"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/661 E., 2022/1439 K.
DAVA TARİHİ : 12.09.2018
SAYISI : 2018/825 E., 2021/172 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; bir eğitim kurumu olan müvekkil şirketin 2008 yılında doğal gaz hattı çektirmek zorunda kaldığını, bu işin bedelinin müvekkil şirketce karşılandığını, müvekkiline ait 2.450 metre doğal gaz lop hattı üzerine bilgisi dışında davalı şirketçe çevre abonelere gaz dağıtımı sağlandığını, bu kullandırmaya ilişkin olarak müvekkilinden herhangi bir izin alınmadığı gibi elde edilen kârdan şirkete pay da verilmediğini, bu durumdan müvekkili şirketin maddi ve manevi zarara uğradığını, gazın basıncının düşük olması nedeniyle ısınma konusunda problemler yaşaması üzerine kuruma regülatör taktırdığını, davalı şirkete bedeli ödenerek çektirilen hattan, çevredeki ticari işletmelere hizmet verildiğini ve yüksek kârlar elde edildiğinden mağduriyetin giderilmesinin ihtarname ile talep edildiğini, olumsuz cevap verildiğini ileri sürülerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, uğradığı maddi zararın tespiti ile abonelerin ödediği hizmet bedellerinin abonelik yıllarının bilirkişi marifetiyle tespit edilmesi akabinde şimdilik 20.000,00 TL'nin işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; yanlızca ... Ekmek Fırını isimli işletmenin davacının münferit hattına geçici olarak bağlandığını, basınç düşüklüğü sebebiyle ısınmadıkları ve regülatör taktırıldığı iddiasının teknik olarak değerlendirildiğinde gerçeğe uygun bir iddia olmadığını, dava tarihi itibariyle davacının münferit hattının yanlızca katılım için muvafakat verdiği müşterileri beslediğini, yönetmeliğe göre münferit hat sahibi olan davacıya bedel ödeme yükümlülüğü olmadığını, davacının talebinin yasal dayanağının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporlarında davacıya ait hattın gerek davacının kullanım kapasitesi gerekse hatta sonradan eklenen ... Ekmek Fırınının kullanım kapasitesinden dolayı basınç kaybı ve kapasite yetersizliği oluşmadığı, davalının davacının kullandığı doğalgaz lop hattını başka abonelere kullandırması nedeniyle mağduriyetin oluşmadığı, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 36 ncı maddesine göre münferit bağlantı hattı olan doğal gaz müşterilerinin bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılmasının gerekmesi durumunda mevcut müşterinin görüşü alınarak ve mevcut müşterinin kapasitesini etkilemeyecek şekilde, dağıtım şirketince tespit edilecek uygun bağlantı noktasından bağlantı yapılır hükmü gereği ... Ekmek Fırını hattının 06.07.2011-22.06.2018 tarihleri arasında davacıya ait hattan doğal gaz aldığı ve bağlantıya ilişkin davalı şirketin davacıdan herhangi bir görüş ya da izin almadığının tespit edildiği, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 36 ncı maddesinde yer alan münferit bağlantı veya servis hattı olan mal veya hizmet üretim amaçlı doğalgaz kullanıcılarının bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılması durumunda, hattın bedelini ödemiş olan müşteriye taraflarca belirlenecek katılım payı ödenir şeklindeki ifadeye istinaden ... Ekmek Fırınının davacının münferit hattına bağlanmasından dolayı iki tarafın belirleyeceği bedel kadar olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; şirketin izni ve muvafakati olmaksızın özel olarak yaptırılan lop hattından davalı kendi abonelerine bağlantı sağlayarak şirketin gaz basıncında düşüklük, ısı kaybı yaşamasına sebebiyet verdiğini, ısınma sorunu ile karşılaştığında davalıya başvurduğunu, bu başvuru sonrasında özel olarak yaptırdığı lop hattından üçüncü kişilerinde faydalandığını ve herhangi bir bedel ödenmediğini, lop hattı üzerinden bağlantı yapanın davalı olduğunu, dava dışı üçüncü kişi olan ... Fırın veyahut bir başka aboneyi dava açmadan önce bilmesinin mümkün olmadığını, bağlantının davalı tarafından yapıldığını, abonelik bedeli ve teminat bedelinin davalı tarafından üçüncü kişilerden alındığını, davalı idareye başvuru sonucunda hemen bağlantıların ayrılması için işlem yapıldığını, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin "bağlantı" başlıklı 36 ncı maddesi hükümleri gereğince münferit bağlantı hattı olan doğal gaz müşterilerinin bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılmasının gerekmesi durumunda, mevcut müşterinin görüşünün alınması ve hattın bedelini ödemiş olan müşteriye bağlantı noktası ve kapasite kullanım oranıyla belirlenecek bedelin ödenmesi gerektiğinin yeni gelen müşteriye bildirilmesinin esas olduğunu, davalı tarafından ... Fırına yapılan geçici