Logo

3. Hukuk Dairesi2022/6079 E. 2022/7437 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Mahkemenin bozma ilamına uyarak verdiği kararda, davacı lehine oluşan usuli kazanılmış hakkın ihlal edilip edilmediği.

Gerekçe ve Sonuç: İlk derece mahkemesinin kararının bir davalı tarafından temyiz edilmemesi nedeniyle davacı lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu, bozma kararına rağmen mahkemenin bu hakkı gözetmeyerek karar vermesi usuli kazanılmış hakkı ihlal ettiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün; süresi içinde, davacı vekili ve davalılardan ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; idarelerine bağlı hastanenin 9 ay süreli 150 kişi veri hazırlama ve kontrol işletmeni ile sınırsız kullanıcı lisansına sahip HBS, LYBS, PACS, VTYS, DİJİTAL ARŞİV hizmetine ilişkin ihalenin ortak girişimci davalı şirketlere ihale edildiğini, sözleşmeyi 30/06/2010 tarihinde imzalayan davalı şirketlerin 14/07/2010 tarihinde işe başladığını, hastaya ait verilerin bilgisayara eksiksiz ve hatasız yüklenmesinden davalı şirketlerin sorumlu olduğunu, davalı şirketlerin elemanlarının yapmış olduğu hatalı girişler nedeniyle hasta faturalarının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesintiye uğratıldığını, bu nedenle uğradıkları zarardan davalıların sorumlu olduğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 80.567,23TL’nin davalı şirketlerden, ödeme ihtarının yapıldığı 15/11/2011 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.

Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir.

Mahkemece; davanın kabulü ile 80.567,23TL alacağın 15/11/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline dair verilen hüküm, davalılardan ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 25/01/2018 tarihli ve 2015/39387 E. 2018/583 K. sayılı kararıyla; onanmış, davalı ... Bilg. Sist. İnş San ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin karar düzeltme talebinde bulunulması üzerine aynı Dairenin 25/06/2020 tarihli ve 2018/2172 Esas 2020/5173 Karar sayılı kararıyla; (... Davacı, açmış oldukları ihaleyi kazanarak idareleri ile sözleşme imzalayan davalıların hatalı veri girişleri nedeni ile SGK tarafından yapılan kesintilerin davalılardan tahsili talebi ile eldeki davayı açmıştır. Davalı ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic Ltd Şti. şirket elemanlarının doktor ve hemşireler tarafından oluşturulan ve hasta dosyalarında bulunan veri formlarını eksiksiz olarak sisteme girdiklerini, kesinti nedeni olarak bildirilen hastanın adli vaka olması, iş kazası olması, onkolojik tedavi ve mükerrer tetkik gibi hususların doktorun yazılı beyanı olmaksızın personel tarafından belirlenerek sisteme girilmesinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini dilemiş; Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir. Ne var ki, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalının savunmasına yönelik bir değerlendirme yapılmadığı gibi, davalı ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic. Ltd Şti.nin bilirkişi raporuna itirazları da karşılanmamıştır. O halde mahkemece, tarafların iddia ve savunmaları, sözleşme hükümleri ile sunmuş oldukları deliller gözetilerek, kesintiye neden olan hasta dosyalarının ayrı ayrı incenmesi ve her hasta bakımından kesinti nedenleri ayrı ayrı irdelenerek davalı ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic Ltd Şti.nin SGK tarafından yapılan kesinti nedeniyle kusuru bulunup bulunmadığının belirlenmesi amacı ile konusunda uzman bilirkişi heyetinden rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir...) gerekçesiyle bozulmuştur.

Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece; davanın kısmen kabulü ile 6.200,16TL alacağın 15/11/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye kısmın reddine karar verilmiş; karar, davacı vekili ve davalılardan ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1)Usuli kazanılmış hak kavramı anlam itibariyle bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Usuli kazanılmış hak kurumu HMK'da düzenlenmiş olmamakla beraber davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir (09/05/1960 T., 21/9; 04/02/1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı) Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir.

Mahkemece verilen kararın Yargıtay bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmesi durumunda usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Yani kesinleşmiş bu kısımlar, o kısımlar lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak teşkil eder.

Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; mahkemece verilen ilk kararda davanın kabulü ile 80.567,23TL alacağın davalılardan tahsiline dair hüküm kurulmuş; bu karar davalılardan ... Bilgisayar Sist. Gıda Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd.Şti. tarafından temyiz edilmediğinden, davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur.

Buna göre mahkemece; 19/02/2015 tarihli kararı, davalı ... Bilgisayar Sist. Gıda Taah. İth.İhr.San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin temyiz etmediği, bu itibarla adı geçen davalı yönünden karardaki tutar kadar davacı lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu gözetilerek, bozmadan önce verilen ilk kararda hükmedilen alacak kalem tutarları ile sınırlı olacak şekilde karar verilmesi gerekirken, davacı lehine oluşan usuli kazanılmış hak ihlal edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması, doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.

2)Bozma nedenine göre, davacının sair, davalı ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic Ltd. Şti.nin tüm temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.

SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair ve davalı ... Bilg. Sist. İnş. San. ve Tic Ltd. Şti.nin tüm temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 317,60 TL bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/10/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.