"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/462 E., 2022/733 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 11. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/430 E., 2021/283 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmekle kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 10.07.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı ... Yatırım Oto İnş. Pet. Gıd. Mim. Müh. Turizm Tic. İth. ve İhr. Ltd. Şti. vekilleri Avukat ..., Avukat ... ... ... ve feri müdahil Japon ... Kuyumculuk İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat ... ... ... geldiler. Sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının, galericilik yapan davalılar ..., ... ve ...'e 2015 model ... Benz marka aracının satışı için vekalet verdiğini, ancak davalıların vekaleti kötüye kullanarak dava konusu aracı yetkilisi ve ortağı bulundukları Japon Otomotiv isimli firmaya devrettiklerini, akabinde aracın kısa zaman aralıklarıyla birden fazla kez el değiştirdiğini, son olarak aracın davalı vekillerin amcası ... İşleyen'in yetkilisi bulunduğu davalı ... Yatırım Otomotiv Ltd. Şti.'ne devredildiğini, söz konusu satış işlemlerinin muvazaalı olduğunu, davalı ... Ltd. Şti.'nin vekaletin kötüye kullanılması eylemine iştirak ettiğini, bugüne kadar aracın satış bedelinin ödenmediğini ileri sürerek, muvazaalı araç satışlarının iptali ile dava konusu aracın davacı adına tesciline, olmadığı takdirde satış bedeli olarak gösterilen şimdilik 725.000 TL'nin davalılardan faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Yatırım Oto İnş. Pet. Gıd. Mim. Müh. Turizm Tic. İth. Ve İhr. Ltd. Şti. vekili; dava konusu aracın gerçekte davalılar ... ve ...'in yetkilisi bulunduğu Japon Otomotiv Ltd. Şti. isimli firmaya ihbar olunan ... tarafından satıldığını, vekaletnamenin bu amaçla verildiğini, araç bedelinin bir kısmının takas ve bir kısmının nakit olarak ...'a ödendiğini, yapılan araç satışlarının muvazaalı olmadığını, dava konusu aracın bedel mukabilinde şirkete devredildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalılar ..., ... ve ...; davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının aracının vekillerden sadece ... tarafından satıldığı, davalılar arasında muvazaalı satış olduğunun davacı tarafça ispat edilemediği, bu şekilde araç satış işlemlerinin iptali ve aracın adına tescili isteminin kabul edilebilir olmadığı, ancak satış bedelinin ödenmediği iddiasının muhatabının vekil ... olduğu, davalının bedelin davacıya ödendiğini ispat edemediği gerekçesiyle, davacının araç satışlarının iptali ile aracın davacı adına tescili isteminin reddine; bedel istemi yönünden davanın kabulü ile 725.000 TL'nin satış tarihi olan 20.09.2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'den alınarak davacıya verilmesine, diğer davalılar yönünden açılan davanın sübut bulmadığından reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava konusu aracın devir silsilesinin Mahkemeye gönderilen yazı cevabı ile öğrenildiğini, devrin yapıldığı silsile açısından mecburi dava arkadaşlığı olduğu hususunun gözetilerek taraf teşkili sağlanması için taraflarına süre verilmesi gerekirken bu hususa riayet edilmediğini, aracın devir silsilesi, kısa zaman aralıkları ve tarafları incelendiğinde muvazaa iddialarının ispatlanmış sayılması gerektiğini, muvazaa iddiasının resen araştırma yükümlülüğü kapsamında Mahkemece incelenmesi gerektiği halde bu yönde işlem yapılmadığını, kısa zaman aralıklarıyla araç devrinin hayatın olağan akşına uygun düşmediğini, söz konusu devirlerin aynı sektörde iş yapan ve yakın arkadaşlık ilişkisi bulunan şahıslara ait şirketler arasında gerçekleştiğini, devir silsilesinde yer ... kişilerin söz konusu aracı satın alabilecek ekonomik güce sahip olup olmadığının araştırılması gerektiğini, aracın hali hazırda adına kayıtlı olduğu davalı ... Şirketi yetkilisi ile diğer davalı vekiller arasında amca ... ilişkisinin bulunması sebebiyle vekaletin kötüye kullanıldığı olgusunu şirket yetkilisinin bilebilecek konumda olduğunu, muvazaa iddiasının bizzat tarafı konumunda bulunan ... yönünden de davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasına, dava konusu aracın satışlarının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki yazılara, toplanan delillere, mahkemece kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, davacının muvazaa ve vekaletin kötüye kullanılması eylemine iştirak edildiği iddiasını ispatlayamamasına, dava konusu aracın vekil olarak satışının davalı ... tarafından gerçekleştirilmiş olmasına göre mahkemece tesis edilen kararda herhangi bir hukuka aykırı yön görülmediğinden davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf nedenlerini tekrar ederek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, vekaletin kötüye kullanıldığı iddiasına dayalı dava konusu aracın satışlarının iptali ve davacı adına tescili, olmadığı takdirde satış bedelinin ödenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 506 ncı maddesi şöyledir:
"Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.
Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.
Vekilin ... borcundan ... sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır."
2. 6098 sayılı Kanun'un "Hesap verme" başlıklı 508 ... maddesi şöyledir:
"Vekil, vekâlet verenin istemi üzerine yürüttüğü işin hesabını vermek ve vekâletle ilişkili olarak aldıklarını vekâlet verene vermekle yükümlüdür.
Vekil, vekâlet verene tesliminde geciktiği paranın faizini de ödemekle yükümlüdür."
3. Kural olarak belli bir olayın gerçekleşip gerçekleşmediğini, tarafların ispat etmesi gerekir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6 ncı maddesi uyarınca; “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.”
4. Aynı yöndeki düzenleme 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesinin birinci fıkrasında, "İspat yükü, kanunda ... bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukukî sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir." şeklinde ifade edilmiştir. Buna göre ispat yükü, iddia edilen vakıalara dayanan tarafa ait olup, herkes iddiasını ispatla yükümlüdür.
3.Değerlendirme
1. Somut olayda; davalıların galericilik işiyle uğraştığı, dava konusu aracın davacının verdiği vekaletnameye istinaden davalı ... tarafından vekil sıfatıyla Japon ... Kuyumculuk İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne noter satış senedine göre 725.000 TL bedel mukabilinde satılarak devredildiği, sonrasında aracın birden fazla kez el değiştirdiği, nihayetinde aracın davalı ... Yatırım Oto İnş. Pet. Gıd. Mim. Müh. Turizm Tic. İth. Ve İhr. Ltd. Şti.'ne devrinin yapıldığı, dava konusu aracın, davalı ... Yatırım Oto İnş. Pet. Gıd. Mim. Müh. Turizm Tic. İth. ve İhr. Ltd. Şti.'ne devrine kadarki süreçte satışların yapıldığı kişiler hakkında açılmış bir dava bulunmadığı anlaşılmaktadır.
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararı; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalı vekil ...'in dava konusu aracın satış bedelini davacıya ödemediği, ancak diğer davalıların vekaletin kötüye kullanılmasına iştirak ettiği ve satışların muvazalı olduğu hususunun davacı tarafından ispatlanamadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
8.400 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı ... Yatırım Oto İnş. Pet. Gıd. Mim. Müh. Turizm Tic. İth. ve İhr. Ltd. Şti.'ne verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.