"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/315 E., 2022/195 K.
DAVA TARİHİ : 22.10.2021
KARAR : Davanın reddi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasının reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalının 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 35 inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca 19.03.2021 tarihinde kamu görevinden çıkartıldığı, bu tarihten önce tamamlanan maaş işlemleri neticesinde davalıya 15.03.2021-14.04.2021 arasını kapsayan dönemde 25 günlük fazla maaş ödemesi yapıldığını, fazladan ödenen 7.564,18 TL maaşın gönderilen yazıya rağmen davalı tarafından iade edilmediğini ileri sürerek; bu tutarın ödeme tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir
II. CEVAP
Davalı; kamu görevinden 24.03.2021 tarihinde çıkartıldığını, fazladan yapılan 23 günlük maaş ödemesinin 4.979,44 TL olduğunu, bu tutar ile ilgili olarak davadan önce tarafına ödeme emri gönderilmediğini savunarak, ödenen maaş fazlasının yasal faizden arındırılmış kısmını taksitler halinde ödeyeceğini bildirmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının 19.03.2021 tarihinde kamu görevinden çıkarıldığı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de ödenen aylıklarının geri alınacağına ilişkin özel bir hükmün bulunmadığı, 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarılanlara peşin ödenen mali ve sosyal haklarının çıkarılma tarihinden sonraki günlere tekabül eden kısımlarının geri alınamayacağının açıkça düzenlendiği, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’yi mülga etmediği gerekçesiyle, davanın reddine kesin olarak karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesi kararının kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığının 14.11.2022 tarihli yazısında; "...davalının ihraç tarihi dikkate alınarak, ihracın olağanüstü hal kapsamında çıkarılan ve daha sonra 7082 sayılı Kanunla kabul edilen olağanüstü hal kanun hükmünde kararnamelerine dayanılarak değil 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında gerçekleştirildiği gözetilip 375 sayılı KHK'da da gelecek aya ilişkin olarak avans mahiyetinde ödenmiş olan maaşın ihraç halinde geri ödenmeyeceğine dair özel bir hükme yer verilmemiş olduğu ve bu nedenle genel düzenleme mahiyetinde olan sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında uyuşmazlığın çözümünün gerektiği değerlendirilmeden yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiş olması..." usul ve kanuna aykırı bulunarak; kararın, kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; kamu görevinden çıkarılan davalıya, çıkarma kararının verildiği tarihten sonraki dönem için ödenmiş olan maaşın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 29.10.2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameyi (675 sayılı KHK) kanunlaştıran ve 08.03.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 7082 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un (7082 sayılı Kanun) “Kamu personeline ilişkin tedbirler” başlıklı 1 inci maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
“(1) Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve ekli (1) sayılı listede yer alan kişiler kamu görevinden başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın çıkarılmıştır. Bu kişilere ayrıca herhangi bir tebligat yapılmaz. Haklarında ayrıca özel kanun hükümlerine göre işlem tesis edilir.
..."
2. Aynı Kanun’un “Peşin ödenen aylıklar ve mecburi hizmet” başlıklı 10 uncu maddesinin ilgili bölümü ise şöyledir;
“(1) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler ile doğrudan veya anılan kanun hükmünde kararnamelerde öngörülen usuller çerçevesinde meslekten, kamu görevinden veya ilgili kurumların teşkilatından çıkarılanlar ile 15/8/2016 tarihli ve 673 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesi uyarınca öğrencilikle ilişikleri kesilenlerin;
a) Çıkarıldıkları veya öğrencilikle ilişiklerinin kesildiği aya ilişkin olarak peşin ödenen mali ve sosyal haklarının çıkarılma tarihinden sonraki günlere tekabül eden kısımları geri alınmaz.
..."
3. 31.07.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 7145 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 35 inci maddenin (B) fıkrası;
“B) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle; terör örgütlerine veya Millî Güvenlik Kurulunca Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen;
1) 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi personel Milli Savunma Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır.
...
Bu fıkrada öngörülen usuller uyarınca, terör örgütlerine veya (İptal ibare: Anayasa Mahkemesi’nin 30/06/2022 tarihli ve E.:2018/137, K.:2022/86 sayılı Kararı ile) Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara (İptal ibare: Anayasa Mahkemesi’nin 30/06/2022 tarihli ve E.:2018/137, K.:2022/86 sayılı Kararı ile) iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilerek idari işlem tesis edilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılanların itirazları üzerine yapılacak değerlendirme sonucunda görevlerine iadesine ilişkin işlemler aynı usullerle yapılır. Bu kapsamda görevine iade edilenlere kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. (İptal üçüncü ve dördüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 30/06/2022 tarihli ve E.:2018/137, K.:2022/86 sayılı Kararı ile).” hükmünü içermektedir.
3. Değerlendirme
1. Dosyadaki bilgi ve belgelerden; Hava pilot yüzbaşı olan davalının, 7145 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 35 inci maddenin (B) fıkrası uyarınca 19.03.2021 tarihinde kamu görevinden çıkarıldığı anlaşılmıştır.
2. Davacı idare, kamu görevinden ihraç edilmeden önce tamamlanan maaş işlemleri neticesinde davalıya ödenen maaştan, çıkarma kararı sonrasına isabet eden 25 günlük maaşın tahsili istemiyle eldeki davayı açmıştır.
3. Hal böyle olunca İlk Derece Mahkemesince; davalının, olağanüstü hal kapsamında çıkarılan ve daha sonra 7082 sayılı Kanunla kabul edilen 675 sayılı KHK yerine, daha sonradan 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 35 inci maddenin (B) fıkrası uyarınca kamu görevinden çıkartıldığı, anılan 375 sayılı KHK'da görevine iade edilenlere kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal haklarının ödeneceği hükmüne yer verildiği, diğer bir anlatımla gelecek aya ilişkin olarak avans mahiyetinde ödenmiş olan maaşın ihraç halinde geri ödenmeyeceğine dair özel bir hükme yer verilmemiş olduğu gözetilerek, uyuşmazlığın esasının değerlendirilmesi ve ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmiş olması usul ve kanuna aykırı olduğundan, Adalet Bakanlığının yerinde görülen kanun yararına temyiz isteminin kabulü gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 363 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Kararın bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.