bağlantı işleminin mevzuat hükmüne aykırı olduğu ve davalı hakkında konuya ilişkin idari soruşturmanın başlatıldığının Mahkemeye bildirildiğini, ... cevap yazısında davalının kusurlu olduğunun açıkça tespit edildiğini, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair Yönetmeliğin 5 inci maddesinde; “...münferit bağlantı hattı olan doğal gaz müşterilerinin bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılmasının gerekmesi durumunda, mevcut müşterinin görüşü alınarak ve mevcut müşterinin kapasitesini etkilemeyecek şekilde, dağıtım şirketince tespit edilecek uygun bağlantı noktasından bağlantı yapılır. hattın bedelini ödemiş olan müşteriye bağlantı noktası ve kapasite kullanım oranıyla belirlenecek bedelin ödenmesi gerektiği yeni gelen müşteriye bildirilir. uygulamaya ilişkin usul ve esaslar kurul kararı ile belirlenir.” şeklinde belirtildiğini, davalı tarafından lop hattını çevre abonelere kullandırılacağı konusunda Yönetmelik uyarınca herhangi bir bilgi verilmediği gibi herhangi bir görüş dahi alınmadığını, bu durumun tespit edilmesi üzerine davalı ve ... Doğalgaz Daire Başkanlığı ile yapılan yazışmalar neticesinde davalının yanlışı düzeltmek amacı ile 27.06.2018 tarihinde doğal gaz hattı lobunu ayırmak üzere işlemlere başladığını, bu hususun dosyaya sunulan CD görüntüleri ile sabit olduğunu, ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/36 d. ... dosyasında keşif sonrasında alınan bilirkişi raporunda; “… ... Koleji sadece kendine ait olan doğal gaz ihtiyacını karşılamak üzere 125mm çap ve 2.682 metre uzunluğunda bir doğalgaz hattını yaptırdığı, proje ve yapım maliyetini ... Kolejinin karşıladığı ancak sonradan Esgaz bu ... Kolejinin kendine ait olan doğal gaz hattından doğalgaz alarak hatta yakın konumlardaki, ... Ekmek Fırınına, Aşağı Söğütönü Kıraathanesine, Köy Kahvesine ve Mutlu Bir Gelecek Anaokuluna doğal gaz temin edildiği kanaatindeyim.” şeklinde ifade edilerek değerlendirme yapıldığını, davanın konusu, davalının sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle şirketin uğradığı zararın tazmine ilişkin olduğunu, Mahkemece salt basınç kaybı oluşup oluşmadığı hususunun araştırıldığını, davalının lop hattından başka abonelere bağlantıyı kullandırdığı hususunun araştırılmadığını, müvekkil şirketin herhangi bir görüşü alınmadan diğer abonelere bağlantı yaptığını, başvuru yapılmasından sonra söz konusu bağlantıların derhal ayırma işleminin gerçekleştirildiğini, davalının müvekkil şirkete ait münferit hattan çevre abonelere yaklaşık 7 yıl süreyle doğal gaz bağlantı hattı sağladığını ve bu işlemi için müvekkil şirketten herhangi bir izin ve görüş almadığını, ilgili yönetmelik gereği ödemesi gereken katılım payını ödemediğini, Mahkemece davalının sözleşme hükümlerine ve ilgili yönetmeliğe aykırı davrandığını tespit ettiği halde davanın reddine karar verildiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu edilen özel hattın tamamının davacı şirketin kendi imkan ve harcamalarıyla yaptırıldığı, davalı şirket lehine kamulaştırma ya da irtifak hakkı kararının bulunmadığı, 06.07.2011-22.06.2018 tarihleri arasında söz konusu hattan dava dışı ... Ekmek Fırını isimli işyerine doğal gaz bağlantısı yapıldığı ve bu hususta davacı şirketin izninin ve muvafakatinin alınmadığı, uyuşmazlığın özel hattından dava dışı üçüncü kişiye bağlantı sağlanması nedeniyle davacı şirketin maddi zarara uğrayıp uğramadığı ve ödenmeyen hat katılım bedelinden davalı şirketin sorumlu olup olmadığı noktasında toplandığı, bilirkişi raporundan da anlaşıldığı üzere mevzuat gereği, masrafını kendisi karşılamak suretiyle özel doğal gaz bağlantı hattı tesis eden hat sahibinin bağlantısından üçüncü kişilere bağlantı sağlanmasının özel hat sahibinin izni ve muvafakatini gerektirdiği ve bu durumda söz konusu bağlantı için taraflarca belirlenecek katılım bedelinin özel hatta bağlantısı sağlanan üçüncü kişi tarafından ödenmesi gerektiğinden davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı şirketin münferit doğal gaz hattından davalı şirketce çevre abonelere gaz dağıtımının sağlanması nedeniyle uğradığı maddi zararın istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin (Yönetmelik) 36 ncı maddesi,
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirmesine göre, davacının aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dosya kapsamından, davacı şirketin izni ve muvafakati olmaksızın özel olarak yaptırdığı münferit doğal gaz hattından davalı şirketçe kendi abonelerine bağlantı sağlandığı ve davacı şirkete herhangi bir bedel ödemediğinin tespit edildiği anlaşılmıştır.
