"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ANKARA 12. TÜKETİCİ MAHKEMESİ
Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının kısmen kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı tarafın istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; ...plakalı aracı 04/09/2009 tarihinde 101.480 TL bedel karşılığında davalı firmadan satın aldığını, davalı hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 2015/69486 soruşturma dosyası ile yapılan soruşturma sırasında dava konusu aracın gümrük kaçağı oluğu iddiasıyla araca el konulduğunu ve aracın hukuki ayıplı olduğunu ileri sürerek, satış bedelinin faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince; davacının bedel iadesi talebinin reddine ancak aracın iade alınabilmesi için ödenen ÖTV bedeli olan 11.637 TL'nin ödeme tarihi olan 27/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile bilikte davalıdan tahsiline, ayrıca davacı lehine 1.396,44TL vekalet ücretine karar verilmiş; karara karşı davalı vekilince istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; davanın konusunun ödenen araç bedelinin iadesi istemine ilişkin olduğu ve ÖTV bedelinin iadesine dair istem bulunmadığı, yargılama devam ederken ÖTV bedelinin ödenmesi sebebi ile araç üzerindeki el koyma kararının kaldırılması neticesinde davanın konusuz kaldığı, bu sebeple ÖTV bedelinin ayıba dayalı değer düşüklüğü sebebi ile iadesine karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesi ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın konusuz kalması nedeniyle hakkında karar verilmesine yer olmadığına, ayrıca davacı lehine 13.590,60 TL vekalet ücretine hükmedilmiş; karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan kararda yazılı gerekçelere göre, davalı tarafın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, satın alınan aracın gümrük kaçağı çıkması sebebi ile satış için ödenen bedelin zapta karşı sorumluluk hükümleri kapsamında tahsili istemine ilişkindir.
Gerek yürürlükten kaldırılan 1086 sayılı HUMK'da gerekse yürürlükte olan 6100 sayılı HMK'da “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kavram davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibariyle de, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Bu açıklama ışığında; ilk derece mahkemesince verilen hüküm hakkında sadece davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş, dolayısıyla davacı lehine hükmedilen 1.396,44 TL vekalet ücreti istinaf edilmemiştir. Bölge adliye mahkemesi tarafından davalı vekilince hükmün temyizi üzerine dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına yönelik karar neticesinde davanın açıldığı tarihte davacının haklı olduğu gözetilerek davacı lehine 13.590,46 TL vekalet ücretine hükmedilmiştir. Ancak ilk derece mahkemesi hükmünün davacı vekili tarafından temyiz edilmemesi ile vekalet ücreti yönüden davalı lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu aşikardır.
Hal böyle olunca bölge adliye mahkemesince; ilk derece mahkemesi kararının verildiği tarihte de dava konusu aracın ÖTV bedelinin ödenmesi sebebi ile aracın el koyma kararının kaldırılması sebebi ile davanın konusuz hale geldiği ancak mahkeme tarafından bu istemin reddine karar verildiği ve davacı tarafından vekalet ücreti yönünden kurulan 1.396,44 TL’lik hükmün temyiz edilmediği gözetilmeden davacı lehine 13.590,64 TL'lik vekalet ücretine hükmedilmesi doğru olmayıp, bozmayı gerektirir.
Ne var ki, yapılan bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, kararın düzeltilerek onanması HMK' nın 370/2. maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenle hüküm fıkrasının (5) numaralı bendinde yer alan “13.590,60TL” rakamanın çıkartılarak yerine “1.396,44TL” rakamının yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine 01/11/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.