ...'ın ... ve ... isimli iki kadın ile evlendiğini, davalı ...'nin, ...'nın ... ile evliliğinden dünyaya geldiği halde her nasılsa nüfus kayıtlarında anne adının ... 'nın diğer eşi olan ... olarak yazıldığını, bu sebeple de davalı ...'nin ... olan ana adının iptali ile ... olarak tashihine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı ... mirasçısı ... 13.11.2019 tarihli dilekçesinde özetle, murisi ...'ın yukarıda açtığı dava sonunda Mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini ancak karar kesinleşmediğinden nüfusa işlenmediğini, yapılan araştırmalarda dosyanın kalemde bulunmadığını, daha sonra kendisinin aynı yönde dava açtığını, Mahkemece bu kez kesin hüküm nedeni ile verilen ret kararının temyiz incelmesini yapan Yargıtay 3. Hukuk Dairesince "Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1971/174 E. sayılı dosyasının derdest olduğundan bahisle davanın usulden reddine karar verilmesi" gerektiğinden bahisle düzelterek onandığını ileri sürerek Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1971/174 E. sayılı dosyasının ihyası için gerekli işlemlerin yapılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... davaya cevap vermemiştir.
2.Davalı ... 2001 tarihinde, ... ise 1325 tarihinde ölmüş olup ihya talebi sonrası mirasçılarına hem 1977 tarihli karar hem de yenileme dilekçesi tebliğ edilmiş, mirasçılar herhangi bir cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
1.Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesinin 20.05.1977 tarih ve 1971/174 E., 1977/259 K. sayılı kararı ile; 04.05.1320 doğumlu ...'ın ... olan ana adının iptali ile ana adının ... olarak tashihine karar verilmiştir.
2. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen ek kararıyla 4473 sayılı Kanun ve Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 30.01.2006 tarih ve 107 sayılı “Zayi Olan Dosyaların Yenilenmesi” ne ilişkin genelgesi gereği, 1971/174 Esas 1977/259 Karar sayılı dosyasının ihyasına, bir kısım davalılar vekili Av. ...'nun temyiz dilekçesi değerlendirilmek üzere Dosyanın Yargıtay ilgili hukuk dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bir kısım davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Temyiz eden davalılar vekili, ihya talebinin yerinde olmadığını, dosyanın ne şekilde bulunamadığının belli olmadığını, davacıların murisi ile müvekkilleri ve diğer mirasçılarının murisi ...'ın öz kardeş olduğunu ve nüfus kayıtlarında bir sıkıntı olmadığını, yerel mahkemenin hiçbir bilimsel araştırma yapmadan verdiği kararın hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4473 Sayılı Kanun ve Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 30.01.2006 tarih ve 107 Sayılı “Zayi Olan Dosyaların Yenilenmesi” ne ilişkin genelgesi gereği, 22.12.2022 tarihli ek karar ile ihyasına karar verilen Dörtyol Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1971/174 E. sayılı dava dosyasında davalı ... ...'ın anne adının düzeltilerek ... olarak tashihine karar verilmesinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk,
4473 sayılı Yangın, Yersarsıntısı, Seylâp veya Heyelân Sebebiyle Mahkeme ve Adliye Dairelerinde Ziyaa Uğrayan Dosyalar Hakkında Yapılacak Muamelelere Dair Kanun, 4473 sayılı kanun ve Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 30.01.2006 tarihli ve 107 sayılı “Zayi Olan Dosyaların Yenilenmesi” başlıklı Genelgesi, 1587 sayılı Nüfus Kanunu 46.madde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası
3. Değerlendirme
1.Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için Mahkemeden karar alınması zorunludur. İşte bu noktada, nüfus kütüğünde yer alan doğru olmayan kayıtlar, ilgilileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından açılacak olan kayıt düzeltme davası ile gerçek durumuna uygun hale getirilebilir ki, bu dava uygulamada nüfus kaydının düzeltilmesi davası olarak adlandırılmakta olup zamanaşımı ve hak düşürücü süreye bağlı olmayan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, her türlü kanıta başvurulabilir. Ayrıca aynı maddenin b) fıkrasına göre de; haklı sebeplerin bulunması halinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hakimden istenebilir.
2.Somut olayda; 1971 tarihinde davacı ... P. tarafından açılan davada; murisi ... ve ...'nin mirasçısı olarak gözüken ...'nin anne adının düzeltilmesi istenmiş ve dava kabul edilmiştir. Ne var ki, söz konusu mahkeme kararına ilişkin sadece karar örneği mevcut olup kararın kesinleşmediği, nüfus kaydına işlenmediği, dosya ile ilgili herhangi bir duruşma tutanağı ve dilekçelere ulaşılamadığı anlaşılmıştır. Bu sebeple davacının ölümü üzerine mirasçısı ... P.'nin talebi üzerine Mahkemece ek kararla 4473 sayılı Kanun ve Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 30.01.2006 tarih ve 107 sayılı “Zayi Olan Dosyaların Yenilenmesi” ne ilişkin genelge gereği, 1971/174 Esas 1977/259 Karar sayılı dosyasının ihyasına karar verilmiştir.
3.Nüfus kayıtlarının düzenli ve gerçeğe uygun olarak tutulması kamu düzeni ile yakından ilgilidir. Nüfus kayıtlarındaki istemlerle ilgili davalarda, Mahkemelerin hiçbir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunmaktadır. Dörtyol 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 20.05.1977 tarihli dava dosyasının yapılan tüm araştırmalara rağmen imha edildiği bildirildiğinden ve ilgili gerekli evraklar temin edilmediğinden, taraflara yeniden delillerini bildirmesi için süre verilip, bildirilirse tanıkları dinlenip gerekirse DNA incelemesi yapılarak diğer tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
28.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.