"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1690 E., 2022/2456 K.
DAVA TARİHİ : 04.04.2018
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, davacının istinaf başvurusunun esastan kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmiş, kararın davalı tarafından temyizi üzerine Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilamına uyularak davanın reddine dair verilen karar davacı tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 17.10.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir
Belli edilen günde davacı vekili Avukat... ile davalı vekili Avukat ...'ın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; mülkiyeti dava dışı vakıf kurucusu...'ya ait olan ... İli ... İlçesi 17748 Ada 7 Parsel sayılı taşınmaz üzerine hastane binası inşaa ettirildiğini ve Vakfa vakfedildiğini, vakıf kurucusu... tarafından binanın vakıf senedinde belirtilen amacına uygun olarak hizmet sunması amacıyla 20.04.1998 tarihinde 10 yıllık süreli sözleşme ile ... Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı ... Tıp Fakültesi Hastanesi kullanımına verildiğini, ... Tıp Fakültesi Hastanesinin 27.12.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile ... Üniversitesine bağlandığını, taraflar arasında yapılan sözleşme gereğince kullanımdan dolayı vakfa kira ödenmeyeceğini, gayrimenkule ait emlak, her türlü verginin ödeneceğini ve ana girişin sol koridorunun sonunda her katta ikişer tek yataklı oda ile ana girişin sağındaki tek yataklı 13. oda ve bu odanın üst katlarında suit 5 odanın vakfın tasarrufunda olacağını, bunlar dışındaki odaların ... Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından kullanılacağının kararlaştırıldığını, ancak davalı tarafından tasarrufu sözleşme ile Vakfa bırakılan hastanenin 17 adet özel odasının kilitlerinin değiştirilerek odalara el konulduğunu, bu özel odaların yatak ücretlerinin vakıf tarafından alınmasının engellendiğini ve özel odaların yatak ücretlerinin davalının döner sermayesine aktarıldığını ileri sürerek, 01.11.2016 tarihinden itibaren davalı üniversite yönetimince dayatma yöntemi ile el konulan özel oda ücretlerinin Mahkemece tespiti ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davaya konu edilen taşınmazla ilgili olarak tüm emlak vergisi ödemeleri, elektrik ve doğalgaz ödemelerinin, tadilat ve yapım işlerinin hastane döner sermaye bütçesinden karşılandığını, ... Tıp Fakültesinin ... Üniversitesi Rektörlüğüne bağlanması sonucunda ... Kafalı Vakfı senedinde vakıf yönetim kurulu içerisinde yer alan ... Üniversitesi Rektörü ile ... Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı olarak yer alan yönetim kurulu üyelerinin temsili noktasında hukuki boşluk oluştuğunu, şu anki vakıf yönetiminin usul ve yasaya aykırı uygulamaları nedeniyle ... Genel Müdürlüğü tarafından halen yürütülen inceleme ve soruşturmaların devam ettiğini, ... ... Bölge Müdürlüğünün yazıları ve Valilik Makamının uyarıları sonrasında vatandaşlardan bağış adı altında para alınması işlemine son verildiğini, ancak Vakıf binasının çatı katında bulunan kantinde kira geliri elde ettiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.07.2019 tarihli ve 2018/357 E., 2019/619 K. sayılı karayla; davaya konu özel odalardan dolayı hastalardan davacı tarafın bağış adı altında para aldığı ve bu alınan paraların alımına davalı kurumun engel olmasından bahisle dava açıldığı, 5072 sayılı Yasa'nın 2 nci maddesi ve Sağlık Uygulama Tebliğinin 1.9.4. maddesinde belirtildiği üzere davacının hastalardan bağış adı altında para almasının mümkün olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde; hastane binasının vakıf kurucusu tarafından yapıldığını, sonrasında 20.04.1998 tarihli protokol ile kullanım hakkının 10 yıl süre ile dava dışı ... Üniversitesine verildiğini, protokolün 5 inci maddesinde hastanede bulunan 12 adet tek yataklı oda ile 5 adet süit odanın tasarruf hakkının vakfa bırakıldığını ancak 2016 yılından itibaren özel odalara ait gelirlerin üniversite tarafından haksız şekilde hastane döner sermayesine aktarıldığını belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 20.01.2021 tarihli ve 2021/32 E., 2021/27 K. sayılı kararıyla; taşınmazın mülkiyetinin davacıya ait olduğu, TMK.nın 683 üncü maddesi gereğince mülkiyet hakkından kaynaklanan hukuk düzeninin sınırları içinde kalmak kaydıyla maliki olduğu malı dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahip bulunduğu, davacı vakıf, mülkiyeti kendilerine ait olan binanın 17 adet özel odasından elde edilen geliri davalıdan TBK.nın 77 ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme kapsamında talep etmekte haklı olduğu gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulü ile 3.