3. Davacı şirketin münferit doğal gaz hattından davalı şirketçe çevre abonelere gaz dağıtımı sağlanması nedeniyle uğradığı maddi zarar kalemleri; davalı şirketin çevre abonelere gaz dağıtımı sağlaması nedeniyle bu kullandırmaya ilişkin olarak davacıdan herhangi bir izin alınmaması, katılım payı verilmemesi ve gazın basıncının düşük olması nedeniyle ısınma konusunda problemler yaşaması üzerine kuruma regülatör taktırmak zorunda kalmasından oluşmaktadır.
4. İlk Derece Mahkemesince uyuşmazlığın çözümü için bilirkişi raporları alınmış, alınan bilirkişi raporlarında davacının talebi doğrultusunda maddi tazminat hususu iki noktada değerlendirilmiş, ilk olarak, davacı şirketin münferit hattından dava dışı ekmek fırınına bağlantı sağlanmasının ısı kaybını oluşturup oluşturmadığı hususu incelenmiş, dava dışı fırının tüketim değerleri baz alınarak basınç kaybının düşük olması nedeniyle ısınma konusunda teknik problem yaratmayacağı, davacının mağduriyetinin oluşmadığı belirlenmiştir. Diğer tazminat kalemi ise, 06.07.2011-22.06.2018 tarihleri arasında Yönetmelik'e aykırı şekilde davalı şirket tarafından dava dışı ekmek fırınına münferit doğal gaz hattından bağlantı sağlandığı halde davacı şirketin görüşünün alınmaması ve katılım payı verilmemesine ilişkindir.
5. Taraflar arasında imzalanan "Doğal Gaz Abonelik Sözleşmesi"nin 7 nci maddesinde; "ESGAZ'ın dışında hiçbir şahıs ve kuruluş ... Büyükşehir Belediyesi mücavir alını dahilinde bulunan mevcut tesisata doğalgaz veremez ve/veya doğalgaz kullandıramaz...." hükmü bulunmaktadır.
6. Dava dışı ekmek fırınına sağlanan doğal gaz hattının 2011 yılında davacıya ait doğal gaz hattına bağlandığı nazara alındığında 03.11.2002 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik'in 36 ncı maddesinin beşinci fıkrası; "Münferit bağlantı veya servis hattı olan mal ve/veya hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullanıcılarının bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılması durumunda, hattın bedelini ödemiş olan müşteriye taraflarca belirlenecek katılım payı ödenir. " şeklindedir.
7.Yönetmelik hükümlerinin ve sözleşmenin taraflar açısından bağlayıcı olduğu hususunda kuşku bulunmamaktadır. Yukarıda da yer verilen Yönetmelik ve sözleşme hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; İlk Derece Mahkemesince doğal gaz dağıtım yetkisini elinde bulunduran davalı şirketin, sözleşmeye ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak sadece münferit hat sahibinin kullanması gereken hattı izinsiz olarak çevre aboneye bağlantı sağlaması, davacıya ait bu hattın kullanılabilmesi için doğal gaz şirketi tarafından hesaplanacak hat katılım bedelinin talep sahibi tarafından hat sahibine ödenmesi koşuluna bağlandığı yönündeki yanılgılı değerlendirmeyle davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
8. Bu durumda İlk Derece Mahkemesince; abone olan davacının rızasının alınmamasının ve hat katılım bedeli ödenmemesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiği kabul edilerek, hat katılım bedeli alacağının bilirkişi marifeti ile belirlenmesi ve belirlenen bu tutarın davalı şirketten tahsiline karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile istemin tümden reddedilmesi, doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacının sair temyiz itirazlarının reddine,
2.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca davacı yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.