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 13.04.2022 tarihli ve 2022/2183 E., 2022/3553 K. sayılı ilamıyla; "Bölge adliye mahkemesi kararının davalı vekili tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 26.01.2022 tarihli kararı ile, vakıf müdürünün davayı takip yetkisinin bulunup bulunmadığının tesbiti açısından davacı vakfın 01.02.2017 tarihli yönetim kurulu toplantı tutanağı, vakıf müdürünün dava takip yetkisine sahip olduğuna dair vakıf yönetim kurulunun davaya onayına dair belge, 08.05.2017 tarihli yönetim kurulu kararı, vakıf senedi onaylı örneği, vakıf senedinde belirtilen yöneticilerden kimlerin vefat ettiğine dair belge ve davacı vakfın müdürünün dava takip yetkisinin olup olmadığına ilişkin her türlü belge asıllarının veya onaylı suretlerinin gönderilmesi geri çevirme ile istenilmiş olup, gönderilen belgelerin incelenmesinde; 08.05.2017 tarihli yönetim kurulu toplantı tutanağında vakıf yönetiminde olan rektör ... ..., üye ve aynı zamanda vakıf müdürü olan ...'nın imzalarının bulunduğu, bunların dışında aynı toplantıda senet değişikliği yapılarak ... ve ... isimli kişilerin de üye kabul edilip imzalarının yer aldığı, vakıf senedinde değişiklik yapılması vakıf senedinin 24 üncü maddesine göre oybirliğini gerektirdiğinden ismi belirtilen bu son kişilerin kararın geçerliliğine herhangi bir etkisinin olmadığı, ... Yönetmeliğinin 13 üncü maddesine göre vakıfların organlarında ölüm, istifa ya da herhangi bir nedenle eksilme olduğu takdirde vakıf senedindeki hükümlere göre eksikliğin tamamlanması, vakıf senedinde hüküm bulunmaması halinde öncelikle senet değişikliği yapılmak suretiyle eksikliğin giderilmesi gerekmekte olduğu, vakıf senedinde belirtilen yöneticilerden ... ... ve ...'in ölmüş olduklarının anlaşıldığı, buna göre vakıf yönetiminin 9 kişiden ibaret olduğu, vakıf senedinin 16 ncı maddesine göre yönetim kurulunun yarıdan bir fazla kişi (6 kişi) ile toplanması gerektiği, geri çevirme ile ibraz edilen kararda yönetim kurulu (yetkili) 4 kişi ile toplanmış olduğundan ibraz edilen kararın geçerli olmadığı anlaşılmıştır. Hal böyle olunca, davanın vakıf müdürü tarafından avukata verilen vekaletname ile açıldığı, vakıf müdürünün dava takip yetkisine sahip olmadığı anlaşıldığından, bu sebeple davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Bozma sebebine göre, davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir. " şeklinde kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın vakıf müdürü tarafından avukata verilen vekaletname ile açıldığı, ancak vakıf yönetim kurulunun usulüne uygun şekilde toplanmadığı bu nedenle davayı takip yetkisi veren kararın da usulüne uygun olmadığı dolayısıyla vakıf müdürünün dava takip yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından açılan davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde; protokolün akdinden itibaren geçen yirmi yıllık sürenin 18 yılında hastane binasının bu şekilde kullanıldığını, vakıf da, hastane binasında tasarrufu kendisine bırakılan özel odalardan bağış adı altında aldığı yatak ücretleri ile elde edilen gelirle, hastane binasının kullanımı esnasında meydana gelen ihtiyaçları karşıladığını ve vakıf personelinin ücretlerini ve sair giderlerini ödediğini, hastane binasının ikinci on yıllık kullanım süresi içerisinde kullanıcı ... Tıp Fakültesinin 27.12.2011 tarihinde yeni kurulan ... Üniversitesi Rektörlüğüne devredildiğini, devir sonrasında da protokol şartlarında değişiklik yapılmadığını, 2016 yılı Kasım ayı sonuna kadar aynı şartlarda devam ettiğini, Vakıf tarafından, Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile ilişkilerinin düzenleyen 5072 sayılı Kanun'un 2004 yılında yürürlüğe girmesi ile mevcut sözleşmenin bazı maddelerinin süre sonunda uygulanması imkansız hale geleceğinden, gelecek dönem için ... Üniversitesi ile yeniden sözleşme yapılmasını, bu sözleşmede (yeni mevzuat gereği sözleşme süresinin bitiminden sonra hastanede bağış adı altında özel oda ücreti alınamayacağından), hastane binasının kullanımı için bir kira belirlenmesini, şayet süre sonunda hastane binası kullanmak istenmiyorsa tahliyesini isteyen ihtarname gönderildiğini, ihtarnameyi alan ... Üniversitesinin ilk ... olarak özel odaların kapı kilitlerini değiştirerek bu odalarda Vakıf tarafından tasarruf edilmesini engellendiğini, bu özel odalara ait bilirkişilerce tespit edilen tutarlardaki geliri, haksız olarak kendi döner sermayesine aktardığını, dava açma yetkisi verilen genel kurul toplantısında yeni seçilmeyen üyelerden beş üyenin bizzat toplantıya katıldığını ve alınan kararda bizzat imzaları bulunduğunu, bazı üyelerin ise maksatlı olarak toplantıya katılmadığını, yetki toplantısında yönetim kuruluna bir kısım yeni üyelerin katıldığı yönünde karar alınsa da, senet değişikliği yasal olarak gerçekleşmediği için bu yeni üyelerin seçilmesinin de yasal olmadığını, ancak toplantıya resmi senette belirtilen üyelerde hayatta olan on üyeden beş üyenin katıldığını, toplantıya katılmayan beş üyeden ... Sanayi Odası ve ... Ticaret Odasının ise istifalarının bu toplantıda kabul edildiğini, üç üyenin istifalarının ise yüksek mahkemelerce kabul edilmediği gerekçesi ile vakıf yönetimince de kabul edilmediğini, bu nedenle vakıf yönetiminde senet değişikliği olmamış hali ile sekiz üye katıldığını, toplantıya katılmayan üyelerin kötü niyetli olduğunu, ... Üniversitesi Rektörlüğünün girişimleri ve siyasi baskılar ile toplantıya katılmadıklarını belirterek, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalının, taraflar arasında düzenlenen sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle oluşan zararın davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 5072 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi.
2. ... Yönetmeliğinin 13 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına, temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere, bozma ilamı doğrultusunda hüküm kurulması, bozma ilamı ile davalı lehine usuli kazanılmış hak oluşmasına göre de davacı tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
17.100,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.